Challenge-based learning: maatschappelijke uitdagingen als rijke leeromgevingen

In de eerste van de serie webinars van de City Deal Kennis Maken presenteerden op 7 mei 2020 Erik Mooij van de Hogeschool Utrecht en Sint Jan Tiesma van ROC Midden Nederland het werken met Challenges in Utrecht. ‘De skills die studenten hier opdoen kunnen ze straks breed inzetten.’

Challenges zijn korte innovatietrajecten waarbij interdisciplinaire studententeams intensief samenwerken met burgers en professionals aan innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Juist het inzetten van de studenten leidt tot nieuwe inzichten, kennisontwikkeling en concepten voor innovatieve oplossingen voor thema’s waarmee Utrecht bezig is. Dit challenge based learning moet leiden tot open innovatie in de regio Utrecht. De Challenges worden georganiseerd door de Utrecht Challenge Alliantie, een initiatief van Economic Board Utrecht, Gemeente Utrecht en drie Utrechtse onderwijsinstellingen: Universiteit Utrecht, ROC Midden-Nederland en Hogeschool Utrecht.

Utrecht Mobility Challenge

In totaal zijn er nu twee Challenges afgerond. Afgelopen 22 november vond de finale plaats van de Utrecht Mobility Challenge. Rijkswaterstaat en Sweco schakelden de hulp in van studenten bij de vraag ‘Hoe houden we Utrecht in de toekomst bereikbaar?’. Zo’n 50 studenten in 7 multidisciplinaire teams (MBO, HBO, WO) gingen aan de slag met een oplossing. Het vierdaagse programma van de Challenge bestond uit toekomstverkenningen, reizigersonderzoek, strategische tafels, Design thinking en expertsessies.  De publieksprijs van de Challenge op 22 november ging naar een groep studenten die ‘The Canal Proud’ presenteerde, een plan dat de waterwegen van de stad, de grachten en singels, wil inzetten voor forensenverkeer. Een jaar eerder vond de Healthy Living Challenge plaats. Daarin zijn de studenten op zoek gegaan naar manieren waarop Utrechters meer invloed kunnen én willen krijgen op hun eigen gezondheid en geluk. Aan de hand van ontwerpmethoden als design thinking en gedragsontwerp en met behulp van inzichten over gezondheidsvaardigheden en positieve gezondheid, hebben ze een week lang aan oplossingen voor Utrechters gewerkt. Drie onderwerpen kregen daarbij speciale aandacht: gezond opgroeien, vitaal oud worden en de gezonde leefomgeving.

Challenge Based leren

Mooij en Tiesma zien veel voordelen in het challenge-based learning model van Utrecht. Je start vanuit ‘grote’ vragen. Studenten verkennen die vragen samen met stakeholders, zoals bewoners, gemeente en bedrijven. Ze organiseren hun eigen leerpad en
bepalen zelf hun eigen oplossingsrichting. Samen met partners organiseren ze de
doorwerking van de challenge naar impact voor de regio. Bij het ontwerp van Challenges komen de volgende aspecten aan bod:

Studenten

Wat levert het de studenten op? Volgens Tiesma zijn de skills die de studenten leren in een Challenge misschien wel het meest waardevol. “In de toekomst gaan we veel meer samenwerken rond een idee. De skills die studenten opdoen in een Challenge kunnen ze straks breed inzetten. Met de Challenge sorteren we verder voor op de zoektocht in het onderwijs naar gepersonaliseerd onderwijs. We geven de student de keuze om mee te doen.” Elke student heeft een eigen leertraject binnen de Challenge. De student staat namelijk centraal, en juist met zoveel verschillende niveau’s, achtergronden en studiedoelen is dit leertraject essentieel.

De studenten waren erg enthousiast. Een deel van hen zou zo weer meedoen. Je hebt dan ook geen incentive nodig om ze mee te krijgen, aldus Mooij. “Het is een mooie samenwerking met verschillende studies en niveaus. Zo krijg je nieuwe inzichten”, reageert een van de deelnemers aan de Utrecht Mobility Challenge.  “Je vergeet bijna dat je aan het studeren bent”, aldus een andere student.  Als incentive was het al genoeg dat meedoen mooi staat op je CV, vertelt Mooij. Het nauw samenwerken met bedrijven speelt daarbij ook mee.  Sint Jan Tiesma voegt toe: “de leuke ervaring is genoeg als incentive.”

