Voedsel-verbindingsplekken: waar gezondheid gebeurt

‘Voedsel-verbindingsplekken voorzien in wat in de samenleving steeds meer ontbreekt: echtheid. Echt contact, echt voedsel, echt werk, echte natuur en echte leefruimte. Ze hebben zich niet laten kapen door wat voor regelgeving dan ook, maar zijn trouw aan hun intuïtie’, aldus Marianne Edixhoven, initiatiefnemer van StadsOase Spinozahof in Den Haag. Deze buurttuin is één van de initiatieven uit het veldonderzoek “Waar gezondheid gebeurt”, dat vandaag is gepubliceerd.

Zuid-Holland kent tal van plekken waar mensen samen tuinieren, voedsel bereiden en andere sociale (voedsel)initiatieven in de buurt ontplooien. Deze plekken ontstaan op initiatief van burgers en verbinden mensen uit alle lagen van de bevolking met elkaar. Ze zijn een belangrijke schakel in de omslag naar een gezonde en duurzame voedselconsumptie en -productie.  Zij leveren een bijdrage aan klimaat en duurzaamheidsdoelen. Ook brengen zij verschillende groepen mensen met elkaar in verbinding en dragen bij aan sociale cohesie.

In het veldonderzoek: “Waar gezondheid gebeurt”, is verkend wat groene ontmoetingsplekken en sociale voedselinitiatieven gemeenschappelijk hebben en wat hun meerwaarde is voor een gezonde leefomgeving.  Voedsel-verbindingsplekken (zoals buurttuinen en aanschuiftafels) bieden de gelegenheid om in de leefomgeving de weg te vinden naar een gezond leven en een gezonde planeet. Initiatiefnemers geven aan dat deze plekken de kwaliteit van leven in de wijk vergroten en mensen aanzetten om een gezonder leven te leiden.

‘Voor een groeiende kwetsbare klasse is het financieel moeilijk om gezond – laat staan duurzaam – te leven. Met deze plek laten we zien dat gezond en duurzaam voedsel ook toegankelijk is voor diegene die dat het hardst nodig hebben”, aldus Floris Visser, Mensa Mensa & Public Food in Rotterdam.

Voedsel-verbindingsplekken voorzien in een maatschappelijke behoefte maar krijgen van de lokale overheid nog niet altijd erkenning. Het veldonderzoek geeft een gezicht aan de vele initiatieven en biedt aanknopingspunten voor overheden en zorgprofessionals om het maken van gezonde voedselkeuzes en positieve gezondheid verder te stimuleren. Door in gesprek te gaan met deze initiatieven, kunnen gemeenten samen met de gezondheidssector randvoorwaarden creëren die Voedsel-verbindingsplekken nodig hebben om de impact op de gezondheid te versterken.

Advies
De opstellers van het veldonderzoek – die voorstellen om de titel Voedsel-verbindingsplekken te gebruiken – adviseren gemeenten om de meerwaarde van deze plekken te erkennen; de zichtbaarheid van deze plekken te vergroten en om knelpunten weg te nemen op het vlak van wet- en regelgeving, ruimtelijke ordening, toegang tot geld, grond en andere zaken die het voortbestaan of opstarten van Voedsel-verbindingsplekken belemmeren.

Dit veldonderzoek is uitgevoerd door Voedselfamilies en mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zuid Holland in het kader van de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving.