Eurolab gaat aan de slag met concrete plannen

Van erkennen van diploma’s in de buurlanden, grotere arbeidsmobiliteit tot de uitwisseling van docenten en studenten tussen kennisinstellingen. De City Deal ‘Eurolab’ wil de grensoverschrijdende samenwerking verbeteren van Zuid-Limburg met steden als Aken en Luik. Maar wat houdt dit nu precies in? Een aantal citydealmakers uit Zuid-Limburg licht de nieuwe samenwerking toe. “We kijken vooral naar wat de kansen zijn.”

“Zuid-Limburg met of zonder grenzen. Dat is een groot verschil”, benadrukte Martin de Beer, wethouder Heerlen, bij de ondertekening van de City Deal Eurolab vorige week in Alphen aan de Rijn. “Deze City Deal hebben we hard nodig om meer kansen te creëren hier in de regio.”

Minister Plasterk is een van de mede-ondertekenaars van de City Deal Eurolab.

Euregionaal stedennetwerk

Het Euregionaal stedennetwerk waarZuid-Limburg onderdeel van uitmaakt, is een uniek stedennetwerk in Nederland. Uit de regio komt nu al 10 procent van het BNP van Nederland en er liggen veel kansen om dit aandeel te vergroten. En die zijn vooral naar de buurlanden toe gericht. De regio grenst namelijk maar voor 4,2 kilometer rechtstreeks aan de rest van Nederland. Voor de rest grenst de regio aan Duitsland of België. Limburgse steden als Sittard-Geleen, Maastricht en Heerlen liggen dan ook dichter bij Aken, Luik, Hasselt en Genk dan bij andere Nederlandse steden.

De uitdaging ligt er om echt de kracht van dit grensoverschrijdende netwerk goed te benutten. De grenzen en verschillende taal en cultuur blijken vaak een barrière. Zo werkt bijvoorbeeld nog maar minder dan 10 procent van alle personen die binnen een acceptabele woon- en werkreistijd van een van de andere landen woont, ook daadwerkelijk over de grens. Ook is de vervlechting van kennisinstellingen en bedrijfsleven tussen de buurlanden nog relatief klein.

Eurolab Grensoverschrijdend werken, leren en ondernemen

Daarom zijn de verschillende partijen de City Deal ‘Eurolab Grensoverschrijdend werken, leren en ondernemen’ gestart. Eurolab is een werkplaats waarin Nederlandse, Duitse en Belgische bedrijven, uitvoeringsorganisaties, kennis- en maatschappelijke instellingen samen met de rijksoverheid, provincies en steden kansen en uitdagingen op het gebied van grensoverschrijdend werken, leren en ondernemen aanpakken. Ook heeft het samenwerkingsverband als doel meer toptalent van buiten de EU aan de kennisinstituten in de regio te binden, de uitwisseling te stimuleren van docenten en studenten tussen de verschillende onderwijs- en onderzoeksinstellingen en de grensoverschrijdende innovatiekracht van het MKB in de regio te vergroten.

Ook biedt verdere integratie van de arbeidsmarkt mogelijkheden om vacatures in te vullen voor specialistische functies. De integratie met de arbeidsmarkten over de grens zal grote effecten hebben: de sterke toename van de omvang van de regionale arbeidsmarkt zorgt ook voor een toename van de kansen voor het verder diversifiëren van de regionale economie.

De Duitse en Belgische steden Aken, Luik, Hasselt hebben hun steun uitgesproken grensoverschrijdende samenwerking om samen te versterken met behulp van Eurolab.

Bestaande initiatieven

Overigens wordt er in Zuid-Limburg al jaren gewerkt aan verbetering van de grensoverschrijdende samenwerking. Eurolab is dan ook een aanvulling op verschillende bestaande Limburgse initiatieven. Zo zijn er grensinformatiepunten opgericht, is het expatinfocentrum (Holland Expats Centre South) opgezet, een expertisecentrum voor Internationale, Transnationale en Euregionale Mobiliteits- en Grensoverschrijdende vraagstukken (ITEM) ingericht en is er een functionaris aangesteld om specifieke grensbelemmeringen weg te nemen, de zogeheten ‘Ontgrenzer’. En niet voor niets. Het grensinformatiepunt in Kerkrade krijgt bijvoorbeeld al per jaar 5200 vragen van mensen die willen werken, leren of ondernemen in Duitsland.

