Themacluster Bewustwording, gezondheid en sociale inclusiviteit

Trekkers van dit themaclusters: Utrecht en Leeuwarden
Deelnemende partijen: Almere, Amsterdam, Den Haag, Ede, Groningen, Rotterdam, Venlo, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport 

Gezondheid, voedsel en sociale inclusiviteit zijn in de stad sterk met elkaar verbonden. Gezondheid is een kernwaarde die veel stedelijke inwoners aan voedsel verbinden en daarom een belangrijke ingang voor bewustwording rond voedselkeuzes.

Voedingspatronen bepalen voor een deel hoe mensen zich voelen, en vormen een belangrijke determinant van de volksgezondheid. In 2015 had de helft van de Nederlanders ouder dan 20 jaar overgewicht en 13,7% obesitas en het aandeel mensen met obesitas is verdrievoudigd sinds 1981. Overgewicht wordt geassocieerd met een verhoogde kans op chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten en diabetes type II.

 Voeding en gezondheid

Gezondheidsproblemen hangen daarnaast sterk samen met armoede en sociale achterstand, waarbij factoren als (lage) voedselvaardigheden en onvoldoende toegang tot gevarieerde en verse voeding een belangrijke rol spelen. Gezondheidsverbetering – met een focus op mensen in een lagere sociaaleconomische positie – is daarom voor veel steden in Nederland een kernpunt in het stedelijk voedselbeleid met activiteiten als: voorlichting over gezonde voeding; het gemakkelijker en aantrekkelijker maken van gezonde voedselkeuzes; integratie van voedsel in de zorg; en het stimuleren van voedselproductie met bewezen gezondheidseffect voor specifieke ziektes (‘personalised food’).

Naast het stimuleren van gezond voedingsgedrag is het versterken van een gezonde leefomgeving, die uitnodigt tot een bewuste en gezonde levensstijl, een belangrijk aandachtspunt voor het bevorderen van gezondheid en sociale inclusiviteit. Hiertoe behoren toegang tot voldoende voedsel en groen in de wijk, maar ook stadslandbouw en andere gemeenschapsactiviteiten rond voedsel.

Vraagstukken die het themacluster inhoudelijk richting geven

 Bewustwording van gezond en duurzaam voedsel, sterk voedselonderwijs en integratie van voeding en zorg

• Goed voedselonderwijs en gedragsverandering naar gezondere en duurzamere consumptie
• Wat zijn succesvolle interventiemethoden op het gebied van voorlichting, bewustwording en educatie over gezond en duurzaam voedsel en gedragsverandering, in het bijzonder voor jeugd in de basisschool leeftijd?
• Hoe kunnen steden voedsel beter integreren in de zorg (waaronder personalised food) en zo voedsel in de zorg inzetten om mensen gezond te houden?

Gezonde voedselkeuze en een gezonde voedselomgeving in een inclusieve maatschappij

• Stimuleren gezonde voedselkeuzes: Hoe kan voedsel bijdragen aan het verminderen van gezondheidsverschillen, in het bijzonder bij mensen in een lagere sociaaleconomische positie? Denk aan inzet op het verbeteren van brede voedselvaardigheden (kennis, vaardigheden en gedrag benodigd voor een gezond voedingspatroon), dagbesteding, en opleidings-en arbeidsplaatsen.
• Creëren van een gezonde voedselomgeving: Hoe kan een gezonde voedselomgeving bijdragen aan het verminderen van gezondheidsverschillen, in het bijzonder bij mensen in een lagere sociaaleconomische positie? Denk aan toegang tot gezond voedsel in de stad, gezond schoolbeleid, en ‘nudging’ (kleine aanpassingen in de sociale- en of fysieke omgeving).

Sterkere sociale inclusie door gemeenschapsinitiatieven rond voedsel

• Kansen om stadslandbouw en andere voedselinitiatieven in te zetten voor het versterken van de sociale inclusiviteit?

Acties die het themacluster heeft opgepakt

Binnenkort meer informatie