Met zesduizend foodgerelateerde bedrijven, zo’n 45.000 arbeidsplaatsen en gunstige ligging is de Regio Rotterdam een van de voorlopers in de wereldwijde voedseleconomie. Het Rotterdam Food Cluster, een initiatief van de gemeente Rotterdam, wil dan ook de Rotterdamse foodregio een boost geven.

Dat wil het Cluster doen via de Roadmap Next Economy, het regionaal-economische strategietraject en eindresultaat van de gelijknamige City Deal die bijna een jaar geleden werd afgesloten. “Wij vinden het belangrijk om de regio internationaal op de kaart te zetten”, zegt Nick van den Berg, Ontwikkelmanager Rotterdam Food Cluster. De regio is immers al ‘s werelds tweede grootste importeur van geconditioneerde goederen en een wereldwijde leider in innovatieve voedseltechnologie en logistiek.

Roadmap Next Economy

Van den Berg op de site Goedemorgen Groente: “Iedere dag werken we hier – van zaadveredeling, productie, verwerking, research & development en onderwijs, tot transport en logistiek – aan oplossingen voor de voedselvraagstukken van vandaag en morgen. Rotterdam Food Cluster wil de regionale foodsector een boost geven! Hoe we dat doen? Via de Roadmap Next Economy bundelen we krachten en creëren we nieuw werk. Wij stimuleren innovatie, samenwerking, investeringen en zorgen voor goede dienstverlening om ondernemers te laten ondernemen.”

Op 17 november tijdens de Amsterdamse Produce Show en Conference (APS) organiseerde het Rotterdam Food Cluster ‘The Highlights of Rotterdam Tour’. Vertegenwoordigers van de internationale groente- en fruitsector in V.S., Zuid-Amerika, Afrika en Europa maakten, door rondleidingen bij toonaangevende locaties als de Markthal, de Spaanse Polder bij Schmidt Zeevis en Cool Fresh in Ridderkerk/Barendrecht, kennis met de Rotterdamse foodsector.

Nederland is een grote producent, verwerker en doorvoerhaven van agrarische producten. Dit maakt Nederland een grote internationale speler, maar liefst 24% van de wereldhandel in agrarische producten wordt in Nederland afgehandeld. Bezoekers aan de APS kregen te zien hoe dit land deze enorme hoeveelheden verwerkt en verhandeld. Daarnaast kregen ze de kans om de nieuwste innovaties en technieken te zien op het gebied van teelt, R&D, wetenschap, logistiek en handel.

Lees meer over de City Deal Roadmap Next Economy.

In het kader van Agenda Stad hebben vijf auteurs begin dit jaar een filosofisch essay geschreven over de ontwikkeling van onze steden: Daan Rovers, Willem Schinkel, Martijn de Waal, Jan-Hendrik Bakker en Govert Derix. Dit leverde boeiende essays op, duizenden lezers en mooie discussies. Maar levert het ook nieuwe inzichten op? Hans Peter Benschop, directeur Trendbureau Overijssel, schreef onderstaande wrap-up van de essays, en benoemt in het verlengde daarvan een aantal nieuwe vraagstukken voor Agenda Stad.

Metaforen

Nieuwe woorden en metaforen, dat is het eerste resultaat van ´Filosofen Agenderen de Stad´. Wat een verademing! Bejaarde begrippen zoals concurrentiekracht, leefbaarheid en innovatie: levensmoe sjokken ze van de ene beleidsnota naar de ander. Ze inspireren niet meer. En eigenlijk deden ze dat al niet vanaf het begin. Ze appelleren meer aan een gevoel (´ja, dat wil ik: innovatie!´) dan richting te geven (´wat gaan we waartoe innoveren?´). Laten we dus in Agenda Stad onbekommerd nieuwe perspectieven uitproberen. Dat schept lucht, dat geeft ruimte voor nieuw handelen.

Daan Roovers, hoofdredactrice van Filosofie Magazine, introduceert de term ´garderobe gemeenschappen´. De samenleving bestaat zolang de voorstelling duurt, en vormt zich daarna weer om tot een nieuwe menigte. Het is een krachtige metafoor die het denken over ´sociale cohesie´ (weer zo´n woord woord…) verandert. Dat geldt ook voor Sloterdijks ´de stad als schuim´. Ieder in zijn eigen bel, maar toch af en toe samen – met tere wanden die zomaar kunnen spatten. Het stadse leven wordt spannend!

