Blog Bert van Delden: Horizontaal verbinden met de gebiedsgerichte werkwijze

‘Gebiedsgerichte aanpak’ lijkt wel het nieuwe mantra in het openbaar bestuur. Maar wat is het eigenlijk? En hoe werkt dat in de praktijk? Plaatsvervangend directeur-generaal Bestuur, Ruimte en Wonen van het ministerie van BZK  van Delden licht toe.

Binnen BZK werken we, in combinatie met ons generieke Haagse beleidswerk, steeds meer themagericht en gebiedsgericht. Bij de themagerichte aanpak kun je denken aan bijvoorbeeld de aanpak van de thema’s die centraal staan in het Interbestuurlijk Programma, de thematische City Deals en de grensoverschrijdende samenwerking. Zo’n thematische aanpak is daarbij vaak voor meerdere gebieden relevant.

Bron: PBL. Klik op de afbeelding voor een grotere weergave van de infographic.

Bij de gebiedsgerichte aanpak kun je -naast de bekende MIRT-aanpak- denken aan de twee nationale programma’s -Rotterdam-Zuid en Groningen- waarin BZK inmiddels participeert. Of de woondeals die met de regio’s Amsterdam, Den Haag/Rotterdam, Utrecht, Eindhoven en Groningen worden voorbereid. En de regiodeals met grensregio’s zoals Parkstad, Twente, Zeeuws Vlaanderen, Achterhoek en Zuid-Oost Drenthe. Hierbij werkt BZK meerjarig actief met andere betrokken partijen samen aan de versterking van de ruimtelijk-economische
structuur, de verbetering van de sociaal-fysieke leefbaarheid en/of de governance in de desbetreffende regio. We werken daarbij dan samen met zowel andere departementen als
ook individuele medeoverheden en private partijen. In deze gebiedsaanpakken komen de inhoud en de spelers bijeen.

BZK levert hierbij onder meer een bijdrage door de inzet van (verandering van) wet- en regelgeving, financiële middelen en door de inzet van de kennis van BZK ten aanzien van democratie, bestuur, overheidsorganisatie, wonen, bouwen en ruimte. Door de opgaven in een gebied niet apart maar in samenhang te bekijken, wordt BZK intern gedwongen om nog veel meer en vooral ook veel bewuster ‘horizontaal’ samen te werken. Hierbij ligt de meerwaarde van die samenwerking vooral ook in de verbinding tussen alle aanwezige kennis en expertise. Onze gebiedsgericht inzet op democratie en bestuur wordt relevanter als die inzet is gekoppeld aan gebiedsgerichte inhoud zoals wonen, bouwen en ruimte. En andersom.

Bron: PBL. Klik op de afbeelding voor een grotere weergave van de infographic.

Een en ander betekent niet dat heel BZK nu gebiedsgericht moet gaan werken. Integendeel, een groot deel van ons werk is generiek en gaat over maken van wetten en beleid op de genoemde onderwerpen. Dat moeten we goed en zorgvuldig blijven doen. Tegelijk vragen de opgaven buiten er om dat we flexibel met ons generieke werk omgaan. Dat we -als de opgaven buiten daarom vragen- juist vanuit ons generieke werk en onze generieke expertise ook een bijdrage leveren aan thematische of gebiedsgerichte opgaven. Dat hoeft overigens geen gevolgen te hebben voor onze organisatiestructuur. Wel op hoe we samenwerken. Structuren zijn uiteindelijk niet de oplossing. Het gaat om de mindset om over je eigen schutting te kijken en om elkaar – vanuit je eigen kennis en expertise- binnen BZK op te zoeken om met de partners in die gebieden en collega-departementen samen te werken aan de uitdagingen waarvoor die gebieden staan. Dat vraagt intensievere en bewustere samenwerking van ons allemaal. De krachten bundelen. De opgave buiten is daarmee het uitgangspunt voor ons allemaal. Want het doeltreffend aanpakken van die opgaven is waar we het voor doen.

Dit artikel verscheen eerder in de interne BZK-krant waarin secretaris-generaal Maarten Schurink reflecteert op zijn eerste honderd dagen als SG op de opbrengst van diverse werkbezoeken en medewerkersbijeenkomsten.