“Waterbestendige stad vraagt om ruimtelijke aanpassingen”

16 november 2015

“Er zijn meer manieren om de stad waterbestendig te maken dan alleen een dijk te verhogen. In Zwolle hebben we verschillende locaties in kaart gebracht die we kunnen aanpassen om beter om te gaan met water”, zegt Anne Vrouwe, werkzaam voor de gemeente Zwolle als adviseur op het gebied van water.

“We hebben in Zwolle nagedacht over hoe we meer kunnen inzetten op ruimtelijke adaptatie, in plaats van uitsluitend op preventie. Er zijn verschillende mogelijkheden in de IJssel-Vechtdelta om beter met water om te gaan. Zwolle ligt precies in het ‘putje’ van de dijkring Salland. Hier kunnen we meer doen dan uitsluitend aan de primaire kering te werken, we kunnen ook aanvullende maatregelen treffen. Maar onderzoek heeft uitgewezen dat we altijd moeten blijven investeren in de dijken en hierdoor is het moeilijk om ruimtelijke adaptatie rendabel te maken.

Toch werken we verschillende mogelijkheden verder uit. Zo zijn we in de wijk Stadshagen bezig met een geluidswal die ook water kan tegenhouden. Daarmee wordt het een ‘gevolgbeperkende wal’. Dit is geen officiële kering/dijk maar wel een soort terp die dus schade kan beperken. Die geluidswal ligt er deels al maar we kijken hoe we hem kunnen aanpassen met een andere afwerking en door het dichten van gaten. Met een speciale kleilaag op, een iets vlakker binnentalud en een bepaald grasmengsel kan het water beter tegenhouden.”

Is dit ook iets wat andere gemeentes kunnen overnemen?

“Uiteraard kan dit ook iets zijn voor andere steden die dijken hebben. Het gaat uiteindelijk om het multifunctioneel inzetten van je ruimtelijke objecten. Wij hebben als voorbeeld ook de Pannenkoekendijk. Dit is naast een dijk ook een belangrijke as in het openbaar vervoer, met een bushalte. De weg hebben we verhoogd aangelegd zodat de dijk meer functie heeft. Zo voldoen we aan het hoogwaterbeschermingsprogramma die van ons eist dat we vele kilometers in dit gebied moeten versterken.

Een ander voorbeeld is een ziekenhuis dat gesloopt is, waar woningen moeten komen. Het gebied grenst aan een dijklichaam dus je kunt er niet zomaar bouwen. Maar als we na afstemming, toch gaan bouwen kunnen we meteen kijken naar hittestress of naar welke kant we het regenwater laten afvoeren. We kiezen nu niet voor de makkelijkste oplossing want in de achterliggende wijk kan het water maar moeilijk wegstromen. We laten het verderop wegstromen, zodat het water beter weg kan vloeien.

We proberen een echte deltastad te zijn maar we doen dit nog niet heel erg georganiseerd. Om dit beter te doen moet iedereen bezig zijn met het klimaat en moeten meer mensen het belang zien. Zo is er onlangs een golfbaan gerealiseerd waar ook goede mogelijkheden waren geweest in ruimtelijke adaptatie. Maar veel mensen staan te ver af van het waterbeleid. We moeten daarom ook werken aan de beleefbaarheid van water.”