Willem Schinkel en Martijn de Waal schrijven over de ´De Stad als Algoritme´. Met als belangrijke vragen: bepalen de algoritmes ons, of andersom wij de algoritmes? Wie heeft de macht in de stad? En hoe bedrijven we politiek in een ´smart city´?

Govert Derix haalt Mumfords ´stad als symphonie´ aan: iets wat tijdelijk is – nu eens snel, dan weer langzaam één geheel is. Hij pleit voor meer aandacht voor ritme. We hoeven niet overal en altijd in één zelfde versnelling de toekomst tegemoet. Een stad mag tijdelijk zakken ´op de lijstjes´.

Jan-Hendrik Bakker heeft het over ´de stad als woonplaats´. Wat heerlijk! Zo´n alledaags woord blijkt ook een metafoor waar je over kunt nadenken. En inderdaad: wat betekent dat, als we een stad als onze woonplaats toe-eigenen? Zijn de buitenwijken van steden goede woonplaatsen? En de centra? Bakker denkt dat daar nieuwe waarden en symbolen voor nodig zijn. Eerst wonen, dan bouwen is het wat paradoxaal klinkende devies.

Vragen aan de Stad

Maar er is meer dan beeldspraak. De beelden duiden op nieuwe vraagstukken voor Agenda Stad. Soms woekeren ze nog onder het oppervlak, soms vechten ze al op straat – en behoeven ze een actie.

Nieuwe technieken vereisen een antwoord
Een voorbeeld zijn de rellen over Uberpop. Internet verandert marktverhoudingen. Uber verdient veel geld, Uberpop taxichauffeurs weinig – maar meer dan niets. En gewone taxichauffeurs vrezen voor hun baan. Wat moeten we doen aan de marktmacht van Airbnb, Uberpop of Taskrabbit? Het zijn vragen waar de overheid mee aan het werk moet. Zonder alleen op te komen voor bestaande branches en belangen, maar tegelijk niet verblind door het hosanna-sfeertje rond de ´deeleconomie´.

Voorbij de makkelijke tweedelingen
Superdiversiteit: ook zo´n belangrijk vraagstuk. We denken vaak in tweedelingen. Hoog- versus laagopgeleid, stad tegenover land, jong en oud. De werkelijkheid is niet binair, maar veelvormig. Het zou mooi zijn als de Agenda Stad voorbij de makkelijke tweedelingen denkt. Dan komt de kracht van de verschillende sociale netwerken in beeld – en ook de groep mensen die echt niet aanhaakt.

De natuurlijke stad
Als derde vraagstuk een andere tweedeling: de tegenstelling tussen natuur en stad. Die is voor allebei niet goed. De natuur legt het af tegen de allesverslindende en consumerende stad. Andersom: de stad verliest zijn natuurlijke flexibiliteit en vitaliteit. Hoe maken wij allebei sterker door de stad als tijdelijke, lerende natuurgebeurtenis te ontwerpen?

Tijd, werk, stad
Als laatste: de stad als hangmat. Automatisering en robotisering hebben een grote impact op de werkgelegenheid. Wellicht structureel, en in ieder geval tijdens de komende transitiefase. Dat betekent dat we moeten nadenken over tijd, werk en de stad. Als we niets doen, komen er grote groepen mensen met weinig werk, weinig geld en veel tijd: een beproefd recept voor opstand. Hoe gaan we daar mee om? Ook hier weer: als de Agenda Stad dit vraagstuk zou adresseren, gaat het echt om een agenda van de toekomst.

Tot slot

Wat opvalt aan de essays is dat zij nadrukkelijk wijzen op de verandering in de structuur van de realiteit – nieuwe technieken, andere gemeenschappen en marktverhoudingen, nieuw ruimte- en tijdsbesef. De essays duiden op de noodzaak van institutionele aanpassingen. Het gaat niet om een subsidie hier of project daar. De toekomst van de steden vraagt een andere ordening van de maatschappij en andere collectieve afspraken. Het is de vraag of de overheid die kan bewerkstelligen. Maar het is zeker dat ze daarbij een rol speelt.

Wat is het rendement van ´Filosofen Agenderen de Stad´?

