EU Partnership Housing: ‘Schrap huidige EU-definitie staatssteunregels’

De huidige staatssteunregels van de Europese Unie hebben een negatief effect op de Europese sociale huisvesting en zijn daarom aan vervanging toe. Dat zegt het EU Housing Partnership in een serie aanbevelingen, die ze afgelopen zomer meegaf aan de Europese Commissie. Het EU Housing Partnership bestaat uit ministeries van EU-lidstaten, Europese steden, de Europese Investeringsbank, de Europese Commissie en publieke en private organisaties, waaronder Aedes.

Lokale problemen en gemengde wijken

In zijn zogeheten Guidance Paper betoogt het partnerschap dat vooral de huidige definitie van sociale huisvesting negatieve effecten heeft op investeringen in betaalbare woningen. Volgens die EU-definitie is sociale huisvesting alleen voor ‘achterstandsgroepen of sociaal achtergestelden die door solvabiliteitsbeperkingen geen huisvesting tegen marktvoorwaarden kunnen vinden’. Alleen dan is sociale huisvesting een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB), en mag deze (indirecte) staatssteun ontvangen. Dit is té beperkend en levert onzekerheid op, vindt Aedes. De huidige definitie is in het verleden aangegrepen om sociale huisvesters (in Nederland, Frankrijk en Zweden) te dwingen hun doelgroepen te versmallen.

Het partnerschap stelt nu voor die definitie van sociale huisvesting te laten schrappen. De EU mag op basis van mededinging geen grote stempel drukken op de noodzakelijke doelgroepen voor sociale huisvesting in steden. Ook moet een eventuele nieuwe EU-omschrijving taken als ‘sociale mix en sociale samenhang’ als DAEB mogelijk maken – in Nederland spreken we van ‘gemengde wijken’. In juni 2017 stelde Eurocommissaris voor Mededinging Vestager dat impliciet al voor.

Het partnerschap stelt voor de herziening van het ‘DAEB-Vrijstellingsbesluit’ (in 2017) aan te grijpen om de huidige definitie te schrappen. Een nieuwe definitie moet meer rekening houden met de omstandigheden op lokaal of regionaal niveau en moet sociale mix en sociale samenhang bevatten als een van de geldige doelstellingen van DAEB (Diensten van Algemeen Economisch Belang).

Daarnaast stelt het partnerschap voor om de juridische kennis te versterken van nationale, lokale en EU-beleidsmakers op het gebied van steunmaatregelen ten behoeve van betaalbare woningbouw.

Omzetten in beleid

De aanbevelingen van het partnerschap worden doorgestuurd naar de Raad van Ministers. Het zal ook worden besproken tijdens het Cities Forum in Rotterdam (27 en 28 november 2017). De uiteindelijke aanbevelingen en suggesties worden uiteindelijk met de Europese Commissie gedeeld. Die kan de aanbevelingen omzetten in herziening van huidig beleid, nieuw beleid, het faciliteren van kennis of het (her)organiseren van fondsen ten behoeve van de stedelijke omgeving in Europa.

Europese Agenda Stad

Het EU Housing Partnership komt voort uit de Europese Agenda Stad (EU Urban Agenda), geïnitieerd onder het Nederlandse voorzitterschap van de EU in 2016. De partnerschappen zijn verantwoordelijk voor het formuleren van concrete voorstellen voor ‘betere regelgeving, betere kennis en betere fondsen’ voor bestaand of toekomstig EU-beleid. Het doel van het Housing Partnership is zorgen voor meer betaalbare huisvesting van goede kwaliteit. De focus ligt op sociale en betaalbare huisvesting, staatssteunregels en woonbeleid. De Europese Agenda Stad is vastgelegd in het ‘Pact van Amsterdam’.

Bron: Aedes.