Op 22 en 23 juni vond in Den Haag het UN Public Service Forum plaats. Tijdens deze tweedaagse internationale conferentie zetten landen zich in voor een betere publieke dienstverlening onder de titel ‘The Future is Now’.

Centraal stond de vraag hoe de overheid de dienstverlening aan burgers kan verbeteren door haar aanpak te vernieuwen. Bij de sessie over inclusieve, veilige, veerkrachtige en duurzame steden, presenteerde speciaal gezant Nicolaas Beets de Europese Agenda Stad als een dergelijk voorbeeld. De Europese Agenda Stad bevond zich in goed gezelschap, met vernieuwende voorbeelden uit onder meer Seoul, Medellin, en Parijs.

Lees meer over de VN Conferentie.

Nico Beets aan het woord op de VN-Conferentie.

Het project De Ark van het Nieuwste Verbond: Tien Duurzame Geboden van het duo BreukersGodrie is op donderdag 22 juni in het Stadskantoor in Utrecht uitgeroepen tot winnaar van de Post-Fossil City Contest.

In januari deed de Urban Futures Studio van de Universiteit Utrecht een oproep aan kunstenaars, ontwerpers, architecten, schrijvers en andere creatief talent om de stad te verbeelden in het tijdperk zonder fossiele brandstoffen, zoals olie, kolen en gas. Een jury, met daarin onder meer architect Winy Maas en ontwerper Jurgen Bey, selecteerde de tien beste ideeën, die tot en met 31 juli te zien zijn in het Stadskantoor van Utrecht. Tijdens de opening op 22 juni werd De Ark van het Nieuwste Verbond: Tien Duurzame Geboden van Walter Breukers en Jaap Godrie verkozen tot winnaar.

Reizende inspiratiebron

De transitie naar een duurzame stad vraagt om een radicale verandering in cultuur, vinden Breukers en Godrie. Om het leven in de post-fossiele stad van de toekomst tastbaar te maken voor het grote publiek bedachten zij een inspiratiebron — een Ark — die in de komende veertig jaar van stad naar stad wordt doorgegeven. Het duo bedacht tien nieuwe duurzame geboden die aanzetten tot discussie. Ze hopen hiermee in elke stad ideeën voor de toekomst op te halen. Als een stad het interpretatieproces heeft afgerond, zoekt zij een opvolger die de Ark wil ontvangen. Zo ontstaat een kettingreactie van steden die elkaar aanzetten tot duurzaam denken.

Inspirerende verbeelding

De jury had naar eigen zeggen weinig moeite met het kiezen van de winnaar. Voorzitter Maarten Hajer: “De Post-Fossil City Contest vroeg om inspirerende verbeeldingen van de stad in het post-fossiele tijdperk. Daar is dit project het meest in geslaagd. Het intrigeert. Omdat je perspectief vanuit elke hoek verandert blijf je ernaar kijken. Het heeft potentie om van stad naar stad te reizen en daarmee écht een grotere beweging te worden.

Maarten Hajer van Urban Futures Studio feliciteert de winnaars.

De Ark van het Nieuwste Verbond met eigen ogen aanschouwen?
De Post-Fossil City-tentoonstelling is te bezoeken tot en met 31 juli in het Utrechtse Stadskantoor.
Meer informatie: http://postfossil.city

Afgelopen dinsdag 20 juni is in het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort na een spannende internet stemming NRC correspondente en auteur Caroline de Gruyter winnaar geworden van de EBN EuroNederlander van het Jaar Award 2017.

Caroline de Gruyter was een van de vijf speciaal genomineerden dit jaar en trok 51% van de stemmen. Speciaal gezant Stad Nicolaas Beets eindigde op de tweede plek.

EuroNederlander Award
De EuroNederlander Award wordt jaarlijks door de Europese Beweging Nederland uitgereikt aan individuen of organisaties die op bijzondere wijze hebben bijgedragen aan het Europese debat en de zoektocht naar nieuwe vitaliteit en betere samenwerking in Europa. Beets was genomineerd voor zijn energieke ambassadeursrol bij de nieuwe Europese Agenda Stad en de totstandbrenging van het ondertekenen van het Pact van Amsterdam.

De jury prees De Gruyter’s ‘vele excellente en breed aansprekende artikelen en essays, die zeker hebben bijgedragen aan het reframen van de reflecties over Europa in Nederland’.

Het Pact van Amsterdam, waarin de Europese Agenda Stad (Urban Agenda for the EU, UAEU) is vastgelegd, is verschenen in het Portugees. Na Engels, Frans en Duits is dit de vierde taal waarin het Pact beschikbaar is. Alle versies zijn te downloaden op de website van de UAEU: https://ec.europa.eu/futurium/en/content/pact-amsterdam.

Het Pact van Amsterdam is het document waarin op 30 mei 2016, tijdens het toenmalige Nederlandse voorzitterschap van de EU, de Europese Agenda Stad werd beklonken. Onder leiding van minister Plasterk besloten de Europese ministers verantwoordelijk voor stedelijke ontwikkeling toen tot het vaststellen van de Urban Agenda for the EU. De UAEU streeft naar een verbetering van de positie van steden in Europa, met name op het gebied van betere regelgeving, betere financiering en betere kennisuitwisseling. Daaraan wordt onder andere gewerkt in (tot nu toe) 12 Europese Partnerschappen.

Nicolaas Beets, speciaal gezant voor de Europese Agenda Stad, is genomineerd voor de  ‘EuroNederlander Award 2016/17’, die wordt uitgereikt door de Europese Beweging Nederland (EBN).

De EBN maakte afgelopen weekend de nominaties bekend. Beets is genomineerd voor zijn energieke ambassadeursrol bij de nieuwe Europese Agenda Stad en de totstandbrenging van het ondertekenen van het Pact van Amsterdam.

EuroNederlander Award

De EuroNederlander Award wordt jaarlijks door de Europese Beweging Nederland (EBN) uitgereikt aan personen of organisaties die in de voorafgaande anderhalf jaar op bijzondere wijze hebben bijgedragen aan het Europese debat en nieuwe beeldvorming over Europa in Nederland.

Online stemming

De online stemming voor de EuroNederlander Award is geopend en sluit op 19 juni 2017 om 12:00 uur. U kunt meestemmen via deze link: http://het-portaal.net/formulier/stem-voor-de-euronederlander-award-2017. Lees het interview met Nicolaas Beets, dat we eerder deden hier op de site.

De uitreiking van de Award vindt plaats op dinsdag 20 juni 2017 tijdens de speciale EBN-bijeenkomst EUROPE MEZZE in het Internationaal Perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.

Genomineerden

Andere genomineerden zijn Sophie Bloemen voor haar sprankelende en innovatieve inspanningen voor de European Commons Assembly en het verbinden van nieuwe civiele initiatieven in Europa, Caroline de Gruyter voor haar scherpe journalistieke bijdragen aan het kantelen van de stemming en de beelden omtrent Europa in Nederland, VPRO Tegenlicht voor een inspirerende serie state-of-the-art documentaires over de snel veranderende posities van Europa in de wereld en hun betekenis voor burgers en Jan Werts, ervaren en kritische Brussels Watcher, die als Europees mediacorrespondent de warwinkel van Brussel voor iedereen inzichtelijk maakte.

In de aanpak van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit gaan gemeenten, politie, de Belastingdienst en het Openbaar Ministerie hun krachten bundelen met behulp van data analyse. Door beschikbare data te combineren en met behulp van moderne technieken deze informatie te analyseren, is het de bedoeling dat meer zicht ontstaat op patronen en structuren van georganiseerde criminaliteit. Hiertoe is vandaag op initiatief van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de ‘City Deal – Zicht op Ondermijning’ ondertekend tijdens een bestuurdersconferentie in Nieuwegein.

De City Deal is een samenwerking tussen de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Tilburg en Utrecht, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), de Nationale Politie, het OM en de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Veiligheid en Justitie en Financiën/Belastingdienst. Het komt voort uit het interbestuurlijke programma Agenda Stad en uit het Programma Bestuur en Veiligheid van BZK dat zich onder andere richt op versterking van de positie van het lokaal bestuur bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Steden, Rijksoverheid, de Europese Commissie, maatschappelijke partners en het bedrijfsleven werken hiermee samen aan het versterken van groei, leefbaarheid en innovatie in het Nederlandse en Europese stedennetwerk.

