Middelgrote steden profiteren van netwerkkracht

Volgens velen hebben grote steden de toekomst. Dit komt omdat grotere bevolkingsomvang, bevolkingsdichtheid en connectiviteit in echte grote steden leiden tot meer agglomeratievoordelen. Ook middelgrote steden kunnen profiteren van soortgelijke voordelen. Door regionaal samen te werken ontstaat er netwerkkracht die hen positieve voordelen oplevert.

Dat is de conclusie van een afstudeeronderzoek van de master economische geografie aan de Universiteit Utrecht in samenwerking met Platform31. Vooral in regio’s met meerdere centrumsteden bestaan goede voorbeelden van netwerkkracht.

Netwerkkracht

Netwerkkracht van steden is nog niet veel onderzocht.. Heldere definities, onderzoeksmethoden en empirisch bewijs zijn schaars of afwezig. Desondanks is het begrip netwerkkracht en de potentie hiervan on top of mind bij beleidsmakers en uitvoerders. Het discours loopt dan ook voor op de onderbouwing.

Het exploratief onderzoek concludeert dat netwerkkracht in Nederland duidelijk bestaat. Grote steden zijn niet de enige vindplaats van positieve economische externaliteiten als gevolg van delen, koppelen en leren. Middelgrote steden kunnen deze ook genereren dankzij effectieve regionale samenwerking met andere actoren in de regio. Overheden, bedrijven en kennisinstellingen die zich in de regio verbinden, creëren de mogelijkheden voor delen, koppelen en leren. Dit biedt een aantrekkelijk perspectief: regionaal krachten bundelen loont.

Polycentrische regio’s

Het belangrijkste empirische inzicht dat dit onderzoek oplevert, is dat het aantal steden in de regio een positief effect heeft op de effectiviteit van een samenwerkingsverband. Polycentrische regio’s hebben andere uitdagingen bij regionale samenwerking dan monocentrische gebieden. In regio’s waar een middelgrote stad optrekt met andere steden in de buurt, ontstaat vaker netwerkkracht dankzij regionale samenwerking. Gedeelde stedelijke ambitie en problematiek heeft een positieve invloed op effectieve regionale samenwerking. De uitdaging zit in het blijven investeren in het samenwerkingsverband, ondanks dat effecten soms moeilijk zichtbaar zijn, langer op zich laten wachten of één van de deelnemende gemeenten onevenredig meer voordeel zou opleveren.

De actoren in middelgrote steden gelegen in monocentrische regio’s komen minder vaak tot effectieve samenwerking. Als oorzaak komt naar voren dat deze middelgrote steden op zoek zijn naar de juiste partners om mee samen te werken. Het niet consequent kiezen voor een regio staat de ontwikkeling van effectieve samenwerking in de weg. De uitdaging is om op een thema als economisch beleid met dezelfde partijen de aandacht erbij te houden voor een lange periode.

Lees meer over het onderzoek op de website van Platform 31.