City Deal om criminaliteit en overlast te voorkomen

Criminaliteit en overlast bestrijden door een betere verbinding van het sociale domein en het veiligheidsdomein. Dat is het idee achter de ‘City Deal Zorg voor Veiligheid in de Stad’. Tijdens een diner in Tilburg op maandag 20 maart werd deze City Deal gelanceerd door de steden Almere, Breda, Leeuwarden, Maastricht, Nijmegen, Tilburg en Zoetermeer en de ministeries van VenJ, SZW, VWS en BZK.

Met de City Deal gaan de zeven steden en ministeries op een nieuwe manier samenwerken. Zij willen hierbij het sociale domein beter verbinden met het veiligheidsdomein, wat moet leiden tot het voorkomen van criminaliteit door het vroegtijdig signaleren en integraal aanpakken van problemen. De gedachte is dat juist door zorg en veiligheid te combineren veel leed en maatschappelijke kosten bespaard kunnen worden. De steden hebben goede hoop dat zij via de City Deal een stap kunnen maken in het voorkomen van criminaliteit en overlast.

Burgemeester Noordanus van Tilburg benadrukte aan het begin van het diner het belang van de City Deal tegenover de ruim 40 aanwezige wethouders, burgemeesters en bewindslieden: “We pompen mensen rond in een circuit zonder ze oplossingen te bieden. Met deze City Deal moeten we steden in structurele zin veiliger maken, en de mensen om wie het gaat perspectief bieden.”

Bestaande samenwerking versterken

Het probleem dat ten grondslag ligt aan de City Deal is het besef dat veel informatie over mensen wel beschikbaar is, maar dat deze vaak niet op de juiste plek of bij de juiste instantie beschikbaar is. Daarom ook verschijnen er steeds meer samenwerkingsverbanden tussen onder meer wijkteams, sociale diensten, scholen en politie. De City Deal heeft tot doel juist deze samenwerkingen verder te verbeteren. Steden doen dit door samen met de ministeries experimenten te starten waarin zij knelpunten tussen de domeinen moeten wegnemen.

Zeven experimenten

De City Deal is onderdeel van het interbestuurlijke programma Agenda Stad. Hierin werken steden, Rijksoverheid, Europese Commissie, maatschappelijke partners en bedrijfsleven samen aan groei, leefbaarheid en innovatie in steden. De deal die de zeven steden nu gesloten hebben, opgesteld als convenant, richt zich op zeven experimenten. Mooie afspraken volgens Noordanus, die “bedoeld zijn als leertuin. We zoeken er nieuwe methoden die liggen op die interface tussen zorg en veiligheid.”

Het gaat om kwetsbare personen, zoals risicojeugd, licht verstandelijk beperkten, ex-gedetineerden en personen met verward gedrag. Zij hebben ondersteuning nodig op het gebied van veiligheid en zorg, maar ook bij zaken als budgetbeheer en re-integratie op de arbeidsmarkt. Met de City Deal kunnen steden maatwerk leveren om de doelgroepen gericht te helpen. Zij krijgen daarbij hulp van de betrokken ministeries. Volgens minister Blok van VenJ kunnen de steden rekenen op “ondersteuning wanneer er knelpunten zijn op gemeentelijk niveau. Vanuit Den Haag kunnen we ons werk ook beter doen als we weten wat er lokaal speelt.”

De lerende overheid

De steden verwachten positieve resultaten. Noordanus noemt zichzelf enorm fan van de lerende overheid: “Steden kunnen van elkaar leren in een leertuin als deze. Dit gaat echt wat opleveren.” In een korte film leggen vertegenwoordigers van de steden zelf uit hoe de deal er in hun stad uitziet. Zo willen Tilburg en Breda een mensgerichte re-integratie van ex-gedetineerden die recidive helpt voorkomen. Maastricht zoekt via de City Deal juist naar ervaringen die ze kan delen met andere steden om daarna de krachten te bundelen. En Almere probeert vroeg signalen van risicogezinnen op te vangen om deze daarna effectief aan te pakken.

Staatssecretaris Van Rijn (VWS) is ervan overtuigd dat 90 procent van alle casussen op te lossen is door overleg met de cliënt. En staatssecretaris Dijkhoff van VenJ heeft het idee dat er meer mogelijk is binnen wet- en regelgeving, maar dat daar partijen zich er vaak achter verschuilen. De aanwezige bestuurders zijn het erover eens dat zorg en veiligheid elkaar versterken.