‘Als je het breder oppakt moet je het ook breder delen’

Drie jaar geleden ging Dordrecht aan de slag met de City Deal ‘Waarden van Groen en Blauw in de Stad’. Als pilotproject werd het Sterrenburg-park gekozen. Wat ooit een beetje een no-go area was is nu een baken van groen en sociale cohesie midden tussen de woonwijken. Wethouder Marco Stam van Dordrecht wil nu de volgende stap maken met het Central Park in zijn stad.

Daar wil hij ook de andere partijen bij betrekken die profiteren van de verbetering van het park, zoals verzekeraars en bedrijfsleven. Want dat de verbetering van een park wat oplevert is wel duidelijk geworden uit de pilot Sterrenburg-park. Dat park is inmiddels een aantrekkelijke plek voor iedereen uit de buurt.

Theoretische waarden

Wethouder Marco Stam. Foto: gemeente Dordrecht/Ronald van den Heerik

Met de TEEB-Stadtool, die vanuit de City Deal is ontwikkeld, berekende Dordrecht dat het verbeterde Sterrenburg-park over de komende dertig jaar 3,5 miljoen euro kan opleveren aan theoretische waarden. Door het park aantrekkelijker te maken komen de mensen uit de omliggende wijken er vaker. Ze bewegen meer, leven gezonder, en kinderen hebben minder obesitas. Dat betekent dus minder ziektekosten en een toenemende sociale cohesie, die weer als gevolg heeft dat mensen langer blijven wonen in de wijken, en het aantal verhuisbewegingen afneemt.

Klimaat en veiligheid

Het Sterrenburg-park is in 1971 aangelegd in de gelijknamige wijk op voormalig landbouwgrond, en is altijd populair geweest bij de bewoners. Toch was het dringend toe aan onderhoud, legt wethouder Marco Stam, wethouder Sport, Wonen en Openbare Ruimte, uit. “Daarom hebben we dit park als pilot opgepikt in de City Deal. Het park was voorheen iets van een no-go area, met allerlei problemen, zoals wateroverlast, hangjongeren en een gebrek aan speelplekken voor kinderen. Het was een beetje een schimmig gebied geworden. Vanuit die optiek zijn we het park gaan verbeteren met verschillende thema’s voor ogen, van klimaat tot veiligheid. Nu hebben we projecten met wateropvang en zijn er allerlei initiatieven opgekomen vanuit de wijk zelf. Zo is er

een burgerinitiatief voor de verbouw van een gebouw aan de rand van het Sterrenburgpark tot een ontmoetingsplek voor jong en oud, met kleinschalige horeca.

De Werkgroep Sterrenburg, gevormd door buurtbewoners én gemeente, heeft zich ingezet voor de bouw van een waterrijke, natuurlijke speelplek, die afgelopen juli officieel is geopend. Bewoners zijn hier zeer actief bij betrokken en hebben hun rol genomen.”

TEEB-Stadtool

Om te berekenen wat de kansen en mogelijkheden zijn voor de verbetering van het park heeft Dordrecht de TEEB-Stadtool ingezet. Studenten van de Hogeschool Arnhem-Nijmegen (HAS) gingen hiermee aan de slag en zagen veel kansen. Van groen, gezondheid tot meer bewegen. Samen met het buurtteam hebben de studenten daarna de wensen opgehaald uit de buurt en gekeken wat de mogelijkheden daarvoor zijn. Van bewoners, scholen tot jongeren, iedereen is er bij betrokken.”

Dat de berekeningen vervolgens laten zien dat de theoretische waarden van het park over dertig jaar 3,5 miljoen euro waard zijn, is mooi, maar nu is er een vervolgstap nodig, stelt Stam. Namelijk om die waarden ook neer te leggen bij bijvoorbeeld zorgverzekeraars. “Zij profiteren ook van het gezonder leven. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat zij ook projecten meefinancieren? Nu betaalt de overheid de verbeteringen,  maar hebben anderen er dus baten bij. Ook het bedrijfsleven profiteert. Denk aan minder ziekteverzuim onder hun personeel. Wij willen dat die andere batenhouders ook kostenhouders worden. Hoe krijg je meer partijen bij de City Deal betrokken?”

De woningcorporatie die de meeste huizen beheert rondom het park wil voorlopig er nog niet in mee en wil eerst succes zien. “Ze zullen de waarde wel inzien, als ze merken dat ze andersoortige bewoners krijgen”, denkt Stam. “Mensen die gezonder worden, en daardoor beter in staat zijn te werken en te functioneren in de maatschappij. Dat levert hen ook geld op.”

Spelen met water in het Sterrenburg-park. Foto: Bertus van der Vegt

Verbinding maken

Bij de tweede fase van de City Deal: het Central Park, de groene zone van parken en sportvelden die dwars door de stad loopt, wil Dordrecht de andere stakeholders meteen vanaf het begin meenemen. Om ze te verleiden wil de gemeente een nieuwe tool gebruiken, de door het RIVM ontwikkelde Groene Batenplanner. Stam: “Het zou mooi zijn als we business cases kunnen maken en in beeld kunnen brengen welke partijen in beeld zijn. En hen kunnen laten zien wat voor mogelijkheden er zijn en wat voor waarden die opleveren.” De gemeente hoopt zo dan sportverenigingen, zorgverzekeraars maar ook het Rijk erbij te betrekken. “Als je het breder oppakt moet je het ook breder delen”, stelt Stam. “Nu is het te eenzijdig de gemeente die betaalt. In die groene zone willen we verbinding maken met ouderen, met onderwijs, met jongeren. Het moet een veel breder domein zijn. De vier pijlers zijn natuur, ecologie, water en sport. Er kan revalidatie van ouderen plaatsvinden. Jongeren die thuiszitten kunnen hier participeren. Ecologisch gezien willen we een verbinding maken met de Biesbosch.”

Binnenstedelijk bouwen

Ook de woningbouwopgave is gekoppeld aan de plannen rond het park. Dordrecht heeft de uitdaging om de komende jaren 10.000 woningen binnenstedelijk te bouwen. De groene zone moet daartussen dan dé plek worden waar de stadsbewoners kunnen recreëren. “Met 10.000 woningen erbij, en 25.000 bewoners erbij, moet je de groene vakjes goed met elkaar verbinden. De creatieve oplossingen die daarvoor nodig zijn vergen investeringen. Vanuit de andere City Deal, waar Dordrecht aan meedoet: Klimaatadaptatie, zijn we al bezig met het maken van waterbassins om regenwater op te vangen. Dat water kunnen we tegelijk weer inzetten om te besproeien.  We hebben goed onderzoek nodig voor sterke business cases. Wat mij betreft vloeien de twee City Deals in elkaar over.”

Stam hoopt het nieuwe project nog mee te maken in zijn ambtsperiode. “Kijk wat we de eerste drie jaar voor elkaar hebben gekregen in het Sterrenburg-park. Er ligt nu een voorstel voor een verlenging van de City Deal van nog eens zes jaar, dus tot 2025. Dit nieuwe project heeft een wat langere adem nodig. Je moet er dus bovenop blijven zitten en doorgaan.”

Het Sterrenburg-park. Foto: Bertus van der Vegt.