Met provocatieve beelden leren over de toekomst van de stad
Hoewel ‘probing’ een onderzoeksmethode is uit de wereld van design, kan het ook gebruikt worden voor verkennend onderzoek naar maatschappelijke vraagstukken. In maart 2015 maakten studenten van de Hogeschool Utrecht 8 probes voor de Agenda Stad. Met hun probes, tastbare beelden van een mogelijke toekomst, lokten zij verrassende reacties op. En kwamen zij tot waardevolle inzichten voor de Nederlandse steden van 2050.
Steden zijn hot in Den Haag. Adviescolleges en planbureaus publiceren het ene na het andere rapport over onze stedelijke regio’s, met titels als ‘De Toekomst van de stad’ (Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur 2014), ‘Regionale hotspots. Broedplaatsen van innovatie’ (Adviesraad van Wetenschap, Technologie en Innovatie, 2014), en ‘De economie van de stad’ (Centraal Planbureau en Planbureau voor de Leefomgeving, 2015). Adviesraden verbinden de regio met, toevallig of niet, haar anagram ‘groei’.
Ook volgens de initiatiefnemers van de Agenda Stad zijn er in de stedelijke regio volop kansen voor economische groei en kun je juist daar de oplossingen vinden voor de huidige maatschappelijke problemen. Die oplossingen komen niet van de overheid of steden alleen maar ontstaan in stedelijke netwerken, nieuwe coalities en publiek-private partnerschappen. De Agenda Stad beperkt zich op voorhand niet tot een domein of een doelgroep maar tot een ‘arena’: de stad en de stedelijke regio.
Voor de Agenda Stad is onderzoek gedaan naar de stedelijke thema’s en uitdagingen van de toekomst. Daarvoor is ‘probing’ gebruikt, een methode uit de designresearch waarmee je onderzoek kunt doen naar de vraagstukken op oplossingen op de lange termijn. Zogenoemde probes, beelden en impressies van een mogelijke toekomst, vormen de basis voor dit onderzoek.
Dit artikel verscheen onlangs in het magazine DOESIGN. U kunt het hele artikel hier in pdf lezen. Meer informatie: www.doesignen.nl.
Inleidingen werden verzorgd door burgemeester Aboutaleb van Rotterdam, directeur generaal bestuur en wonen Buitendijk, prof. dr. Hajer, en directeur Roadmap Next Economy Beekman, tevens betrokken bij de 
Tafelgesprekken
Overheden spelen een rol door de juiste financiële kaders en regelruimte te bieden voor innovaties en ondernemerschap. De grote vraag aan de tafels was hoe dit slim te doen. De deelnemers waren eensgezind in de constatering dat Nederland kansen mist doordat steden, bedrijven en onderwijsinstellingen te veel vooraf bij belemmeringen stilstaan, in plaats van deze te ervaren en gaandeweg op te lossen door projecten daadwerkelijk te implementeren. Ook financieel zou veel meer kunnen als overheden over de schuttingen van bestaande sectoren heenkijken. Bedrijven kunnen zo meer worden uitgedaagd om nieuwe concepten ook daadwerkelijk in een rendabel business model te gieten, daar waar nu vaak de gemakkelijke weg wordt gekozen.
