‘De rol van de overheid in innovatie is onmisbaar’

Het beeld dat we hebben over de overheid klopt niet als het gaat om innovatie. Zonder de investeringen en risico’s die de overheid neemt zou die innovatie stukken minder zijn. “Een investerende en innoverende overheid is onontbeerlijk voor slimme en duurzame groei.”

Dat stelde vooraanstaande econoom Mariana Mazzucato, verbonden aan de universiteit van Sussex als professor in the Economics of Innovation en auteur van ‘The Entrepreneurial State’ onlangs bij RTL Nieuws. Ze ging daarbij verder op een eerder betoog dat ze deed op een lezing van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vorig jaar.

De overheid als risico nemende investeerder

”Als we elkaar het verhaal blijven vertellen dat de overheid saai en dom is, dan beperken we onze toekomstig potentieel aan innovatie”, vertelde Mazzucato. ”De traditionele visie op de overheid is dat we denken dat haar belang beperkt is. Idealiter zijn ze er om weeffouten in de markt te herstellen. Ze moeten een omgeving creëren waarin bedrijven geweldige dingen kunnen doen. Ik zie de rol van de overheid als een ondernemende, risico nemende partij die investeert in technologieën en bedrijven, zelfs nog voordat het bedrijfsleven daarin gaat participeren.”

Geduldige langetermijninvesteerders

Kijk bijvoorbeeld naar Apple. Van GPS- tot touch screen-technologie. Ze hebben allemaal hun oorsprong in overheidsprojecten. Ook schaliegas is geen revolutie die snel is opgekomen. Daar zijn 40 jaar overheidsinvesteringen aan vooraf gegaan. ”Innovatie heeft geduldige langetermijninvesteerders (lees: de overheid) nodig, die bereidt zijn risico’s te nemen.”

Ze raadt dan ook Nederland aan om nog eens goed te kijken naar overheidsinvestering in innovatie. ”In Nederland, maar ook in andere landen, wordt door de overheid geïnvesteerd in innovatie in een beperkt aantal sectoren, de ’topsectoren’. Maar de echte innovatie is altijd ontstaan in ‘mission oriented’ projecten.” Het kabinet heeft de ambitie om de concurrentiekracht van het Nederlandse stedennetwerk te versterken en Nederland in de wereldtop te houden. Hiervoor is Agenda Stad in het leven geroepen, zoals aangekondigd in de Miljoenennota 2015.

Lees ook meer over de PBL-lezing die Mazzacuto vorig jaar gaf over dit onderwerp: http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/pbl-2015-academie-lezing-mariana-mazzucato-the-green-entrepreneurial-state.pdf.