Impact ondernemers trappen City Deal af met staatssecretaris

Tijdens de Global Goals Meet-Up van VNG International op 11 maart gaf staatssecretaris Mona Keijzer van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) het startsein aan de 27^e City Deal: Impact Ondernemen. ‘Met hun keuzes kunnen ondernemers een impact hebben op de wereld.’

De setting was internationaal tijdens de bijeenkomst van de VNG over de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties, de SDG’s. Dat juist hier de aftrap plaatsvond van de City Deal was echter niet helemaal toevallig. De duurzame en inclusieve betekeniseconomie die de City Deal Impact Ondernemen voor ogen heeft samen met gemeenten, provincies, Rijk en ondernemers geeft namelijk invulling aan de 17 global goals. Of het nu gaat om afvalvermindering, duurzaamheid, of armoedebestrijding in wijken, impact ondernemers leveren met hun werk een positieve maatschappelijke bijdrage.

Veelzijdig netwerk

De Global Goals Meet-Up van VNG International werd geopend door Jan van Zanen, burgemeester van Den Haag en voorzitter van de VNG. Hij roemde het prachtige en rijke netwerk van deze Meet-Up die stimuleert tot samenwerken aan de Global Goals. “We zijn een community of practice die immer groeit”, verkondigde Van Zanen. “Een goed voorbeeld daarvan is de City Deal Impact Ondernemen. Ik ben trots dat Den Haag deze vandaag medeondertekent.” 

Daarna was het de beurt aan Mona Keijzer. Met een videoboodschap trapte ze de City Deal af. Maar liefst 80 partijen verenigen zich in deze deal. Van gemeenten, provincies, ministeries, uitvoeringsorganisaties, kennisinstellingen, intermediairs, financiers, adviesbureaus tot natuurlijk impact ondernemers zelf.  De link met de wereld is overal aanwezig, aldus de staatssecretaris. “Het kleinschalige is vervlochten met globale ontwikkelingen. Dat hebben we door corona gemerkt. Dit kan ook positief zijn. Met de keuzes die gemeenten en bedrijven en individuen maken, kunnen ze ook een grote impact hebben op de wereld.” 

‘Welvaart is niet het tegenovergestelde van welzijn en welbevinden’

Er zijn volgens Keijzer veel ondernemers in ons land, die niet in de eerste plaats denken aan maximaliseren van de winst, maar juist aan het maatschappelijke nut van hun onderneming. Of het nu gaat om zorg, klimaat, onderwijs of arbeidsmarktparticipatie. “Zij zien welvaart niet als tegenovergestelde van welzijn en welbevinden. Natuurlijk zijn het wel ondernemers dus er moet ook een businessmodel aan vastzitten.”

Het kabinet wil ruim baan geven aan deze maatschappelijke ondernemers, kondigde Keijzer aan. Daarom werkt ze aan een aparte rechtsvorm voor deze ondernemers, de BVm, een maatschappelijke BV. “Daarmee erkennen we deze maatschappelijke ondernemers en kunnen financiers, overheden en consumenten ze ook makkelijker herkennen. Dan weet je nog beter met wie je in zee gaat.” 

Ook wil het kabinet het zakendoen makkelijker maken voor maatschappelijke ondernemers door betere samenwerking van overheden. Zodat ze minder vaak van het kastje naar de muur worden gestuurd en dat er betere netwerken ontstaan van maatschappelijke ondernemers. Ook komt er een verbindingsofficier die de maatschappelijke ondernemers makkelijker in contact brengt met de juiste experts. “En om duidelijk te maken wat maatschappelijk ondernemen nu precies is willen we een eenduidig meetinstrument opzetten”, vult Keijzer aan. “Daarom ben ik zo blij met deze City Deal. Dat versterkt deze beweging van onderaf. Als kennisinstellingen, departementen, lokale overheden en financiers elkaar beter weten te vinden kunnen maatschappelijke ondernemers beter doen waarin zij uitblinken: ondernemen met hart voor de goede zaak.”

