Resultaat Werkconferentie City Deal ‘Kennis Maken’

Dit gaat over de City Deal City Deal Kennis Maken
6 december 2016

De stad als living lab, waar studenten en onderzoekers hun talenten en kennis inzetten voor maatschappelijke (stedelijke) vraagstukken. Dat is wat de City Deal Kennis Maken onder meer voor ogen heeft. Afgelopen 7 oktober kwamen ruim zestig vertegenwoordigers van steden, Rijk en kennisinstellingen bij elkaar in Utrecht om de ambities rond deze City Deal gelijk te stemmen. Dat heeft geresulteerd in een concepttekst van de City Deal ‘Kennis Maken’ waar nu verder aan wordt gewerkt.

Zowel het Netwerk Kennissteden en de Strategische Agenda van OCW spraken zich al eerder uit voor meer regionale samenwerking tussen kennisinstellingen en steden. Dergelijke samenwerking biedt de instellingen een goede manier om kennis beschikbaar te maken voor maatschappelijke vraagstukken in die steden. De stad biedt zo tegelijkertijd een rijke leeromgeving voor de onderzoekers en studenten. Niet gek dus dat de kennissteden, VSNU en VH, Kences samen met de ministeries OCW en BZK deze samenwerking willen bekrachtigen via een City Deal.

Doel van de werkconferentie op 7 oktober was om van onderop de tekst klaar te maken zodat de deelnemers deze mee terug konden nemen naar hun bestuurders. In de vorm van een piramide moesten de deelnemers in verschillende bijeenkomsten toewerken naar een uiteindelijke tekst. Dat heeft geresulteerd in bijgevoegde City Deal Kennis Maken.

De concepttekst van de City Deal Kennis Maken ligt inmiddels voor nader commentaar voor bij de bestuurders van het Netwerk Kennissteden, de VSNU, VH, Kences en de ministeries OCW, BZK en EZ.

Naar verwacht wordt de tekst rond 15 december verzonden aan de colleges van B&W van de twaalf universiteitssteden, de colleges van bestuur van de universiteiten, de colleges van bestuur van de hogescholen, terwijl de tekst tegelijkertijd juridisch getoetst wordt bij het Rijk. Doel is dat begin februari 2017 de City Deal getekend kan worden door het Rijk en haar partners.

1 bijlage

Publicaties

Verslag Werkconferentie Agenda Stad

Dit gaat over de City Deal City Deal Kennis Maken
13 december 2016

Ervaringen uitwisselen, leren, kennis maken met design en design-denken, ontmoeten, luisteren en samen werken met nieuwe instrumenten. Daarover ging het tijdens de werkconferentie van Agenda Stad op 27 oktober in Eindhoven. Zo’n 250 mensen deden mee en zij beleefden een uiterst gevarieerde dag.

Lees hier alle verslagen van de dag, inclusief die van de verschillende workshops en lezingen.

1 bijlage

Publicaties

Amsterdam en Eindhoven werken samen aan de ‘digitale stad van de toekomst’

23 december 2016

Een veilige stedelijke digitale infrastructuur die goed beschikbaar is, toegankelijk en toekomstvast. Dat is waar Amsterdam en Eindhoven met elkaar de samenwerking opzoeken. En in spelregels die recht doen aan de nieuwe digitale ontwikkelingen. Eind januari sturen Kajsa Ollongren (Amsterdam) en Staf Depla (Eindhoven) een brief aan de formateur, waarin ze een aantal maatregelen aangeven die beide steden gaan oppakken.

Deze maatregelen zijn in lijn met de conclusies van de Agenda Stadtafel over de digitale stad van de toekomst, die afgelopen 27 oktober in Eindhoven plaatsvond.  Deze Stadtafel heeft de lijn van denken en werken in de samenwerking tussen Amsterdam en Eindhoven bevestigd. In het belang van gemeenschappelijke spelregels en een gezamenlijk aanpak voor de digitale infrastructuur hebben beide steden besloten samen op te trekken.

Waar mogelijk werken Amsterdam en Eindhoven dan ook ook al samen. Begin 2017 zullen beide steden concrete afspraken maken over het vervolgplan.

1 bijlage

Publicaties

Literatuurstudie ‘Effectiviteit van place-based beleid’

23 december 2016

De ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu werken in de interdepartementale werkgroep ‘Agenda Stad’ samen aan kennisontwikkeling over de economie van stedelijke regio’s.

Op het verzoek van deze werkgroep heeft het CPB een literatuurstudie uitgevoerd naar de mogelijkheden voor de Rijksoverheid om met gebiedsgericht beleid, zogeheten place-based beleid, de lokale en nationale economie te bevorderen.

Lees hieronder het rapport op de website van het CPB.

