‘De samenleving moet een rijke leeromgeving worden’

De stad als living lab, waar studenten en onderzoekers hun talenten en kennis inzetten voor maatschappelijke vraagstukken. Dat is wat de City Deal Kennis Maken onder meer voor ogen heeft. Afgelopen 7 oktober kwamen ruim zestig vertegenwoordigers van steden, Rijk en kennisinstellingen bij elkaar in Utrecht om de ambities rond deze City Deal gelijk te stemmen. ‘Het commitment is groot.’

Zowel het Netwerk Kennissteden en de Strategische Agenda van OCW spraken zich al eerder uit voor meer regionale samenwerking tussen kennisinstellingen en steden. Dergelijke samenwerking biedt de instellingen een goede manier om kennis beschikbaar te maken voor maatschappelijke vraagstukken in die steden. Niet gek dus dat de dertien kennissteden samen met de ministeries OCW en BZK deze samenwerking vast willen in een City Deal.

Praktijkervaring voor studenten

Hans van Oerle van de gemeente Nijmegen is een van de trekkers van de City Deal en opende de dag in Utrecht met even kort uit te leggen wie er allemaal baat bij hebben bij meer regionale samenwerking. “Zowel de ministeries, steden als kennisinstellingen profiteren ervan, maar het belangrijkste zijn de studenten. Zij krijgen hiermee de kans om talenten te ontwikkelen en er praktijkervaring mee op te doen met echte maatschappelijke problemen in hun directe omgeving, de eigen stad.”

Siu Siu Oen (OCW) legt haar ambities uit aan de zaal.

Zo leren de studenten de link kennen tussen wat ze tijdens hun studie leren en waar de samenleving behoefte aan heeft. Ze leren ondernemerschap, samenwerken met bedrijven maar ook met studenten van andere onderwijssectoren. “We willen het maatschappelijk besef laten groeien onder studenten”, legde dagvoorzitter Esther van der Voort uit. “We willen hen helpen uit hun comfort zone laten stappen. Deze City Deal zorgt voor eigentijds onderwijs. De samenleving moet een rijke leeromgeving worden. Want waar los je beter je problemen op dan in je eigen stad?”

Een plek in de samenleving

De steden hopen dat hiermee ook de studenten meer betrokken raken bij de stad waar ze studeren. “Een campus mag geen stad binnen de stad zijn”, aldus Van Oerle. “Studenten moeten gewoon als burgers een plek in de lokale samenleving krijgen in plaats van dat ze alleen passanten zijn die weer wegtrekken zodra de studie is afgerond.” Ook zal het helpen de kloof tussen lager en hoger opgeleide burgers te verkleinen. “We willen Agenda Stad en deze City Deal gebruiken om hier iets concreets van te maken. Daarom is het belangrijk dat we dichter bij elkaar komen.”

Grootschaliger opzetten

‘In de Strategische Agenda Hoger Onderwijs en Onderzoek 2015-2025 ‘De waarde(n) van weten’ die het ministerie van OCW vorig jaar uitbracht en waarmee ze de koers uitzet voor het hoger onderwijs voor de komende 10 jaar, is de samenleving als leeromgeving een belangrijk thema.  Siu Siu Oen (OCW) heeft de nodige ambities. “We komen van ver. Bij hogescholen is praktijkgericht onderzoek nog maar heel jong, en stages bij universiteit zijn er nog nauwelijks. Het is allemaal nog kleinschalig. Mijn droom is dat we dit grootschaliger opzetten en dat elke student de samenleving als leeromgeving kan gebruiken.  Dat moet zowel multidisciplinair als multilevel worden ingevuld.”

Steden en kennisinstellingen praten verder over het thema migratie.

Terug naar de bestuurders

Doel van de werkconferentie op 7 oktober was om van onderop de tekst klaar te maken zodat de deelnemers deze mee terug konden nemen naar hun bestuurders. In de vorm van een piramide moesten de deelnemers in verschillende bijeenkomsten toewerken naar een uiteindelijke tekst. Olof van de Wal was een van de gespreksleiders en noemt deze werkwijze erg interessant. “We hebben per doelgroep stevig gesproken over de meest relevante artikelen in de tekst, met name over de ambities en wat we willen bereiken. Dat is belangrijker dan specifieke bepalingen.”

Ook al is die uiteindelijke tekst nog niet uitgekristalliseerd, Van de Wal is tevreden over de conferentie. “Aan het eind van de dag zijn we naar elkaar toe gekropen. Er is iets gebeurd waar we blij mee mogen zijn. De City Deal is een ambitiedocument. Hoe gaan wij nu om met maatschappelijke vraagstukken en hoe verbinden we die aan onze onderwijsmethoden? Nu moeten we de tekst gaan bijschaven.”

Belangrijk nu is om te voorkomen dat er een soort vrijblijvendheid ontstaat, benadrukt Van de Wal. “De living labs zijn bijvoorbeeld best een containerbegrip. De commitment is gelukkig groot om dat te voorkomen. Ook moeten we waken dat we het volgende project aan de projectencarrousel worden We willen echt een aantal vraagstukken duurzaam aanpakken en onderzoeken. Daarvoor hebben we een aantal thema’s uitgewerkt om de City Deal zo concreet mogelijk uit te voeren.”