Duurzaam sociaaleconomisch herstel 

In een sessie rond duurzaam sociaaleconomisch herstel kwam het City Deal netwerk bij elkaar. Carol van Eert, burgemeester van Rheden, leidde de sessie. “De druk op ondernemers en winkelstraten voelen we allemaal. Als overheid geven we veel geld uit om de schade te beperken. Daarmee nemen we een hypotheek op de toekomst. Hoe zit het met andere maatschappelijke uitdagingen, zoals de energietransitie?”, benadrukte hij tijdens de sessie. 

Ondernemen met impact is heel erg actueel, aldus projectleider van de City Deal Willemien Vreugdenhil, met oog op de consultatie over de wet over de maatschappelijke BV (BVm) en het Sociaal Innovatiefonds. Daarnaast is er een nieuw Rijks inkoopprogramma gestart waarin maatschappelijke ondernemen de norm is.

Vreugdenhil roemde de 80 partners en hoe zij zich in coronatijd vanuit de keukens, woon- en slaapkamers hebben weten te verbinden aan de City Deal. “We hebben echt een landelijk ecosysteem opgezet. Het gaat hierbij ook om de belangen van leveranciers, werknemers, de natuur en omgeving. Dit is een coöperatieve vorm van kapitalisme. Het geeft ons de kans om de diepgewortelde ongelijkheid, -die door corona en de platformeconomie alleen maar duidelijker is geworden-, actief aan te pakken. Samen met banken, overheden, hogescholen en universiteiten gaan we deze verandering maken.”

27^e City Deal

“Het is een onderwerp waar we al heel lang over praten”, zei Frank Reniers, programmamanager van Agenda Stad over deze 27^e City Deal. “We willen niet alleen economisch krachtige steden maar ook sociale steden. Met deze City Deal gaan we daaraan werken.”

Stefan Panhuijsen van Enterprise NL is erg blij dat de City Deal echt van de grond is gekomen. “Er valt veel meer winst te halen als we kennis uitwisselen en projecten opschalen. Hopelijk blijft dit thema op de agenda staan straks met een nieuw kabinet.”

Reniers stelde hem gerust. “Het staat uitvoerig in de Kamerbrief over de BVm en er is een meerderheid van de Tweede Kamer voor. We gaan ervan uit dat het een mooie plek zal krijgen op de agenda. 

‘Impact is geen bijproduct’

Onderzoeker Kees Klomp van de Hogeschool Rotterdam vertelde meer over zijn plan om actieonderzoek te doen ter ondersteuning van de City Deal. “Impact is geen bijproduct maar een nieuwe benadering van de waardering van bedrijven. We moeten onderzoeken hoe we de brede waarde van bedrijven, dus zowel de maatschappelijke als zakelijke waarde, tot nieuwe norm kunnen maken. De maatschappelijke waarde van bedrijven gaat veel verder dan de louter financiële waarde van bedrijven. Hoe zorgen voor een nieuwe kijk op bedrijven?”

Maar wat is impact dan precies? Dat blijft nog erg abstract, aldus een van de deelnemers aan de sessie. “Ik moet denken aan het vage termen als ‘inclusie’ of het misbruikte ‘duurzaam’. Juist voor ambtenaren en raadsleden zou het handig zijn zo concreet mogelijk te zijn.” Volgens Klomp is impact nu vooral iets wat gemeten en gemonitord wordt. “We moeten nog veel meer leren over hoe we impact máken. In plaats van achteraf te constateren of iets wel of geen impact heeft gehad, moeten we veel meer leren begrijpen van de dynamiek is van impact; van hoe impact ontstaat. Heel veel impact-theorie is – wetenschappelijk gezien – flinterdun.”

Ter afsluiting noemde burgemeester Van Eert de City Deal een ‘fantastische stap’. “Zeker als je ziet hoeveel partijen al betrokken zijn. In zo’n lastige tijd zoiets maatschappelijk relevants opzetten. Ik hoop dat jullie het ongelofelijk druk krijgen.”