Georganiseerde ondermijnende criminaliteit

De integrale aanpak van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit waarbij opsporingsdiensten met het lokaal bestuur gezamenlijk optrekken als één overheid wordt elk jaar intensiever. Met de City Deal verwachten de samenwerkende overheden onderliggende patronen van ondermijnende criminaliteit beter zichtbaar te kunnen maken, omdat ze beter gebruik kunnen maken van verschillende informatiebronnen in combinatie met nieuwe data-analysemethoden. Het gaat dus niet om het opsporen van individuele gevallen, maar het leggen van verbanden. Aan de basis hiervan ligt informatie die al aanwezig is bij het CBS, die vervolgens verrijkt wordt met aanvullende data van overheden en andere betrokken partijen. Dit gebeurt binnen de wettelijke kaders voor privacybescherming.

In de eerdergenoemde vijf gemeenten worden projecten opgestart die aansluiten bij lokale of regionale problematiek. De gekozen thema’s zijn ‘drugscriminaliteit’, ‘integriteit financiële stromen en vastgoedfraude’. De uitkomsten van de data-analyses uit de verschillende projecten zullen worden gebruikt om te komen tot effectievere (preventie)strategieën en om de aanpak beter te kunnen toespitsen op kwetsbare maatschappelijke sectoren of beleidsterreinen.

Meer gerichte aanpak

Volgens minister Blok die de bestuurdersbijeenkomst opende, is een meer gerichte aanpak aan de hand van meer data en kennis van groot belang om de complexe en taaie problematiek van georganiseerde ondermijnende criminaliteit aan te pakken. Dit past volgens hem ook bij de ambities die de samenwerkende overheidspartijen hebben geformuleerd in de Toekomstagenda Aanpak Ondermijning. Deze Toekomstagenda beschrijft hoe de aanpak van ondermijnende criminaliteit de komende jaren versterkt en verbeterd kan worden en wordt binnenkort naar de Tweede Kamer gestuurd.

Op 4 juli vierden vertegenwoordigers van steden, provincies, ministeries, kennisinstellingen en de Europese Commissie samen in Utrecht het 1-jarig bestaan van het Pact van Amsterdam. De ondertekening vorig jaar in de hoofdstad was de aftrap van de Europese Agenda Stad. Inmiddels zijn twaalf thematische partnerschappen van start gegaan.

Daaraan doen meer dan 85 steden, 28 landen, twaalf DG’s van de Europese Commissie en verschillende stakeholders, waaronder de Europese Investeringsbank, kennisinstellingen en NGO’s mee. De belangstelling is vele malen groter dan het aantal plaatsen in de partnerschappen. “De impact is gigantisch”, aldus Mart Grisel van EUKN, die onderzoek deed naar de resultaten van een jaar Europese Agenda Stad.

Utrecht

De viering in de Utrechtse Jaarbeurs werd georganiseerd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), het European Urban Knowledge Network (EUKN), Platform31 en de gemeente Utrecht. Jan van Zanen, voorzitter van de VNG en burgemeester van de gaststad, trapte de bijeenkomst af. “We vieren het 1-jarige bestaan en behaalde resultaten maar kijken ook vooruit welke rol steden spelen in toekomstig EU-beleid. Het werk is nog niet gedaan. Belangrijk in ons werk is dat we leren van elkaar, zowel binnen als tussen de Partnerschappen als in de samenwerking met anderen, zoals kennisinstellingen. Daarom doet Utrecht mee aan de Taskforce Urban Agenda, om te kijken hoe we de agenda kunnen uitbreiden.”

Voor Utrecht zelf is de Europese Agenda Stad ook belangrijk. “We hebben bereikt dat onze stad op het netvlies van de EU is komen te staan. Dat is noodzakelijk. De Europese beleidsagenda krijg je immers het beste samen met Europese steden voor elkaar. Steden en stedelijke regio’s zijn een onmisbare schakel voor de aanpak van maatschappelijke uitdagingen. Het Pact van Amsterdam leidt tot beter functioneren van Europa. EU, maak daarom gebruik van de kracht en dynamiek van de steden. Steden, wees een volwaardig partner.”

Idealisme van het Pact

‘De echo van het Pact van Amsterdam is overal voelbaar’, stelt Speciaal Gezant voor de Europese Agenda Stad Nicolaas Beets. Hij wijst naar de vele steden, lidstaten en stakeholders die betrokken zijn. Koploper is Italië met tien vertegenwoordigers bij Partnerschappen. “Wat echt belangrijk is dat we multilevel werken. Een vertegenwoordiger uit de Karpaten kan in Brussel komen meepraten over wat voor effect klimaatverandering voor zijn land is. Dat past bij het idealisme dat we hebben: steden laten meepraten aan tafel en dichter bij de burger komen. Natuurlijk zijn er ook uitdagingen. Wat gaan de Partnerschappen opleveren? Hoe gaan we het omzetten in Europees beleid? Ik ben enorm geïnspireerd door het enthousiasme in Europa.”