1 bijlage

Publicaties

Factsheet Agenda Stad

21 november 2016

Steden zijn steeds belangrijker als motor voor de economie. In de stad wordt het meeste geld verdiend, daar zijn de meeste banen te vinden, daar trekken de meeste mensen naartoe. Driekwart van de Nederlandse bevolking woont in een stedelijke omgeving en dit zal de komende decennia nog verder toenemen.

Verstedelijking kent echter ook een keerzijde; de sociale en fysieke leefbaarheid staat in de steden stevig onder druk. Het is dan ook zaak de economische potenties van de verstedelijking zo goed mogelijk te benutten en de nadelen waar mogelijk te ondervangen. Wereldwijd staan steden voor een aantal flinke nieuwe uitdagingen, zoals energietransitie, klimaatverandering en gezond stedelijk leven. Slimme steden, de winnaars van morgen, slagen erin de economische voordelen van de stad op een intelligente wijze te koppelen aan deze grote maatschappelijke uitdagingen.

 

1 bijlage

Publicaties

Presentaties Conferentie Inclusieve Stad

1 november 2016

Hieronder de presentaties van de City Deal Inclusieve Stad van afgelopen 12 oktober:

Lees meer over de conferentie en de City Deal Inclusieve Stad.

 

Publicaties

Verslag bestuurlijke brunch ‘Voedsel en de stad’

18 november 2016

Tijdens World Food Day kwam een veertigtal smaakmakers tezamen in de Rotterdamse Pauluskerk. Voor bezinning én voor de bestuurlijke brunch ‘Voedsel en de Stad’. ‘Ons huidige voedselsysteem niet toekomstbestendig.’

VersBestuurders, ondernemers, wetenschappers en andere experts op het gebied van voedselbeleid: allen schoven zij aan op 16 oktober, Wereldvoedseldag. Voorafgaand aan het World Food Festival op het Schouwburgplein werd gegeten en gediscussieerd in het kader van de City Deal ‘Voedsel op de Stedelijke Agenda’.

 

1 bijlage

Publicaties

Kennisuitwisseling in Gent

Dit gaat over de City Deal City Deal Kennis Maken
5 februari 2018

Op 23-24 januari waren ruim 60 partners van City Deal Kennis Maken op studiereis naar Gent. Doel was om meer van elkaar te horen waar ze mee bezig zijn en waar ze tegenaanlopen en om kennis te maken met de verschillende samenwerkingen tussen de stad Gent en de daar aanwezige kennisinstellingen.

De studiereis begon dan ook in het Stadsmuseum met presentaties van de gemeente Gent en een drietal kennisinstellingen. Gent is de grootste universiteitsstad van Vlaanderen. Van de 260.000 inwoners zijn er zo’n 75.000 studenten. De universiteit en hogescholen zijn dan ook op verschillende plekken in de stad aanwezig met campussen. De stad is dan ook een brede leeromgeving voor de studenten, wat precies aansluit bij de City Deal Kennis Maken.

Stadsacademie

Daarvoor zijn tal van initiatieven die de studenten met de stad verbinden. De net opgerichte Stadsacademie van de UGent wil een ‘collaboratorium’ vormen, waarin studenten, professoren, beleidsmakers, bedrijven en middenveldorganisaties kennis delen over grote Gentse sociale en ecologische uitdagingen. Studenten uit verschillende disciplines werken samen onder begeleiding van transdisciplinaire teams aan een sociaal-rechtvaardige en ecologisch duurzame toekomst van Gent. Dat doen ze in hun bachelorpapers, masterproeven, groepswerken en stages.

Ondernemende studenten

Andere initiatieven zijn er op Artevelderhogeschool, waarbij vooral de nadruk op ondernemen ligt. De IDEA Factory stimuleert ondernemende studenten met goede ideeën, het project Artepreneur helpt hen te experimenteren met een onderneming onder de vlag van een coöperatie van school. Gentepreneur is het meest succesvol van deze initiatieven. Deze samenwerking van onderwijs en stad dient als lanceerplatform voor ondernemende jongeren. Dankzij steun van de Vlaamse deelregering is het platform

een groot overkoepelend project geworden. Met de HOGent werkt de stad samen om maatschappelijke projecten te embedden in het curriculum van de studenten. Doelen zijn onder meer om de kloof tussen wetenschap en praktijk te dichten, uitwisseling van kennis en expertise te bevorderen en bestaande kennis te valideren.

“Hoge onderwijsinstellingen zijn dan ook de motor van de stad.”, sloot wethouder Elke Decruynaere, schepen van onderwijs, opvoeding en jeugd, de bijeenkomst af. “Gent zou Gent niet zijn zonder studenten.” Om goed contact te houden met studenten heeft Gent dan ook een studentenambtenaar aangesteld.

