Alle ruimte in het curriculum voor Haagse Challenges

Het aankomende collegejaar organiseert de City Deal Kennis Maken in Den Haag vier interdisciplinaire en multilevel Challenges, waarin studenten van de betrokken kennisinstellingen samenwerken aan actuele sociaal fysieke vraagstukken uit de stad. Tot grote verrassing van organisatoren Rosa Jehee en Katja Rusinovic was er bij de verschillende opleidingen en docenten zoveel enthousiasme en ruimte dat ze ingebed worden in het bestaande curriculum. ‘We dachten dat extracurriculair het hoogst haalbare zou zijn.’

De Challenges worden opgezet vanuit de samenwerking tussen gemeente Den Haag, Universiteit Leiden, Hogeschool Inholland en de Haagse Hogeschool. Ook het mbo wordt betrokken. De financiering van de challenges komt uit de HEA-gelden van de gemeente en de uitvoering wordt georganiseerd vanuit het netwerk van de City Deal. De eerste Challenge start eind oktober en gaat over placemaking in het onderwijsgebouw De Meppel in Den Haag. Het ROC Mondriaan heeft het gebouw sinds vorig jaar overgenomen van de gemeente en wil er een door de buurt erkend leer- en ontwikkelcentrum van maken. De wens voor De Meppel is dat het een organisch onderdeel van de buurt is. De buurt is daarbij niet alleen de fysieke omgeving maar ook de mensen die er wonen en werken. Kortom, De Meppel wil meer zijn dan een schoolgebouw, maar hoe kom je daar? Daar gaan studenten zich over buigen.

Focusgebieden

Samen met de gemeente zijn de Challenge vraagstukken geformuleerd. Om te kaderen is gekozen voor het thema sociaal-fysieke vraagstukken, een onderwerp dat interessant is voor zeer diverse opleidingen, en twee focusgebieden in de stad: het Central Innovation District en Den Haag Zuidwest. In december of januari vindt de tweede Challenge plaats over het Central Innovation District (CID) dat tussen de drie treinstations van Den Haag ligt. Dit gebied moet een leefbare, groene en gezonde leefomgeving worden. Wat is daarvoor nodig en hoe komen we tot realisatie?

Studenten kijken in de Challenge onder meer naar factoren die bijdragen aan een gezonde leefomgeving, zoals een groene openbare ruimte, een plek voor ontmoeting, goede luchtkwaliteit en het voorkomen van geluidoverlast. In april buigen studenten zich in de derde Challenge over wat campusontwikkeling concreet betekent. Onder meer in wijken als Den Haag Zuidwest en bij Laan van NOI heeft de gemeente de ambitie om door campusontwikkeling de Haagse werkgelegenheid en innovatie te stimuleren. Studenten denken in deze Challenge mee over wat de stad precies onder ‘campusontwikkeling’ verstaat en hoe dit concreet vorm krijgt.

Vlak voor de zomer volgend jaar vindt de laatste Challenge plaats over de woningbouwopgave en Wijkeconomie in de wijk Den Haag Zuidwest. De komende jaren worden aandacht en middelen ingezet om Den Haag Zuidwest door te ontwikkelen. Hoe maak je daarmee van Den Haag Zuidwest een aantrekkelijke plek voor werken, leren en innoveren naast wonen?

Gedragen door meerdere partijen

Katja Rusinovic.

Per Challenge zullen tussen de 25 en honderd studenten meedoen. “De Challenges zijn echt een samenwerking met de gemeente”, vertelt Katja Rusinovic, onderzoeker en lector Grootstedelijke Ontwikkelingen aan de Haagse Hogeschool. “We vinden het belangrijk dat ze meedenken in het vormgeven. Het thema van de eerste Challenge, placemaking, is deel van een lopend onderzoek van de gemeente. Daar stond dus al een Challenge op de agenda. Daarom hebben we bewust gekozen om de krachten te bundelen rondom dit thema vanuit de City Deal en het onderzoeksproject. Per Challenge zijn er bewust ook andere partners aangehaakt. Of dat nou sociaal ondernemers uit de wijk zijn, of vanuit de kennisinstelling zelf, zoals bij De Meppel. Ook willen we bewoners zelf een rol geven. Het is meer dan alleen maar opdrachten van de gemeente. We willen dat het door meerdere partijen wordt gedragen. Dat draagt bij aan het succes en de maatschappelijke impact die een Challenge teweeg kan brengen.”

