City Deals

City Deals zijn het middel om de doelstelling van Agenda Stad te halen: het versterken van groei, innovatie en leefbaarheid in de Nederlandse steden.

In City Deals worden concrete samenwerkingsafspraken tussen steden, Rijk, andere overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties verankerd. Die deals moeten leiden tot innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken en/of maatregelen bevatten om het economisch ecosysteem van de stedelijke regio(’s) te versterken. Het streven is om ambitieuze en krachtige spelers in het stedelijk netwerk te verbinden. City Deals beogen daarmee ook nieuwe vormen van samenwerking tot stand te brengen waarmee stedelijke opgaven op een efficiënte manier worden geadresseerd.

Steden bepalen zelf, in overleg met de betrokken departementen, de opgave die in iedere City Deal geadresseerd wordt. Hieronder vindt u een overzicht van de City Deals in ideefase, ontwikkeling en uitvoering.

City Deals in uitvoering

Dit betreft getekende City Deals, die daarmee in een uitvoeringsfase zijn beland.

• Roadmap Next Economy
  Steden: Metropoolregio Rotterdam Den Haag (23 gemeenten). Departementen: EZ, BZK.  Partners: provincie Zuid-Holland, de Economische Programmaraad Zuidvleugel.
  In de City Deal committeren partijen zich aan het regionale economische strategietraject ‘Roadmap Next Economy’, die de acties en investeringen moet beschrijven die nodig zijn voor een toekomstbestendige economie van de MRDH. De roadmap moet meerdere uitgewerkte business cases bevatten op o.a. de volgende terreinen: economie, arbeidsmarkt, onderwijs en gebiedsontwikkeling.
• Klimaatadaptieve stad
  Steden: Zwolle, Dordrecht, Rotterdam, Den Haag, Gouda. Departement: IenM. Partners: Unie van Waterschappen, de waterschappen Waterschap Drents Overijsselse Delta, Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard en Hoogheemraadschap van Delfland.
  De klimaatadaptieve steden zetten zich in om de kansen die klimaatverandering met zich mee brengt te benutten. Focus ligt daarbij op vier invalshoeken: financiering en governance, (historische) binnensteden, internationalisering en burgerbetrokkenheid.
• De Inclusieve Stad
  Steden: Zaanstad, Leeuwarden, Enschede, Utrecht, Eindhoven. Departementen: SZW, VWS, BZK.
  Partijen verkennen in deze deal hoe een aantal huishoudens vanuit de arrangementen op de domeinen van werk, inkomen, schulden en zorg op een manier bediend kunnen worden die nauwer aansluit bij hun leefwereld, en welke lessen hieruit te trekken zijn voor de systeemwereld.
• Eurolab
  Steden: Stedelijk regio Zuid-Limburg (Maastricht, Sittard-Geleen, Heerlen). Departementen: BZK, EZ, SZW, OCW. Partners: Provincie Limburg, Brightlands en de stichting Limburg Economic Development.
  Zuid-Limburg wil de totstandkoming van een grensoverschrijdend stedelijk netwerk versnellen door het opwerken en oplossen van een groot aantal concrete gevallen waarin grensoverschrijdend werken en ondernemen barrières ondervindt.
• Stedelijke veiligheid
  Steden: Den Haag, Eindhoven, Tilburg, Enschede, Zoetermeer, Delft. Departementen: EZ, VenJ, OCW, BZK (Rijksvastgoedbedrijf). Partners: The Hague Security Delta (> 250 partners).
  De City Deal beoogt een meer samenhangende en innovatieve aanpak van complexe stedelijke veiligheidsuitdagingen, met als doel het behalen van maatschappelijk (veiligheid) en economisch rendement (meer omzet/winst voor de veiligheidssector, werkgelegenheid). Nederland profileren als Secure digital gateway to Europe.
• Binnenstedelijk Bouwen en Transformatie
  Steden: Zuidvleugel. Departementen: BZK, IenM.  Partners: Provincie Zuid-Holland, Bouwend Nederland, Vastgoed Belang, Vereniging Deltametropool, Neprom, IVBN, Watertorenberaad en BNG Bank
  In deze deal wordt gewerkt aan nieuwe allianties en business cases om binnenstedelijk bouwen een impuls te geven. Met de deal geven de overheden, betrokken organisaties en bedrijven invulling aan de grote, en immer groeiende, behoefte aan woningen in de steden van de Zuidelijke Randstad. Tot 2030 zijn namelijk maar liefst 230.000 extra woningen nodig. Dit doel kan alleen maar gerealiseerd worden via nieuwe vormen van aanpak en samenwerking. Daarom is er anderhalf jaar intensief samengewerkt in het kader van het bestuurlijk overleg MIRT (meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) om stedelijk wonen te stimuleren door beleggers, ontwikkelaars, corporaties, bouwende ondernemers, kennis- en maatschappelijke instellingen, steden, provincie, Rijk en andere partijen in de Zuidelijke Randstad.

City Deals in ontwikkeling

Voor City Deals in ontwikkeling geldt dat enkele steden en het Rijk met elkaar in gesprek zijn over een concrete stedelijke opgave, wat mogelijk gaat leiden tot ondertekening van een City Deal. Focus, ambitieniveau en betrokken partners zijn nog in beweging.