Partnerschappen

Een aantal partners van de eerste pilot-Partnerschappen vertelde over wat hun Partnerschappen opleveren. Zo kwam het Partnerschap Huisvesting met een app, waarmee steden hun oplossingen voor huisvestingsvraagstukken met elkaar kunnen delen. Volgens Victor Schaap van het ministerie van BZK is er ook een sterk ‘wij zijn Europa’-gevoel ontstaan onder de steden. “Hier voel je Europa, dat gun ik meer mensen.”

Bij het Partnerschap Luchtkwaliteit hebben de partners vooral aan elkaar moeten wennen tot nu toe geconcludeerd dat capaciteit en kennis in steden op het thema luchtkwaliteit onvoldoende is. Gezamenlijk gaan de partners dat aanpakken. René Korenromp, van het ministerie van Infrastructuur en Milieu noemt de samenstelling van het Partnerschap erg sterk. “Ambtenaren worden meegetrokken in het gevoel dat we met elkaar aan tafel zitten. Deze nieuwe manier van samenwerken maakt enorm veel energie los.”

In het Partnerschap Inclusie van Migranten zijn een aantal acties opgesteld, zoals kijken hoe leningen makkelijker worden voor steden, hoe Europese regelgeving voor minderjarige alleenstaande vluchtelingen kan worden aangepast en hoe kennisuitwisseling beter kan, ook richting betrokkenen waaronder vluchtelingen zelf. Zo vormen vijf vluchtelingen een adviesraad voor beter migratiebeleid.

‘Steden spelen een belangrijke rol’

Maarten Hajer presenteerde een essay dat hij samen met Suzanne Potjer van Urban Futures Studio heeft geschreven. Hij benadrukte hoe belangrijk de Europese Agenda Stad is, omdat het de belangrijke rol van steden erkent.. “In steden moeten we oplossingen vinden voor maatschappelijke vraagstukken en leren wenieuwe dingen door te experimenteren . In plaats van een kosten-baten analyse uit Den Haag, kijken we wat er gebeurt bij experimenten. Zorg dat steden van elkaar kunnen leren, horizontaal via netwerken.”

Verkenning naar Europese Agenda Stad

EUKN deed een verkenning naar de eerste resultaten van de Europese Agenda Stad. “Ook al is het Pact pas een jaar oud, het is wel een indrukwekkende prestatie wat er het afgelopen jaar allemaal is bereikt”, stelt Mart Grisel. “Het is boven verwachting dat tijdens drie EU-voorzitterschappen twaalf partnerschappen zijn gesloten. De weerstand van sommige lidstaten was aanvankelijk groot. Nu willen honderden steden deelnemen.”

Uit het onderzoek blijkt er een disbalans te bestaan bij sommige Partnerschappen, aldus Grisel. Zo zijn bij de eerste Partnerschappen de grootste steden het sterkst vertegenwoordigd, terwijl in de latere partnerschappen, die tijdens de voorzitterschappen Slowakije en Malta werden gesloten, juist kleinere steden meer zijn vertegenwoordigd. Een andere kwetsbaarheid is de beperkte tijd die mensen hebben om in te zetten voor de Europese Agenda Stad. Ook ontbreekt bij sommige partnerschappen nog een sense of ownership. Te vaak wordt het erbij gedaan. Grisel: “Een partnerschap is echt een project. Er moet aan gewerkt worden. Er zijn dus meer tijd en middelen nodig voor de partnerschappen.” Nu is er bijvoorbeeld ongeveer 1 ton per partnerschap per jaar aan budget aanwezig. Dat noemt Grisel te beperkt. Verder is de expertise bij sommige Partnerschappen nog te generalistisch. Juist experts kunnen werken aan betere regelgeving.

Zoals burgemeester Van Zanen in zijn openingswoord zei: We zijn nog maar net begonnen. Het werk is nog niet gedaan.