De City Deal moet met deze bestaande initiatieven bijdragen aan de ambities van Zuid-Limburg om voor 2020 17.000 nieuwe banen te creëren, 8,5 miljard euro extra omzet te genereren en de werkloosheid te doen dalen tot onder de 3 procent.

Arbeidsmarkt

Gedeputeerde Werk en Welzijn Marleen van Rijnsbergen van de Provincie Limburg benadrukt het belang van de grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van arbeidsmarktbeleid. “Limburg grenst voor tweederde aan het buitenland. We willen daarom de ‘infrastructuur’ aan weerzijden van de grens met elkaar verbinden zodat er voor Duitse, Belgische en Nederlandse werknemers en bedrijven één grensoverschrijdende arbeidsmarkt ontstaat. Deze City Deal is heel belangrijk daarbij.”

Ook Peter Verkoulen, CEO van Brightlands, zoals de drie Limburgse wetenschapscampussen die zich bezig houden met materialen, gezondheid en voeding en smart services sinds 2014 heten, was een van de ondertekenaars bij de deal. “Heel belangrijk is dat we synergie opzoeken tussen de verschillende vraagstukken.Denk aan het koppelen van slimme materialen aan gezondheidstoepassingen of big data aan de winst van productieprocessen.” Volgens Verkoulen kan dat alleen door de samenwerking op te zoeken aan de andere kant van de grens. “De RWTH Aachen University ligt vlak over de grans in Aken en is bijvoorbeeld alleen al groter dan de 3 TU’s in ons land samen. We kijken dan ook vooral naar wat de kansen zijn. Hoe kan de verbinding van verschillende partijen leiden tot nieuwe initiatieven? We willen weg uit de jankverhalen. Meestal wordt er gesproken over problemen. Hier hebben we het juist over kansen verzilveren. Deze City Deal biedt daar meer kansen voor. Als de synergie groter wordt geldt dat ook voor de kansen.”

De meerwaarde van de City Deal

Volgens Anouk Bollen, directeur van ITEM, het expertisecentrum voor Internationale, Transnationale en Euregionale Mobiliteits- en Grensoverschrijdende vraagstukken, is vooral de vorm de meerwaarde die de City Deal heeft op de bestaande initiatieven voor betere grensoverschrijdende samenwerking. “We zijn met alle partners betrokken bij de concrete uitdagingen. De korte lijnen met de verschillende partijen, waaronder het Rijk (BZK, SZW en OCW) maken het mogelijk om snel tot actie over te gaan.”

Van Rijnsbergen: “Het is een plan dat door steden is gemaakt en ondersteund wordt door de provincie. We gaan aan de slag met concrete vraagstukken van bedrijven en instellingen.” Een zo’n concreet onderwerp om aan te pakken is bijvoorbeeld diploma-erkenning aan beide kanten van de grenzen. Van Rijnsbergen: “Kijk bijvoorbeeld naar de kinderopvang. In Duitsland is er een tekort aan goede werknemers. Hier in Nederland is er juist door alle wet- en regelgeving die is aangepast een overschot aan goede mensen. Door betere diploma-erkenning kun je dit oplossen.”

Voor Eurolab wordt er een compacte en flexibele werkorganisatie opgezet, die wordt gehuisvest in Maastricht, waar de internationale diensten bijeen zijn gebracht in het Centre Ceramique. Op die manier is de verbinding met de verschillende grensinformatiepunten, het Holland Expat Centre South en met ITEM op een organische manier gemaakt.

De regionale kick-off van het Eurolab grensoverschrijdend werken, leren en ondernemen vindt eind mei plaats.