City Deals: vooral beginnen

City Deals zijn in Groot-Brittannië al enkele jaren ingeburgerd. De Britse City Deals hebben als voornaamste doel om de economische groei van steden en het land als geheel te bevorderen. Het zijn afspraken tussen de nationale overheid en steden. Hoewel Nederland hele andere bestuurlijke verhoudingen kent, zijn er voor Agenda Stad toch interessante lessen te leren uit de Britse praktijk.

Eind maart brachten medewerkers van Agenda Stad daarom een werkbezoek aan Birmingham en London. Ze spraken met vertegenwoordigers van onder meer Britse steden, de nationale overheid en wetenschappers. Martina Huijsmans, beleidsmedewerker bij Agenda Stad : “Hun overheidsbestel is sterk nationaal georganiseerd en de lokale overheden hebben daarbinnen een relatief zwakke positie. In de afgelopen jaren is het besef gegroeid dat voor het bevorderen van economische groei in steden er meer ruimte moet zijn om op lokaal niveau eigen afwegingen en keuzes te kunnen maken.”

Als eerste stap hebben de nationale overheid en de grootste steden in Groot-Brittannië afspraken gemaakt over de inzet van nationale financiële middelen voor projecten om meer werkgelegenheid te realiseren. “Een kritiekpunt van steden dat deels ook onderkend werd door wetenschappers en de nationale overheid, is dat meer fundamentele (en institutionele) veranderingen noodzakelijk zijn om steden echt de ruimte te geven om eigen afwegingen en keuzes te maken. Het gaat dan bijvoorbeeld om wetgeving voor decentralisatie van taken en bevoegdheden en meer ruimte om belastingen te kunnen heffen.”

Lessen voor Nederland

Martina Huijsmans denkt dat er een aantal belangrijke lessen geleerd zijn in de Britse praktijk: “Bijvoorbeeld het belang om vooral te beginnen. Daarna pas kun je de processen formaliseren.”

Bij een City Deal komt na de start veel kijken. “Het organiseren van de bestuurlijke en financiële inzet van het bedrijfsleven, het organiseren van de regionale governance als voorwaarde voor het maken van afspraken, en gedifferentieerde oplossingen per stedelijke regio. Hierbij is sterk politiek leiderschap nodig om een vernieuwende agenda van de nationale overheid te doen slagen. Deze en andere inzichten worden in de komende periode betrokken bij het opstellen van de kamerbrief Agenda Stad.”