Gevoel voor de tijdgeest, nieuwsgierigheid naar de nieuwe tijd, en wellicht het allerbelangrijkst: levenslust. Terecht wijst Daan Roovers op de denktraditie waarin de mens het stedenbouwend dier is. Agenda Stad betekent het einde van het adagium ´de samenleving is niet maakbaar´. Steden zijn maakbaar. We kunnen niet anders.

Links naar de filosofische essays

• Het stedenbouwend dier (Roovers, 22 jan.2015)
• De stad moet op zoek naar haar plaats (Bakker, 29 jan.2015)
• Het publieke van de numerieke stad (Schinkel, 5 feb.2015)
• Serenopolis de onbewolkte stad (Derix, 12 feb.2015)
• De stad is geen algoritme (De Waal, 19 feb.2015)

Op dit moment worden vijf nieuwe denkers gevraagd om een filosofisch essay over de stad te schrijven. De essays worden over enige tijd als serie gepubliceerd op de websites van Filosofie Magazine, RUIMTEVOLK, Platform31 en Agenda Stad.

Van 12 tot en met 15 maart organiseerde Pakhuis de Zwijger een werkbezoek aan Lissabon, in samenwerking met het Portugese Academia Cidadã. Een internationale groep uit verschillende organisaties binnen Europa ging mee.

De naam Academia Cidadã betekent de Burgerschap Academie en heeft als doel om actief burgerschap te bevorderen. De beweging is in maart 2011 ontstaan, na één van de grootste burgerprotesten in de geschiedenis van Portugal: op 12 maart 2011 gingen een half miljoen mensen de straat op in Lissabon, om massaal te protesteren tegen de enorme jeugdwerkloosheid in de stad als gevolg van de crisis, bezuinigingen en politieke corruptie.

Na deze dag richtten de organisators João Labrincha en Pedro Santos de Academia Cidadã op. De academie richt zich op mensenrechten, niet-formeel onderwijs en de kruisbestuiving tussen verschillende duurzame initiatieven in het hele land. Tijdens het werkbezoek lieten ze verschillende sociale initiatieven zien in Lissabon, en openden ze de ‘stadsambassade Lissabon’.

Europees netwerk van stadsambassades
De reis vond plaats in het kader van de ambitie om tussen 2014 en 2016 een Europees netwerk van stadsambassades te bouwen binnen 28 hoofdsteden in de Europese Unie. In die stadsambassades zitten diverse ‘stadmakers’ die zich betrokken voelen bij de ontwikkeling van de stad, zoals creatieve ondernemers, jonge professionals, wetenschappers, ambtenaren en onderwijsinstellingen.

Door de economische en ecologische crisis van de afgelopen tien jaar, zijn er veel kleinschalige particulieren initiatieven in opkomst in de Europese steden. Ze organiseren bijvoorbeeld alternatieve gezondheidszorg, creëren werk, beginnen technische startups, verbeteren met verschillende partners publieke ruimtes of verbouwen lokaal voedsel. Hoewel dit allemaal hele uiteenlopende initiatieven zijn, is er toch een overeenkomst. Want de vraag dient zich aan: van wie is de stad? Wie heeft de bevoegdheid om dingen te veranderen, in onze democratische samenleving? De oude bureaucratische top-down instituten botsen soms met de bottom-up burgerinitiatieven en het is nodig dat men van elkaar leert.

Typerend DNA van Portugezen
Eén van de initiatieven in Lissabon is Lisbon Sustainable Tourism, een kleine groep mensen die duurzaam toerisme organiseert in Lissabon. Joana Jacinto is hiervan de initiatiefnemer en ze neemt toeristen mee op verantwoorde rondleidingen en door minder bekende wijken. Het geld dat hiermee verdiend wordt, gaat naar kwetsbare burgers, zoals groepen ouderen en gehandicapten, of naar jongeren in de buitenwijken van Lissabon. Ze geven ook groepen ouderen gratis dezelfde rondleidingen door de stad, zoals ze dat voor toeristen doen. “Zodat ze ook een positieve ervaring krijgen bij hun stad, net zoals de toeristen.”