• Woonconnect
  Steden: Eindhoven, BrabantStad, G4. Departementen: EZ, BZK, I&M. Partners: KPN, WoonConnect BV, TU Delft, SPARK Campus, vastgoedeigenaren (corporaties, particuliere vastgoedeigenaren).
  De City Deal beoogt realisatie van grootschalige digitalisering van woningen om kosteneffectieve ontwikkeling van innovatieve woon- en zorgdiensten mogelijk te maken en bij te dragen aan sociale cohesie en leefbare steden.

• Warm welkom voor talent
  Steden: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Eindhoven, Tilburg, Haarlem, Groningen. Departementen: EZ, SZW, VenJ, OCW. Partners: Expatcenter Amsterdam Area, Startup Amsterdam, Startup Delta, VNO-NCW, ONL, KvK, MKB Nederland, UWV, RVO, IND, NFIA, externe experts, accelerators, incubators en ambitieuze ondernemers.
  Deze City Deal beoogt elke hoogwaardige ondernemer die in Nederland wil starten ruim baan te bieden. Het Nederlandse profiel voor het welkom heten van talentvolle ondernemers buiten de EU is de ‘best of class’ wereldwijd.

• Health Hub
  Steden: Utrecht en regio (De Bilt, Driebergen-Zeist). Departementen: EZ, VWS, OCW. Partners: Utrecht Science Park partners, Economic Board Utrecht, UtrechtZorg, European Center for Selfmanagement.
  Deze City Deal beoogt gezond (stedelijk) leven te stimuleren, via een meer samenhangende en innovatieve aanpak van complexe gezondheidsvraagstukken en versterking van de Utrechtse (en Nederlandse) gezondheidsgerelateerde economie.

• Smart Energy, food and health (Gelrestad)
  Steden: Arnhem, Nijmegen, Ede-Wageningen, Apeldoorn. Departementen: EZ. Partner: provincie Gelderland.
  Gelrestad wil een City Deal sluiten rond Smart Energy Environment. Partijen zoeken verbinding tussen de topsectoren energie, food en health.

• Clean Tech
  Steden: Apeldoorn, Deventer, Zutphen. Departementen: EZ, I&M, OCW. Partners: Strategische Board Stedendriehoek, provincies Gelderland en Overijssel, stichting Stedendriehoek Innoveert, stichting KIEMT, Oost NV, Hotspots en bedrijvennetwerken.
  Partijen verkennen een City Deal die voortbouwt op de agenda van de Cleantech Regio. Daarin worden verbindingen gelegd tussen de maatschappelijke opgaven om schoon, veilig, energieneutraal en duurzaam/circulair te produceren en consumeren.

• Renovatiesprong
  Steden: Rotterdam, Haarlem. Departementen: BZK, IenM.
  Verduurzaming van de gebouwde omgeving is een complexe opgave, zeker waar het de particuliere woningvoorraad betreft. In dit traject worden afspraken gemaakt hoe de huidige ervaringen met particuliere woningverbetering om te zetten in een grootschalige aanpak.

• Woningabonnement
  Steden: Deventer, Assen, Leeuwarden, Lelystad, Zutphen, Enschede. Departementen: BZK. Partners: provincie Overijssel, Energiefonds Overijssel, Bouwend Nederland, Uneto/VNI SG Benelux, WDW Ontwikkelend beheer, Sallcon/Deventer Werktalent.
  In dit traject bouwen betrokken partijen aan een concreet instrument om energiebesparingsmaatregelen zo laagdrempelig mogelijk aan te bieden voor huiseigenaren.

• Gezonde verstedelijking
  Steden: Utrecht. Departementen: IenM, VWS.
  Schaalsprong naar een substantieel gezondere fysieke leefomgeving in de stad, bijvoorbeeld door beperking van milieubelasting en het uitnodigen tot gezond gedrag.

Nieuwe voorstellen

Naast de City Deals in ontwikkeling lanceren steden en hun netwerken met enige regelmaat ideeën voor nieuwe City Deals. Over de volgende voorstellen zijn de eerste gesprekken gaande tussen steden en Rijk over een logische route voor het voorstel, waarbij een City Deal één van de opties is.

• Social return of investment
  Steden: Utrecht, Amsterdam, Amersfoort.
  Zoektocht naar nieuwe instrumenten om mensen met achterstand op de arbeidsmarkt aan het werk te helpen.

• Circulaire stad
  Steden: Amsterdam, Rotterdam, Venlo.
  Bundeling van regionale strategieën om tot een circulaire stad te komen.

• Stedelijke bereikbaarheid
  Steden: Utrecht, Groningen, Nijmegen, Den Bosch, Assen.
  Invoeren van nieuwe vervoersconcepten in een stedelijke omgeving (fiets, elektrisch vervoer en intelligente transportsystemen).

• Campusontwikkeling en innovatiemilieus
  Steden: Netwerk kennissteden.
  Investeringsstrategie in topcampussen en hun bredere inbedding in economisch ecosysteem van de stedelijke regio.