Diner Pensant

Dezelfde avond vond in Salon Carlos Quinto, in het centrum van Gent, een Diner Pensant plaats, waar 10 Nederlandse steden onder leiding van dagvoorzitter Rick van der Kleij in korte pitches met elkaar delen hoe de verschillende steden ermee bezig zijn. Hoe staat het met de City Deal in de steden? Welke tips en tricks zijn er te delen? Zo helpt de City Deal in Tilburg om structuur aan te brengen in bestaande samenwerkingen tussen gemeente en onderwijsinstellingen, vertelde Rob van den Hurk van de gemeente Tilburg. Dat leidde tot een strategische agenda.

Kloof in de stad

Een thema waar meerdere steden aan werken is het verkleinen van de kloof tussen studenten en andere stadsbewoners. Zoals in Wageningen waar het inwonertal door de komst van de studenten flink groeide, wat tot de nodige spanning leidde. De gemeente werkt daarin samen met Ede. Ze hebben een procesbegeleider aangesteld. Ook in Maastricht werkt men al jaren aan het verkleinen van de kloof. De City Deal brengt daar een extra impuls in, vertelde Simone van de Steen, gemeente Maastricht. Het leidde tot een samenwerking tussen gemeente, universiteit, hogeschool en provincie. Ook Amsterdam kent veel studenten. Volgens Rob Andeweg van de Hogeschool zijn er in de hoofdstad ongeveer 160.000 studenten. Het neerzetten van een duurzame kennisinfrastructuur is dan ook noodzakelijk. De eerste stap daarin is goed in kaart brengen wat er allemaal al wordt gedaan.

Bestaande samenwerkingen

Ook in andere steden sloot de City Deal aan op bestaande samenwerkingen, zoals in Rotterdam, Delft en Leiden. In Enschede vonden de partners, waaronder vier kennisinstellingen, elkaar heel snel na het ondertekenen van de City Deal. In een paar luttele weken is opgestart met een bestuurlijke agenda. In februari gaan de eerste groepen studenten van start. Rowinda Appelman besloot de avond met het nieuws dat voor 2018 middelen vrijkomen van  OCW om de City Deal een extra impuls te geven. Per stad is dat 50.000 euro om een impuls te geven aan de strategische agenda’s. Vanaf 1 maart is het mogelijk om een aanvraag in te dienen. Hou hiervoor de website van Regieorgaan SIA in de gaten.

Tweede dag

De tweede dag kwamen alle partijen weer bij elkaar om verder kennis uit te wisselen, na een rondleiding in de innovatieve bibliotheek De Krook. Frank Reniers (BZK) en Aldert de Vries (Gemeente Utrecht) organiseerden een speciale bijeenkomst voor de Gentse deelnemers, waarin ze meer leren over de Nederlandse Agenda Stad, bijbehorende City Deals en wat dat betekent voor Utrecht.

De Nederlandse delegatie ging verder met elkaar in overleg in een andere zaal, waar Chief Science Officer Caroline Nevejan van de gemeente Amsterdam de ochtend aftrapte met een presentatie over de rol van onderzoek in de stad in de 21e eeuw. Door de komst van internet en digitalisering zijn er allerlei nieuwe trends en dilemma’s ontstaan in de democratie. Data worden overal verzameld maar niemand kan erbij. De nieuwe tijd stelt dan volgens haar ook nieuwe eisen aan leiderschap en dat is behoorlijk verwarrend. Daarom is het volgens Nevejan zo belangrijk dat we kennis en beleid met elkaar verbinden. In de City Deal moeten we veel verder gaan dan waar we nu zijn, stelde ze. Een goed voorbeeld daarvan is volgens haar ‘De Ovale Tafel’ in Amsterdam, waarin de gemeente nauw samenwerkt met de HVA, UVA, VU, AMS Institute en het CWI.

Gent. Foto: Pieter Verbeek.

In groepjes overlegden de partners uit de dezelfde steden verder met elkaar om kennis te delen tijdens de werksessie.  Die werd daarna plenair gedeeld. Zo bleek in meerdere steden de behoefte bestaan voor onderwijsvernieuwing. Wat willen de steden van elkaar leren en hoe kunnen ze dat echt ontwikkelen tot methodiek en ontwerp en didactiek? Het is volgens meerdere partners in de zaal heel belangrijk om opbrengsten terug te brengen in onderwijs, zodat deze beter berust is op de toekomst. Hoe zorg je ervoor dat het in het curriculum wordt geïmplementeerd?

De stedentrip naar Gent eindigde met een ludieke column van Wim Dijkstra over de Vlaams-Nederlandse Betrekkingen.

