Onderzoek naar duurzaamheidsprestaties van Europese steden

Telos, kenniscentrum voor duurzame ontwikkeling aan de Universiteit van Tilburg, heeft de duurzaamheidsprestaties van Europese en Nederlandse steden in beeld gebracht. Het onderzoek is gesubsidieerd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het levert niet alleen inzicht in hoe 114 Europese en 31 Nederlandse steden er op het gebied van duurzaamheid voor staan, maar geeft ook een beeld van de indicatoren en stedelijke eigenschappen die er in dat opzicht het meest toe doen. Nederlandse steden scoren bovengemiddeld.

EUROCITIES Economic Development Forum

De presentatie van het onderzoek vond plaats tijdens de voorjaarsconferentie van het Economic Development Forum van EUROCITIES (de belangenorganisatie van grote steden in Europa) in Enschede. Nicolaas Beets, Speciaal Gezant voor de Europese Agenda Stad, zette uiteenwat de Europese Agenda Stad beoogt en gaf een toelichting op het Pact van Amsterdam en de thematische partnerschappen die daaruit voortkomen.

Professor Bastiaan Zoeteman (Telos) reikt eerste exemplaar uit aan Nicolaas Beets.

EUROCITIES verwelkomde het Nederlandse initiatief waarmee Europees breed en gestructureerd steden, lidstaten en Europese instellingen kunnen samenwerken aan een betere stedelijke ontwikkeling. Professor Bastiaan Zoeteman van Telos gaf vervolgens een korte toelichting op het onderzoek en reikte het eerste exemplaar uit aan Nicolaas Beets.

Vergelijken van steden: Scandinavische steden koplopers

Uit het onderzoek blijkt dat de duurzaamheidsprestaties van Nederlandse steden onderling weinig verschillen en bovengemiddeld scoren. De scores van Europese steden lopen wel sterk uiteen. Scandinavische steden komen als absolute koplopers op het gebied van duurzaamheid naar voren, met zeven steden in de top tien van onderzochte steden. Wanneer de scores van Nederlandse steden worden vergeleken met Europese steden van vergelijkbare omvang (100.000 – 900.000 inwoners) en ligging (Noordwest-Europa) zijn deze gemiddeld te noemen.

Een interactieve webtool biedt steden de mogelijkheid zichzelf te vergelijken met andere steden met vergelijkbare karakteristieken. Telos heeft daarvoor verschillende stedelijke typologieën onderscheiden, die het vergelijken van steden makkelijker en zinvoller moeten maken. Tegelijkertijd kaart Telos aan dat het vinden van accurate en vergelijkbare data soms nog een opgave is.

Duurzame steden: economisch kapitaal van belang, maar in samenhang met andere aspecten

Een andere, meer algemene conclusie is dat duurzame ontwikkeling het sterkst samenhangt met de economische ontwikkeling van een stad, meer dan met ecologisch of sociaal-cultureel kapitaal. Werken aan de competitiviteit van steden, -denk bijvoorbeeld aan arbeidsproductiviteit en besteedbaar inkomen-, aan kennisontwikkeling en aan een goede infrastructuur is daarmee niet alleen in economisch opzicht van belang, maar ook vanuit duurzaamheidsoogpunt.

Tegelijkertijd leidt dat niet automatisch tot een duurzamere stad. Zo blijken grote steden, van tussen 1 en 2 miljoen inwoners de voorsprong die zij hebben op economisch kapitaal over het algemeen niet om te zetten in een groter ecologisch en sociaal-cultureel kapitaal. Juist het in samenhang werken aan economisch, ecologisch en sociaal-cultureel kapitaal is daarom cruciaal voor duurzame steden.

Het rapport is te downloaden via de website van Telos. De webtool is te vinden via http://www.sustainablecitiesbenchmark.eu/
Lees meer over de Europese Agenda Stad op www.urbanagenda.nl.