Multidisciplinaire teams

Is er een startniveau nodig om mee te doen? Het enige criterium dat nu geldt is dat je vanaf je tweede studiejaar kan meedoen. “Het is namelijk juist de mix van niveaus en achtergronden die de Challenge zo bijzonder maakt”, benadrukt Sietsma. “Juist die wonderlijke mix maakt bijzondere dingen los”. “Interdisciplinair samenwerken werkt juist goed als iedereen zijn eigen niveau, zijn eigen bagage meeneemt”, voegt Mooij toe.

Hoe worden de multidisciplinaire teams gevormd? Mooij vertelt dat er bij de indeling wel bewust is gekeken naar de mix van achtergrond, opleiding en studie. “We willen immers wel diversiteit in de multidisciplinaire teams krijgen. Naast deze voorsortering is er wel ook ruimte voor studenten om hun voorkeur uit te spreken. Juist het ongemak van het werken in een vreemd team is een deel van het succes van de Challenge.” Dat de voertaal bij de laatste Challenge Engels was, is organisch ontstaan. Vooral de ROC studenten vonden dit een spannend gegeven, in het Engels samenwerken. In de praktijk sloeg de voertaal echter organisch om in het Engels na 30 minuten. Voor de studenten die dit echt niet wilden, was er los ook een Nederlands sprekend team.

Studenten melden zich grotendeels zelf aan vanuit eigen motivatie, keuzevakken binnen leertrajecten, Honourstrajecten en op basis van algemene marketing voor de Challenges. Docenten vinden het erg fijn om goed begeleid te worden vanuit de Challenge Alliantie, geven Mooij en Sietsma aan. “Het is vernieuwend en eigenlijk ook erg handig om zo bijgestaan te worden vanuit de Alliantie. Doordat de Alliantie zich focust op de opzet, vormgeving en uitrol van de Challenge, kunnen wij ons als docenten volop focussen op de studenten, hun leertrajecten en het werk in de groepen.”

Strategische Tafels

Wat gebeurt er met de studentenproducten aan het einde? Wat is de follow-up? Het bedrijfsleven, gemeente, Rijkswaterstaat en Economic Board hebben de ambitie uitgesproken om de ideeën van de Challenge verder mee te nemen in Strategische Tafels. Hier komen alle partijen samen die met deze publiek-private samenwerking te maken hebben. Zo kunnen de oplossingen vanuit de studenten een duurzame vorm krijgen. De Tafels stonden gepland voor maart 2020, maar zijn in verband met Corona on hold komen te staan. In een later stadium zullen ze van start gaan.

De studenten worden verder vanaf het begin bewust gemaakt voor wie ze het allemaal doen, vertelt Mooij. Vanaf het begin moeten de studenten al nadenken over een implementatieplan. Is dit toepasbaar in de regio Utrecht? Natuurlijk is de duur van een Challenge veel korter dan het verandertraject dat voor het vraagstuk nodig is, maar er wordt gericht gezocht naar hoe de resultaten vanuit de Challenge kunnen worden meegenomen in de verandertrajecten.

De duur en lengte van elke Challenge wordt afgestemd met de partners van de Challenge. Dit hangt af van de hulpvraag, de aanpak en het doel van de Challenge (zie het model hierboven). Elke Challenge start namelijk vanuit de ‘grote’ vragen, zoals de Sustainable Development Goals. De studenten verkennen deze vragen met stakeholders, organiseren vervolgens hun eigen leerpad en bepalen hun eigen oplossingsrichting met behulp van methodes als Design Thinking.

Mooij legt uit dat inbedding een cruciaal aspect is op verschillende niveau’s. “Inbedding speelt binnen de regio, in het onderwijs en in de organisatie. Juist in deze inbedding is veel tijd gestoken, met een grote zorg voor het beleggen van eigenaarschap bij de studenten, de betrokken partners, docenten en bestuurders.”

Werkwijze delen

De Utrechts Challenge Alliantie wil dolgraag haar werkwijze delen. Een eerste Nationale Trainingsdag stond gepland op 1 juni, maar kan helaas niet doorgaan wegens corona. Mooij wil het graag later als City Deal -activiteit aanbieden op de landelijke City Deal Kennis Maken Kennisdelingdag van vrijdag 06 november 2020. Rowinda neemt het mee in de planning voor deze dag. Ook op de ROC Studiedag in november staat eenzelfde workshop gepland. Mooij zal daarnaast het handboek met de werkwijze delen met de deelnemers van deze webinar na afronding de komende weken.

Lees meer over de Utrecht Mobility Challenge in het interview met Bronne Pot en Kim Zunderdorp. Of bekijk de video.
Meer informatie over de Utrecht Challenge Alliantie.