Nieuws Publicaties

Meer hitte in steden dan op platteland

6 september 2017

Bij hitte kunnen de temperaturen in steden maar liefst 5 tot 10 graden warmer zijn dan op het omliggende platteland. Wat doet Nederland eigenlijk aan hittestress? Staatssecretaris Sharon Dijksma van IenM lichtte de Tweede Kamer in via een Kamerbrief over de maatregelen die het kabinet wil nemen. Daarin is ook aandacht voor de City Deals.

Klimaatverandering heeft een directe relatie tot hitte in steden, zo blijkt uit een begin juni gepubliceerd onderzoek van onder meer de Vrije Universiteit Amsterdam. Die laat zien dat het hitte-eiland-effect in de steden, waarbij het op bepaalde plekken 5 tot 10 graden Celsius warmer kan worden dan op het platteland, schade kan opleveren voor de economie.

Op 1 juni 2017 heeft de Tweede Kamer verzocht om een brief over het thema hitte in de stad in relatie tot klimaatverandering.

Hittestress

Hittestress zorgt verder voor een groeiend aantal zieken, ziekenhuisopnamen en sterfgevallen, schrijft Dijksma daarin. Arbeidsprestaties nemen af en het arbeidsverzuim neemt toe. Het gaat hierbij om de gevolgen van hogere temperaturen op de gezondheid van ouderen en kwetsbare groepen, maar ook de toename van luchtverontreiniging (door hoge ozongehaltes en zomersmog) wat leidt tot meer luchtwegaandoeningen. Daarnaast kan hitte nadelige gevolgen hebben in de land- en tuinbouw, door een verslechtering van de waterkwaliteit (algenbloei) en hittestress in de dierhouderij. Verder zal de vergrijzing en het gegeven dat ouderen steeds langer thuis blijven wonen in de komende decennia leiden tot een grotere groep kwetsbaren.

Aanpak nog in kinderschoenen

De aanpak van hittestress staat – vergeleken met de aanpak van waterveiligheid en het tegengaan van wateroverlast en droogte – nog in de kinderschoenen. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft, naar aanleiding van de hete zomer van 2006, in 2007 een Nationaal Hitteplan laten opstellen door onder andere het Rode Kruis, het RIVM en de GGD; in 2015 is dit geactualiseerd. Het Nationaal Hitteplan is bedoeld om de gevolgen van hittestress voor met name ouderen en kwetsbare groepen te beperken.

Op 2 december 2016 heeft het kabinet de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS) vastgesteld en aan de Tweede Kamer aangeboden. Hierin is hittestress opgenomen als een prominent thema dat de komende decennia aandacht verdient.

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie

Op Prinsjesdag ontvangt de Tweede Kamer het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie, als onderdeel van het Deltaprogramma 2018. In dit deltaplan staan maatregelen die moeten zorgen voor het verminderen van schade door wateroverlast, hittestress, droogte en overstroming als gevolg van klimaatverandering. In het kader van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie wordt op dit moment de Klimaateffectatlas geactualiseerd. Gemeenten en andere belanghebbenden gebruiken deze atlas om op hoofdlijnen te kunnen vaststellen wat hun klimaatopgave is.

Het ministerie van Economische Zaken (EZ) inventariseert op dit moment met de stakeholders welke acties nodig zijn om landbouw klimaatbestendig te maken en wie deze acties op zal pakken. Hittestress is hierbij een van de aandachtspunten.

De ministeries van IenM, BZK en EZ nemen samen met onder meer steden, bedrijven en onderzoeksinstellingen deel aan City Deals die tot doel hebben steden te vergroenen (en daardoor te verkoelen) en klimaatbestendiger te maken.

Plan van Aanpak Klimaatadaptatie Gebouwde Omgeving

Het ministerie van BZK verwerkt de acties vanuit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie en de NAS die betrekking hebben op de gebouwde omgeving in een Plan van Aanpak Klimaatadaptatie Gebouwde Omgeving. In dit plan wordt gekeken naar de knelpunten om tot klimaatbestendig bouwen te komen en wordt bepaald welke instrumenten vragen om aanpassing of ontwikkeling, zodat ze hieraan een bijdrage kunnen leveren.

Ook in hogescholen en universiteiten krijgt hittestress steeds meer aandacht. Het is de laatste jaren veelvuldig onderwerp van onderzoek.

Op 5 september was er een debat in de Tweede Kamer. Lees het verslag hier.

1 bijlage

Nieuws Publicaties

Tekst City Deal Kennis Maken in het Engels

Dit gaat over de City Deal City Deal Kennis Maken
31 augustus 2017

Op verzoek van onder meer OECD en onze Duitse collega’s in Essen heeft de projectgroep van de City Deal een Engelse vertaling gemaakt van de tekst van de City Deal.

1 bijlage

Publicaties