Tijdens Dutch Agri Food Week (9-19 oktober 2017) staan in heel Nederland voedsel, voedselinnovatie en voedselproductie centraal. Boeren en tuinders, leveranciers van grondstoffen en verwerkende industrie, retail, overheid en wetenschappers laten zien hoe zij werken aan veilig, gezond en duurzaam voedsel. Het doel van de week is innovatie te versterken, kennis te delen en vooral ook om te genieten van duurzame en gezonde voeding.

Dutch Agri Food Week (DAFW) wordt jaarlijks rondom Wereldvoedseldag (16 oktober) georganiseerd, deze dag is in 1979 in het leven geroepen door de FAO om wereldwijd stil te staan bij het belang van voedselzekerheid. Dat is nodig, want nog altijd gaat 1 op de 9 wereldbewoners elke avond met honger naar bed. Met de verwachting dat in de toekomst 80% van de bevolking in steden woont zullen de uitdagingen om al deze monden te voeden alleen maar toenemen.

Gelukkig kiezen steeds meer steden en gemeenten in Nederland en elders in de wereld voor een actieve koplopersrol in onze voedselvoorziening. Zo voeren diverse steden inmiddels een eigen voedselbeleid en werd onlangs de ‘City Deal: Voedsel op de stedelijke agenda’ ondertekend door ondermeer 12 samenwerkende steden. Samen staan we voor de vraag hoe we onze steden nu en in de toekomst op een eerlijke, gezonde en duurzame manier kunnen voeden.

Doet uw stad mee?

Op zaterdag 14 oktober organiseren het Ministerie van Economische Zaken, de gemeente Ede, de Provincie Gelderland, Rabobank Vallei & Rijn en Wageningen Universiteit & Research ‘World Food Day’ het grootste Wereldvoedseldag-evenement van Europa. Dit evenement zal dit jaar plaatsvinden in Ede, gelegen midden in de Food Valley regio en bovendien de eerste gemeente van Nederland met een wethouder voedsel.
Ede is die dag het ‘epicentrum’ van Wereldvoedseldag. Maar de ambitie strekt verder. Het doel is om van Wereldvoedseldag het moment te maken waarop heel Nederland stilstaat bij het belang van voedselzekerheid en de uitdagingen die daarmee samenhangen. Dat is de reden dat wij u aanschrijven en uit willen nodigen om zelf of in samenwerking met lokale partners een bijdrage te leveren aan deze dag. Het uitgangspunt is om het publiek een uniek kijkje in de keuken te geven van het voedselsysteem en inzicht te geven in de voedselketen en impact van de keuzes die wij als burger en consument maken. Bijvoorbeeld door excursies te organiseren naar voedselbedrijven waarvan de deuren normaalgesproken gesloten blijven. Maar het staat u natuurlijk ook vrij om een leuke talkshow, diner of andere activiteit te organiseren die aandacht vraagt voor voedselzekerheid.

Waarom meedoen met Wereldvoedseldag en aansluiten bij DAFW?

*   Wereldvoedseldag is het moment om te laten zien op welke manier u als stad of regio bezig bent om een bijdrage te leveren aan een gezonder en duurzamer voedselsysteem.
*   Voedsel raakt aan vele thema’s zoals energie, grondstoffen, gezondheid, klimaat en migratie die op stedelijk niveau tot de belangrijkste uitdagingen behoren.
*   Voedsel is een aansprekend onderwerp en trekt een breed en divers publiek.
*   Door uw Wereldvoedseldag-evenement aan te melden bij DAFW profiteert u van de extra aandacht en publiciteit die er rondom DAFW zal worden gecreëerd.
*   U krijgt ondersteuning in de vorm van tips, draaiboeken, open vormgevingsbestanden van de huisstijl van World Food Day en kunt daarmee met een relatief kleine inspanning een bijdrage leveren aan Wereldvoedseldag en DAFW. Deze tips en informatie stellen wij beschikbaar via een online toolbox.

Als u interesse heeft om een bijdrage te leveren aan Wereldvoedseldag en aan te sluiten bij DAFW kunt u zich aanmelden op [email protected]

Op woensdag 21 en donderdag 22 juni vond in Brussel een bijeenkomst van de Coördinatoren van de Partnerschappen van de Europese Agenda Stad plaats. Voor het eerst waren alle twaalf Partnerschappen vertegenwoordigd. BZK (Agenda Stad) heeft een centrale rol gespeeld bij het samenstellen van de Partnerschappen, die onder achtereenvolgens Nederlands, Slowaakse en Maltees voorzitterschap van de EU zijn opgericht. Urban Envoy Nicolaas Beets was dan ook uitgenodigd en namens Nederland aanwezig.