Joana vertelt over het ‘DNA’ van de Portugezen: “Koning Sebastiaan was een Portugese koning die als kind aan de macht kwam. De legende gaat dat hij zijn stempel heeft gedrukt op de hedendaagse Portugese identiteit.” Ze wijst op het beeld in de gevel van het stationsgebouw in het toeristische hart van Lissabon. “Hij trok ten strijde in een kruistocht tegen de Moren in 1578 toen hij 24 jaar oud was, maar hij verdween en zijn lichaam is nooit gevonden. Hierop volgden vele jaren van politieke onrust: het Portugese volk wachtte op koning Sebastiaan om terug te keren en hen te redden. Dit is typerend voor het DNA van het Portugese volk, we hebben de neiging om achterover te leunen met onze armen gekruist en te wachten tot iemand ons komt redden. We hebben zelfs een woord om deze mentaliteit te beschrijven: Sebastianisme.”

Die afwachtende houding heeft ervoor gezorgd dat de economische crisis er in Portugal zwaar heeft ingehakt. Daarbij heeft ook de corrupte politiek ervoor gezorgd dat het vertrouwen in het bestuur is verdwenen. Alleen actief burgerschap lijkt hierin verandering te kunnen brengen.

Portugese diensten in handen van China
Veel openbare voorzieningen zijn geprivatiseerd. Vooral omdat dit tot veel overnames door Chinese bedrijven heeft geleid, inclusief reorganisaties, ontslagen en prijsverhogingen, heeft dit veel irritatie onder de bevolking veroorzaakt. Zo is de voormalige nationale elektriciteitsmaatschappij in 2012 verkocht aan een consortium dat deels in handen is van de Chinese staat. “Op deze manier is het eigenlijk van onze staat naar een buitenlandse staat overgegaan”, zegt Pedro Santos van Academia Cidadã.

Naast de energievoorziening heeft Portugal ook de post en het water geprivatiseerd. De prijzen zijn daardoor astronomisch gestegen. “De vraag is wat de Portugese overheid kan en moet doen om de komst van buitenlandse investeringen te reguleren, en te zorgen dat de inkomsten uiteindelijk ten goede komen aan onze inwoners.”

LX Factory
Toch zijn er ook positieve ontwikkelingen gaande. Zo is een voormalige textielfabriek uit 1846 aan de voet van Lissabon, aan de rivier de Taag, omgetoverd tot industriële broedplaats voor creatieve ideeën.

Het gebied heet LX Factory (de afkorting voor Lissabon is LX). De uitstraling van vroeger is bewaard gebleven, maar de plaats is veranderd in een creatieve hub, bijna een dorp. Hier kan men gemakkelijk samenwerken, creëren, eten en drinken. Er zijn cafés, galeries, en een mooie boekwinkel waar de oude drukpers als bezienswaardig object is blijven staan. In LX Factory komen hipsters om gezien te worden, maar er zitten ook maatschappelijke organisaties in en kleine bedrijven die voordelig werkruimte kunnen huren.

Lees meer over de Field Trip Lisbon en over het Europese netwerk van stadsambassades op Cities in Transition

De onderzoeksbureaus Regioplan en Atelier Tordoir hebben in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties onderzoek verricht naar de ruimtelijk-economische opgaven van het middenbestuur. Want het belangrijkste deel van het leven van de meeste mensen speelt zich af in stadsgewesten en streken. Ook de meeste bedrijven en voorzieningen opereren vooral in regionale verbanden.

De ruimtelijk-economische analyse  levert in hoofdlijnen de volgende bevindingen op:

• Er is een trek naar de stad. De klassieke suburbanisatie van hoger opgeleide jonge huishoudens kantelt, zeker in de Randstad, naar re-urbanisatie.
• Er is sprake van een geleidelijke geografische opschaling van delen van markten waarbij een interstedelijke netwerkstructuur steeds duidelijker wordt (het betreft woningmarkten, arbeidsmarkten, voorzieningen).
• Bestuurlijke grenzen hebben geen functionele betekenis. Burgers en bedrijven bewegen zich massaal in gemeente- en provinciegrensoverschrijdende verbanden: deze grenzen hebben functioneel gezien betrekkelijk weinig betekenis.
• Sommige knopen in het interregionale netwerk groeien buitenproportioneel snel, zoals centrale steden als Amsterdam, Utrecht en Den Bosch. Sommige knopen van het netwerk en delen van ons land zijn minder goed aangesloten aan het netwerk en kunnen daardoor stagneren.
• Langzaam maar zeker ontwikkelt zich een geïntegreerd interregionaal, interstedelijk systeem. Dit netwerk is herkenbaar op nationale schaal en is het sterkst herkenbaar bij zakelijke relaties en bij zowel dagelijkse als verhuisbewegingen van hogeropgeleide jongeren.
• De sterk groeiende knopen in het interstedelijke netwerk worden in toenemende mate gevoed door toeleverende steden binnen het interstedelijke netwerk, in plaats van door verhuizingen binnen het stadsgewest.
• Voor een meerderheid van de Nederlanders blijven echter stadsgewesten en streken, in omvang verschillend, de belangrijkste leef- werk- en marktomgeving: het daily urban system. Deze daily urban systems dijen, door toegenomen mobiliteit, nog steeds uit.
• Naast stadsgewest en interstedelijk netwerk herkennen we:
  – Gebieden met krachtige sociale, economische en culturele verbanden.
  – Gebieden die sterk profiteren van de leisure class en private consumptie- en zorgeconomie.
• Gebieden waar economische activiteiten en economisch actieven vertrekken zijn zowel in suburbane gebieden bij de stedelijke knooppunten als op het platteland aan te treffen. Bestaande lokale en (stads) regionale samenhang fragmenteert langzaam.