Rosa Jehee, kennismakelaar City Deal Kennis Maken Den Haag voegt toe: “We willen op beleidsmatig niveau oplossingen aandragen vanuit de Challenges, maar ook op praktisch en uitvoerend niveau.”

De eerste twee Challenges zijn nu al ingebed in het curriculum van een aantal opleidingen, zoals bijvoorbeeld bij de opleidingen Built Environment en Bestuurskunde van de Haagse Hogeschool. Vanuit de hogeschool InHolland gaat het Sustainable Media Lab meedoen, vertelt Jehee enthousiast. “Die zijn dit jaar gestart. Bij het ROC hebben we lijntjes met Zorg en Welzijn en met het onderwijsgebouw De Meppel. Daar gaan studenten van de horecaopleidingen voor ons de lunch organiseren. Op die manier helpen studenten ook mee als facilitators.”

Juiste timing

Rosa Jehee.

Dat de stedelijke vraagstukken van de Challenges zo’n vaste plek zouden krijgen hadden Jehee en Rusinovic nooit van tevoren kunnen bedenken. “We dachten dat extracurriculair het hoogst haalbare zou zijn”, aldus de kennismakelaar. De reden voor het succes is volgens haar te danken aan de juiste timing. “We zijn afgelopen januari begonnen met de organisatie hiervan en het opbouwen van het netwerk. Dat was ons geluk, denk ik. Dat is het moment dat opleidingen hun curriculum gaan vormgeven. Op die manier zaten we zo aan de voorkant, dat opleidingen zeiden dat ze de Challenges wel in een vak kunnen onderbrengen, of in een minor. Er zit heel veel enthousiasme op om dit soort dingen meer te doen. Ook hebben we een presentatie gegeven bij de leiderschapsconferentie van de Haagse Hogeschool waar alle opleidingsmanagers aan hebben deelgenomen. Dat was voor ons een hele mooie plek om het enthousiasme te proeven en aan te sluiten op de curricula. We hadden wel de ambitie natuurlijk, maar hoe we er nu in zitten en hoe we zijn aangehaakt is echt boven verwachting.”

Verbinding met primair en voortgezet onderwijs

In de Challenges komen de studenten op meerdere momenten bij elkaar om in interdisciplinaire teams samen te werken. Nu al denken de twee organisatoren na over verbinding met andere onderwijsinstellingen. “We gaan ook kijken of we verbinding kunnen maken met primair en voortgezet onderwijs”, vertelt Jehee. “Doordat we er nu al over nadenken met elkaar, kunnen we het meenemen in het ontwerpproces van de Challenges. Opbrengsten overdragen aan een basisschool of gemeente vraagt om hele andere communicatie. Moeten we misschien een filmpje maken als lesmateriaal in plaats van alleen maar een droog rapport? Datzelfde geldt ook voor ambtenaren. Misschien heeft het voor hen meer zin om een mooie infographic te maken? We zijn dus heel erg bezig over de communicatie, iets wat je steeds meer hoort in de City Deal Kennis Maken.”

Daarnaast sluiten de Haagse Challenges aan bij die van buurstad Delft, waar de City Deal ook werkt met deze onderwijsvorm. “Hoe kunnen studenten van beide steden deelnemen aan Challenges. Afstemming in programmering en inhoud is daarbij van belang”, aldus Rusinovic. “InHolland en de Haagse Hogeschool zitten bijvoorbeeld in de stuurgroep van beide steden dus daarin zit al die verbinding. TU Delft heeft ook een campus in Den Haag waar ze gaan uitbreiden. De focus van de City Deal op de stad is in de praktijk ontzettend ingewikkeld. Daar proberen we op deze manier verder verbindingen in te leggen.”