Partnerschappen

In  Partnerschappen werken steden, landen, de Europese Commissie, experts en stakeholders op gelijke voet samen aan voorstellen voor beter uitvoerbare EU-regelgeving, betere toegang tot EU-fondsen, en betere kennisdeling. Deze multi level samenwerking is een uniek onderdeel van de Europese Agenda Stad, die er op gericht is om de positie van steden in Europa te versterken, hun invloed op EU-beleid te vergroten en de afstand tussen Europa en de burger te verkleinen. Bij negen Partnerschappen zijn Nederlandse steden en departementen betrokken.

Rapportage en planning

De bijeenkomst bood de Coördinatoren ruimschoots de gelegenheid om kennis te maken, ervaringen uit te wisselen en planningen en werkprogramma’s af te stemmen. Verder stond het rapport centraal waarmee de Europese Commissie eind dit jaar voor het eerst verantwoording moet afleggen aan de Europese Raad over de voortgang van de Europese Agenda Stad. De inbreng van de  Partnerschappen is daarbij van groot belang, en de Commissie benadrukte ook het belang van een stevige planning en strakke deadlines, met name voor de zogenaamde Action Plans van de eerste vier Partnerschappen. De Partnerschappen gaven aan hiervoor begrip te hebben, maar wel voldoende tijd nodig te hebben. Ze kregen daarbij steun van Nico Beets, die benadrukte dat de Europese Agenda Stad ruimte moet laten voor experimenten, om te kunnen komen tot de beste resultaten voor Europese burgers en bedrijven.

Ontbijt Europees Parlement

Onderdeel van het programma was een ontbijt met het Europees Parlement (EP) op 22 juni. Behalve voorzitter en gastheer Jan Olbrycht van de Urban Intergroup van het EP waren onder meer de Nederlandse Europarlementariërs Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij en Agnes Jongerius aanwezig. Alle Partnerschappen gaven een korte presentatie van de stand van zaken. De MEPs waren zeer positief over de voortgang van de Europese Agenda Stad (en de rol van Nederland daarbij) en wil graag meer betrokken worden. Olbrycht benadrukte vooral dat het EP belangrijk kan zijn bij het implementeren van de voorstellen voor Betere Regelgeving van de Partnerschappen, en bij het alloceren van fondsen voor stedelijke ontwikkeling in nieuwe begroting van de EU. Verder ziet het EP de Europese Agenda Stad als de kortste weg om Europese burgers en bedrijven te bereiken.

Lees meer over de Partnerschappen. 

Drie maanden na de ondertekening van de City Deal kwamen op 28 juni  de vertegenwoordigers van twaalf steden en één provincie weer bij elkaar op een studiedag om de City Deal Voedsel op de Stedelijke Agenda weer een stap verder te brengen.

Na de kick-off van 8 maart vormde de studiedag de tweede plenaire bijeenkomst na de ondertekening van de City Deal. Heel toepasselijk vond deze plaats in het Agri&Food Plaza in Den Bosch. Dit gebouw vormt het kloppend hart van de regionale agrifood-sector, en kent naast de land- en tuinbouworganisatie ZLTO ook bewoners als agrifood netwerkorganisaties Agri Food capital, Agri Food, het Health Innovatie Centre en  diverse innovatieve bedrijven en startups. Het gebouw is verder gelinkt aan de ernaast gelegen HAS Hogeschool en de Grow Campus, waar onderzoek wordt gedaan naar innovatieve voedselproductie. Hier kunnen zowel studenten, wetenschappers als voedselproducenten terecht in voorzieningen als laboratoria, kassen en gesloten teeltsystemen.

Vier themaclusters

Programmamanager  van de City Deal Henk Renting trapte de bijeenkomst af met een duidelijk doel: “We zijn de laatste maanden uiteengegaan om in vier clusters te werken. Dit moment organiseren we om de boel weer gezamenlijk te krijgen. Doel is om elkaar te inspireren, te informeren en samen vooruit te kijken.”