Het volledige rapport, met ook de aanbevelingen, is hieronder te downloaden.

Elf deelnemers zijn geselecteerd voor het Startupbootcamp-acceleratorprogramma Smart City & Living. Zij zullen onder meer hulp krijgen van mentoren en zo ‘in drie maanden tijd bereiken waar je normaal achttien maanden voor nodig hebt’.

Neelie Kroes, Special Envoy van StartupDelta, vindt het een goed teken dat veel buitenlandse bedrijven deelnemen aan Startupbootcamp Smart City & Living. “Dit laat zien dat Nederland een goede naam heeft als Europese vestigingsplaats voor startups, waar groei centraal staat. Dit moeten we versnellen en uitbouwen. Slimme steden vormen de toekomst en daarom is het belangrijk dat Startupbootcamp deze startups uitdaagt om wereldwijd het verschil te maken. Let’s disrupt!”

De elf start-ups

De elf geselecteerde startups voor het Startupbootcamp Smart City & Living 2015-programma zijn afkomstig uit acht landen.

• Carnomise (Frankrijk): Autoverhuurservice waarmee autobezitters parkeergeld besparen en geld kunnen verdienen als ze zelf op reis zijn, en waarmee toeristen substantieel voordeliger een auto kunnen huren tijdens hun reis. Carnomise is al actief in Parijs waar het haar oplossing op de grootste luchthavens aanbiedt en het de laatste maanden meer dan 14.000 car rental days heeft gerealiseerd. Carnomise zal de komende maanden haar services in verschillende Europese steden lanceren.
• Civocracy (Duitsland): Een online netwerk dat burgers met elkaar verbindt zodat ze samen kunnen discussiëren over politieke en sociale thema’s, en waar nodig in actie kunnen komen. Civocracy lanceert haar oplossing in maart bij een groot aantal non-profitorganisaties en gemeentes in de Europese markt.
• Flattire (Nederland): Een platform voor fietsers en fietsreparateurs waarmee binnen 15 minuten hulp geregeld kan worden als fietsers pech onderweg krijgen. Flattire is een aantal maanden gelden gelanceerd in Amsterdam, winstgevend en zal de komende maanden naar andere Nederlandse en buitenlandse steden uitbreiden.
• ComfyLight (Zwitserland): Een IoT-oplossing waarbij verlichting en beveiliging in huizen wordt gecombineerd. ComfyLight is onderdeel van het Bosch IoT-lab in Zwitserland en heeft recentelijk €100.000 aan prijzengeld gewonnen.
• Stucomm (Nederland): Een service provider die de communicatie tussen onderwijsinstellingen en studenten effectiever en efficiënter maakt. Stucomm werd 6 maanden geleden gelanceerd vanuit Utrecht Inc. en heeft inmiddels meer dan 15.000 gebruikers en verwacht dit jaar naar 70.000 gebruikers te groeien.
• Tespack (Finland): Tespack levert de volgende generatie wearable technologie in Tech Fashion waarbij het de belangrijkste problemen met betrekking tot technologie oplost, namelijk het leveren van mobiele energie. Tespack heeft de laatste maanden €60.000 omzet gerealiseerd in de Finse markt en recentelijk partnerships gesloten met Microsoft, Intersport en Amazon Duitsland.
• Sustainer Homes (Nederland): Productie en ontwerp van mobiele huizen die volledig off-grid zijn (dus zonder aansluiting op gas, water of lichtnet). Daarnaast combineren ze modulaire bouwtechnieken met state-of-the-art technologie en design. Sustainer Homes verwacht de komende maanden haar eerste off-grid mobiele huizen in Amsterdam te kunnen plaatsen.
• Multisense (Israël): Een uniek platform voor gebruikersidentificatie en veiligheidsdoeleinden in een slimme stadsomgeving. Multisense werkt momenteel aan haar eerste pilots met City Bank in de USA en Israël.
• Wiffinity (Spanje): een POP SaaS-platform dat het mogelijk maakt voor consumentenmerken om op de locatie te connecten met gebruikers van hun producten door middel van relevante merkbeleving. Wiffinity heeft recentelijk een pilotcontract getekend voor de lancering van haar product bij 1.500 point of sales locaties.
• OOSM (Slovenië): Een kostenefficiënt digitaal reclame- en campagnemanagementsysteem voor retailers, luchthavens, restaurants, tankstations, warenhuizen et cetera. OOSM bedient momenteel meerdere klanten in de telco and public transportation sector in de Sloveense markt.
• Trakkies (Nederland): Trakkies is onderdeel van ESA-incubator heeft een IoT-oplossing die een naadloze verbinding legt tussen mensen, locaties en objecten. Trakkies zal de komende maanden haar hard- en softwareoplossing wereldwijd lanceren.

