Samenwerken in een contextrijke leeromgeving

Blue City, gevestigd in het voormalige Tropicana-zwembad, is dé plek in Rotterdam voor iedereen die bezig is met de circulaire economie. Tussen de startups en andere ondernemers is ook plek voor studenten van Hogeschool Rotterdam. Om verbinding te krijgen met de ondernemers. Maar wat is daarvoor nodig? Katri Kaunismaa regisseur samenwerking Hogeschool Rotterdam en Blue City deed een onderzoek met subsidie van de City Deal Kennis Maken onderzoekregeling.

Waarom een onderzoek naar Blue City?
Kaunismaa: “Het idee voor dit onderzoek is ontstaan vanuit de bestaande samenwerking die we als Hogeschool Rotterdam hebben met Blue City. Zes jaar geleden kwam deze circulaire hub hier in de stad. Met zo’n unieke hub moeten we wel wat mee. Circulaire economie is namelijk een hele belangrijke maatschappelijke verandering, waar wij als hogeschool op wilden aanhaken. Zo is de samenwerking drie jaar geleden ontstaan. Het is handig om in die startup hub een plek te krijgen. Dan komen we in contact met die startups. We hebben een ruimte gehuurd, een soort klaslokaal, en we huren ook nog zes werkplekken in het laboratorium. Dan zitten we in ieder geval dichter bij de context van circulaire economie. Wat kan die samenwerking opleveren voor beide partijen?”

Wat heb je precies onderzocht?
“We willen proberen meer opleidingen, docenten en studenten bewust te maken dat de mogelijkheid bestaat om te werken in Blue City, dat we daar een lokaal hebben en terecht kunnen. Dat is lang niet bij iedereen bekend. In het onderzoek monitoren wie er komt, hoe het wordt gebruikt. Het is echt een heel praktisch onderzoek, niet echt een wetenschappelijk onderzoek. Wat zijn de belangen in de contextrijke leeromgeving waarin we zitten? Welke belangen zijn er voor zowel de opleidingen, de onderzoekers als de connectie met de ondernemers, die er ook zitten? Wat hebben die ondernemers nodig? We hebben daarvoor een aantal sessies georganiseerd op de hogeschool om te kijken wat onze opleidingen nodig hebben. We hebben gesproken met de mensen die de grote lijnen schetsen voor onderwijs en onderzoek: met iemand van het college van bestuur, een aantal directeuren die hiermee bezig zijn, en met lectoren. Daarnaast hebben we ook input opgehaald van docenten en hoofddocenten, die ook echt in het klaslokaal in Blue City gaan lesgeven. Wat hebben zij nodig? Docenten zijn zelf capabel om connecties met de bedrijven te maken, dat hoeven wij niet per se voor ze te doen, maar misschien helpt het wel dat we plek bieden om ze makkelijker tegen te komen.”

Katri Kaunismaa.

De samenwerking met de bedrijven is waar het dus echt om gaat in Blue City?
“Ja. Hoe beter we samenwerken en hoe beter het onderwijs werkt in zo’n hub. Het aanbod aan bedrijven is heel divers. Het zijn niet alleen maar makers. Het gaat allemaal over biocirculariteit, maar er zitten ook marketingbedrijven tussen die gespecialiseerd zijn in circulaire economie. Dat is heel interessant voor onze businessopleidingen. Een belangrijke opbrengst is ook dat we elkaar intern beter zijn leren kennen op zo’n grote hogeschool. Ik ben zelf positief verrast hoeveel mensen er bij ons iets doen met circulariteit. Dat wist ik een jaar geleden niet. Dat is ook een deel hiervan: dat mensen elkaar beter leren kennen. Uiteindelijk moeten de studenten als ze zijn afgestudeerd wel buiten hun eigen grenzen gaan samenwerken met allerlei andere mensen. Hoe eerder ze dat kunnen oefenen in een veilige omgeving op e hogeschool hoe beter. Dat proberen we te stimuleren.”

De studenten konden ook werken in het open lab van de Blue City, samen met startups. Hoe ging dat?
“Dat stuk is wat anders gelopen. Het idee dat onderzoekers en studenten te allen tijde terecht konden in het lab om experimenten te doen liep in de praktijk anders. Het is toch een lab waarmee je zorgvuldig mee om moet gaan met materialen. Dat moet je toch wel op een gestructureerde manier doen. Uiteindelijk hebben we toch afgesproken dat we het niet open gooien, want het bleek niet werkbaar voor de mensen die het lab runnen. We hebben de focus verlegd op hogeschool-studenten die stagelopen bij bedrijven in Blue City, en vanuit die rol experimenten doen in het lab van Blue City.”

Het onderzoek is nu klaar. Wat is de volgende stap nu?
“We proberen nu de vruchten te plukken van het feit dat onze studenten wel in het lab zijn geweest. Hoe kunnen we die kennis vanuit die stageonderzoeken terugbrengen? De studenten zijn echt met hele interessante dingen bezig, bijvoorbeeld voor een ondernemer die decoratie-en isolatiemateriaal maakt uit zeewier, en dat moet getest worden. Dat soort kennis is leuk om terug te brengen naar het onderwijs, zodat niet alleen die ene stagiair er iets aan heeft, maar dat de kennis ook wordt verspreid. Daar kijken we nu naar hoe we dat kunnen organiseren. Het gesubsidieerde deel is nu afgelopen. We gaan door met docenten die de stagiaires begeleiden in Blue City, met hen kijken we welke plek kunnen we het terugbrengen in het curriculum, en meer studenten bewustmaken van circulaire economie en de oplossingen die vanuit de bedrijven komen.”

Heb je al een idee hoe die kennis kan worden verder gedeeld?
“De meest voor de hand liggende optie is in verschillende projecten in de eerste twee jaar, of dat het terugkomt in minorenonderwijs in het derde jaar. Het verschilt natuurlijk per opleiding wanneer ze met deze projecten bezig zijn, dus het moet ook maatwerk worden.

Wat kun je vanuit het onderzoek meegeven aan het City Deal Kennis Maken netwerk?
“Wat ik zelf heb geleerd is dat de contextrijke leeromgeving heel belangrijk is, en die praktijk veel kan bieden. Anders blijft het een beetje in de theorie hangen, en zie je als student niet hoe het in het echt gebeurt. Het kan enorm helpen bij de bewustwording van zowel studenten als docenten. Het is goed om met je onderwijs in zo’n plek te zitten, ook om echt goede stageplekken te bieden voor de studenten, die iets met circulariteit willen. Voor een thema dat doorbreekt en steeds belangrijker wordt, is het dus juist goed om in zo’n hub te zitten. Zodat studenten er mee kunnen experimenteren: wat werkt, wat niet? De andere les die ik heb geleerd is dat je met de partner hele goede afspraken moet maken. Maak hele goede afspraken, maak goed duidelijk wat de verwachtingen zijn van beide partijen, en schrijf het duidelijk op.

Blue City.

Hoeveel studenten werken momenteel nog in Blue City?
“Op dit moment werken er twee studenten bezig in het lab, het hangt af per semester. Elke week komen er drie of vier groepen werken in het lokaal vanuit minor onderwijs. Sporadisch komen er nog andere groepen, met name onder de ondernemersopleiding is het heel populair. Die vinden het geweldig om tussen de startups te werken. Onze enige eis is dat ze wel echt iets doen met circulariteit. Dat is de reden waarom we in Blue City zitten.”