De 12 verschillende steden en provincie Gelderland en 3 ministeries hebben zich de afgelopen maanden verdeeld over vier themaclusters om de aanpak van de City Deal beter uit te werken:

• Ecologisch en economisch verduurzamen en innoveren
• Regionale voedselsystemen en het versterken van voedselketens rond de stad
• Bewustwording, gezondheid en sociale inclusie
• Bestuurlijk innovatie

Leren van elkaar

In alle vier de themaclusters kwam dezelfde behoefte naar boven: leren van elkaars ervaringen en goede praktijken, kijken welke innovatie werkt en welke niet. “Samen moeten we bepalen hoe we interessante verhalen naar voren te halen. Maar hoe doen we dat?”, stelde een vertegenwoordiger van de gemeente Utrecht, die het derde thema leidde. Een receptenboek vol goede voorbeelden van voedseltransitie op gemeentelijk niveau werd voorgesteld, waarover de aanwezigen enthousiast waren. Misschien moeten we de verhalen van goede voorbeelden, net als op de Agenda Stad site, inzichtelijk maken via een interactieve kaart?

Kijkje in andermans keuken

Groningen en Almere gingen in het tweede thema letterlijk in de keukens van anderen kijken. Zo bezocht Almere de Engelse stad Birmingham. Hier krijgen kinderen op de lagere school een warme maaltijd. Na jaren was dit concept ingezakt. Sinds kort is het weer opgepikt en is het nieuw leven ingeblazen met lokaal geproduceerd voedsel en een daaraan gekoppelde koksopleiding.
Groningen is zelf met de aanbesteding voor het bedrijfsrestaurant overgestapt naar een lokale duurzame aanbieder. De gemeente doet hiervoor een pilot met de Streekkantine, wat ze graag deelt als succesvoorbeeld.

Het team van thema Ecologisch en economisch innoveren keek naar verschillende vragen. Hoe kunnen steden elkaar beter helpen bedrijven te acquireren? Hoe kunnen ze samenwerken en elkaar helpen Nederland als agrifood land te profileren en innovatieclusters af te stemmen en versterken?  De betrokken steden willen hiermee ook vooral meer publiciteit zoeken, onder meer door de inhuur van een tekstschrijver en fotograaf.

Van leren naar gezamenlijke visie?

De team van thema Bestuurlijke innovatie wil vooral de andere clusters versterken zodat men beter van elkaar kan leren. “Hoe maken we voorbeelden die uitrolbaar zijn  en inzichtelijk? Hoe deel je die?”, legt Froukje Idema van de gemeente Ede uit. Ze legt de planning voor: de tweede helft van 2017 is verbreden en voorbeelden verzamelen. “De eerste helft van 2018 is verdiepen om vervolgens volgend jaar in de tweede helft samen te pakken en toe te werken naar gezamenlijk einddoel.” Wat dat einddoel precies moet zijn staat nog ter discussie. Moet het een beleidsvisie worden, een manifest of meer een mechanisme uitrol voor innovaties?

Verder keken de aanwezigen uit naar de komende maanden waarin de City Deal verbinding zoekt met evenementen als de Wereld Voedsel Dag op 14 oktober in Ede en de internationale burgemeesterstop op 19-21 oktober in Valencia van het Milan Urban Food Policy Pact, dat als inspiratie diende voor de City Deal. Henk Renting doet de oproep of meer steden dit Pact willen ondertekenen.

Duurzaamheidstransitie

Ter afsluiting gaf P.J. Beers, lector transitie landbouw en voedsel aan de HAS Hogeschool een lesje transitieperspectief op landbouw en voedsel. Hij sprak over het huidige regime van grootschalige productie en intensieve landbouw en veeteelt, en hoe deze schaalvergroting leidde tot  verschillende crises in de voedselindustrie. Van bodemverschraling, gezondheidsrisico’s tot kelderend maatschappelijk draagvlak. En hoe moeilijk het is dit te veranderen. De duurzaamheidstransitie is volgens Beers dan ook geen kwestie van nieuwe technologie, maar van veranderen van gewoonte, economie en handel. “Het gaat niet om doing things better maar om doing better things”, aldus de lector.

Beers prees de City Deal en zei dat deze gestalte begint te krijgen als transitiegericht programma. Ook adviseerde hij om de focus verder te verscherpen en de rol van overheden als katalysator bij de transitie verder uit te diepen.

Internationale media

De City Deal krijgt dan ook steeds meer erkenning, zelfs van internationale media. Zo kregen de gemeente Ede en de City Deal onlangs aandacht in een artikel van het internationale persbureau Reuters over de rol van stedelijk beleid in de verbetering van de voedselsystemen.