Over Startupbootcamp

Startupbootcamp is opgericht in 2010 en is de nummer 1 accelerator buiten de USA met een mentor- en alumni-netwerk in meer dan zestig landen. Het programma biedt startups toegang tot een groot netwerk van experts in diverse branches gedurende een intensief drie maanden durend programma. Na drie maanden presenteren de deelnemende startups op Demo Day hun bedrijf aan meer dan 300 investeerders. Er draaien programma’s van Startupbootcamp in Amsterdam, Berlijn, Kopenhagen, Istanbul, Eindhoven, Sittard, Londen, Barcelona en Singapore. Zie ook www.startupbootcamp.org.

Het Urban Futures Lab in Den Haag leverde afgelopen maart interessante denkbeelden op over de toekomst van de stad. Het Urban Futures Lab was een brainstormsessie van vijf dagen waarin studenten, creatieven en ambtenaren samenwerkten aan impressies van mogelijke toekomstbeelden (probes).

Wat als..?
Een aantal prikkelende vragen lagen ten grondslag aan de te bepreken scenario’s:

• Wat als de stad zo aantrekkelijk is dat iedereen zich er wil vestigen?
  Wat betekent dat voor voorzieningen, leefbaarheid en betaalbaarheid? Kunnen we ons voorstellen dat we – inspelend op een tekort aan ruimte – onze eigen woning beschikbaar stellen voor publieke diensten, bijvoorbeeld een spreekuur van de huisarts?
• Wat als alles in de stad wordt gedeeld?
  Hoe ver is men bereid te gaan in het delen van privézaken en hoe weegt de mate waarin het hebben van eigen bezit de (groeps)identiteit bepaalt op tegen argumenten over ruimte en verduurzaming?

Andere scenario’s ontvouwden zich bij de vraag hoe de stad eruit zou zien als iedereen beleidsmaker en toezichthouder is. Innovaties die inhaken op open data en social media maken verregaande sociale controle mogelijk en verkleinen de rol van de overheid in het ontwikkelen en handhaven van beleid: welke voor- en nadelen brengt dit met zich mee?

Daarop voortbordurend: wat als onze activiteiten in de stad volledig gestuurd worden door digitale technologie? Hoe ziet de wereld eruit wanneer sociale contacten vooral plaatsvinden via virtual reality en beschikbare data op allerlei vlakken de persoonlijke bewegingsruimte bepaalt?

Gesprekken op straat
De probes die voortvloeiden uit bovenstaande vragen zijn op straat getoond. In gesprekken met voorbijgangers peilden de deelnemers van het Urban Futures Lab de eerste reacties. Deze gesprekken, die op video zijn vastgelegd, bieden verfrissende nieuwe inzichten. De volgende stap is het maken van de vertaalslag van deze uitkomsten naar de stad van de toekomst.

Neem een kijkje op de websites van het Urban Futures Lab en het World Design Forum voor een impressie.

Of bekijk de video met de visie van diverse autoriteiten over de toekomst van de stad.

City Deals zijn in Groot-Brittannië al enkele jaren ingeburgerd. De Britse City Deals hebben als voornaamste doel om de economische groei van steden en het land als geheel te bevorderen. Het zijn afspraken tussen de nationale overheid en steden. Hoewel Nederland hele andere bestuurlijke verhoudingen kent, zijn er voor Agenda Stad toch interessante lessen te leren uit de Britse praktijk.

Eind maart brachten medewerkers van Agenda Stad daarom een werkbezoek aan Birmingham en London. Ze spraken met vertegenwoordigers van onder meer Britse steden, de nationale overheid en wetenschappers. Martina Huijsmans, beleidsmedewerker bij Agenda Stad : “Hun overheidsbestel is sterk nationaal georganiseerd en de lokale overheden hebben daarbinnen een relatief zwakke positie. In de afgelopen jaren is het besef gegroeid dat voor het bevorderen van economische groei in steden er meer ruimte moet zijn om op lokaal niveau eigen afwegingen en keuzes te kunnen maken.”

Als eerste stap hebben de nationale overheid en de grootste steden in Groot-Brittannië afspraken gemaakt over de inzet van nationale financiële middelen voor projecten om meer werkgelegenheid te realiseren. “Een kritiekpunt van steden dat deels ook onderkend werd door wetenschappers en de nationale overheid, is dat meer fundamentele (en institutionele) veranderingen noodzakelijk zijn om steden echt de ruimte te geven om eigen afwegingen en keuzes te maken. Het gaat dan bijvoorbeeld om wetgeving voor decentralisatie van taken en bevoegdheden en meer ruimte om belastingen te kunnen heffen.”

Lessen voor Nederland

Martina Huijsmans denkt dat er een aantal belangrijke lessen geleerd zijn in de Britse praktijk: “Bijvoorbeeld het belang om vooral te beginnen. Daarna pas kun je de processen formaliseren.”

Bij een City Deal komt na de start veel kijken. “Het organiseren van de bestuurlijke en financiële inzet van het bedrijfsleven, het organiseren van de regionale governance als voorwaarde voor het maken van afspraken, en gedifferentieerde oplossingen per stedelijke regio. Hierbij is sterk politiek leiderschap nodig om een vernieuwende agenda van de nationale overheid te doen slagen. Deze en andere inzichten worden in de komende periode betrokken bij het opstellen van de kamerbrief Agenda Stad.”

Vanaf 1 april kunnen er vragen worden ingediend voor de Nationale Wetenschapsagenda. Het is voor het eerst dat er in Nederland een dergelijke agenda wordt opgesteld, die moet leiden tot een betere aansluiting van onderzoek op maatschappelijke en economische kansen en behoeften. Om tot een toekomstgerichte, verbindende en tot de verbeelding sprekende agenda te komen, wordt dan ook niet alleen een beroep op de wetenschap, maar op de gehele samenleving gedaan.

Actuele thema’s en uitdagingen die ook voor steden van belang zijn, bijvoorbeeld gerelateerd aan verduurzaming, governance en open data mogen hierin niet ontbreken. Waarom zijn sommige steden bijvoorbeeld succesvoller dan andere in het creëren van een gunstig werk- en leefklimaat? Welke beleidsinstrumenten kunnen hieraan bijdragen?

Meer voorbeelden en aanvullende informatie is te vinden op www.wetenschapsagenda.nl, ook vragen kunnen via deze website worden ingediend tot en met 30 april.

Bekijk ook het startschot Nationale Wetenschapsagenda in De Wereld Draait Door

In de afgelopen 10 jaar is het aantal Nederlanders dat naar eigen zeggen slachtoffer werd van veelvoorkomende criminaliteit zoals geweld, vermogensdelicten en vandalisme flink afgenomen. Ook voelen steeds minder inwoners zich onveilig. In het afgelopen jaar verminderde ook de ervaren overlast in de buurt. Criminaliteit, onveiligheidsgevoelens en overlast worden het meest ondervonden in de vier grote steden.

Dit blijkt uit de vandaag gepubliceerde Veiligheidsmonitor 2014, een grootschalige bevolkingsenquête van CBS, Ministerie van Veiligheid en Justitie, Nationale Politie en gemeenten.

Lees meer op de website van Platform 31