Partnerschap Inclusie van Migranten en Vluchtelingen: een interview
Scan de media, je kunt er niet omheen: de stroom migranten en vluchtelingen in Europese landen zorgt voor heel wat hoofdbrekens. Landen, regio’s en steden doen hun uiterste best dit in goede banen te leiden. Elk land heeft een eigen aanpak, andere mogelijkheden en regels, een andere identiteit. Hoe pakken zij dit aan, hoe werken landen en steden samen, wat kunnen zij van elkaar leren? Sinds 2016 is het Partnerschap Migranten en Vluchtelingen actief om de inclusie van migranten en vluchtelingen op middellange en lange termijn te verbeteren. Amsterdam pakte de coördinatie van het Partnerschap Migranten en Vluchtelingen voortvarend op, samen met de Europese Commissie. Een interview met Janne van Eerten.
Janne van Eerten, wie ben je?
Ik ben werkzaam al bestuursadviseur Europese Zaken bij de afdeling Public Affairs, gemeente Amsterdam. Ik ben nu ongeveer een jaar coördinator voor dit Partnerschap en doe dat samen met mijn collega Mark Boekwijt. Ik heb een achtergrond in sociale geografie en internationale betrekkingen. Stedelijke vraagstukken en sociale thema’s intrigeren mij, toen deze rol als coördinator vrijkwam ben ik daar met veel enthousiasme ingesprongen. Mark Boekwijt, ‘onze man in Brussel’, is al sinds de start in 2016 bij dit Partnerschap betrokken. Mark is onze linking pin bij de Europese Commissie, de rest van het team werkt vanuit Amsterdam.
Wat houdt dit Partnerschap in?
Uniek aan het Partnerschap Inclusie van Migranten en Vluchtelingen is de samenstelling van leden. Het is een samenwerking tussen enkele Europese steden, lidstaten, de Europese Commissie en andere stakeholders en ngo’s. Doel van het Partnerschap is om met elkaar kennis, regelgeving en financiering voor steden op Europees niveau te verbeteren. We zij nu bezig met de uitvoering van de 7 acties uit het Actieplan 2021-2022: mentale gezondheid, alleenstaande minderjarige vluchtelingen, financiële instrumenten, data en beleid, LHBTQI+, toegang tot gezondheidszorg en de rol van kunst en cultuur bij inclusie. We doen dat samen met onze leden:
de steden Barcelona, Berlijn, Helsinki, Mechelen, Milaan, lidstaten Ierland, Italië, België/Vlaanderen, Malta en Portugal en stakeholders als de Europese Investeringsbank, Raad van Europa, Europese Ontwikkelingsbank en EUROCITIES.
Het huidige Actieplan loopt eind 2022 af. Vooruitlopend op een verlenging van 3 à 4 jaar onderzoeken we met de Europese Commissie welke financiële mogelijkheden hiervoor zijn. Werkbudget is uiteraard belangrijk. Met name voor kleinere steden kan het lastig zijn om zich te committeren aan een partnerschap, bij gebrek aan budget maar vooral capaciteit. Dat is jammer, want juist die wisselwerking tussen grotere en kleinere steden is interessant. De komende tijd bepalen we ook – samen met de deelnemers – wat onze nieuwe acties worden. We mikken op 3 of 4 acties, zo proberen we meer focus aan te brengen.
Waarom heeft juist Amsterdam de coördinatie?
Amsterdam levert een actieve en bepalende bijdrage aan het Partnerschap. Deze rol hebben wij destijds op ons genomen in de geest van burgemeester Van der Laan om ‘een verantwoordelijke hoofdstad’ te zijn, ook in Europees verband. Die ambitie hebben we nog steeds. Als coördinator zet Amsterdam zich in voor inclusie en diversiteit én geeft het ons een zichtbare positie in Europa op het thema migratie. Coördinatie van dit Partnerschap is en blijft daarom voor Amsterdam interessant en relevant, nu en in de toekomst.
Wat heeft het Partnerschap Amsterdam en andere Europese steden gebracht?
De afgelopen jaren hebben we mooie concrete resultaten geboekt, ondanks dat het een kwestie van ‘een lange adem’ is. Een mooi resultaat van het Partnerschap is de oprichting van de European Migrant Advisory Board, een adviesraad van migranten en vluchtelingen die Europese instellingen adviseren. Het laat zien dat we het echt samen doen. Ook organiseert het Partnerschap Urban Academies, bijeenkomsten waar steden en stakeholders hun uitdagingen delen en best practices uitwisselen. Het Partnerschap is er ook op gericht concrete aanbevelingen te doen aan de Europese Commissie, zoals bijvoorbeeld betere toegang tot fondsen voor Europese steden en het agenderen van thema’s als verbetering van zorg, rechten en opvang van (minder)jarige vluchtelingen in Europa. Zo dragen we bij aan Europese samenwerking die oplossingsgericht is en in het belang van migranten en vluchtelingen.
De oorlog in Oekraïne en de vluchtelingen maakt het Partnerschap zeer actueel.
Ja dat klopt. De ontwikkelingen in de Oekraïne tonen aan dat internationale samenwerking op het thema inclusie en migratie noodzakelijk is. We hebben als Partnerschap twee bijeenkomsten georganiseerd over de oorlog in Oekraïne en de opvang van vluchtelingen in EU-steden. Ook steden die geen lid zijn van het partnerschap sloten aan (o.a. Krakau, Warschau en Boedapest), juist zij hebben nu te maken met een enorme stroom vluchtelingen. Uitdagingen en behoeften van steden en mogelijkheden voor ondersteuning en initiatieven van de Europese Commissie stonden centraal. Conclusie? Er is behoefte aan meer data, directe financiële middelen voor steden en hulp bij het opzetten van een integrale aanpak. In de 2e helft van 2022 organiseren we drie themabijeenkomsten. Twee thema’s staan al vast: huisvesting en financiële middelen.
Oekraïne zal waarschijnlijk een van de nieuwe actiepunten vanaf 2023 zijn. Veel mensen in het werkveld worden opgeslokt door problemen als huisvesting, toegang tot scholing, gezondheidszorg. Thema’s die altijd spelen als het over vluchtelingen gaat. Door de situatie in Oekraïne is dat nu nog zichtbaarder geworden. Laten we gebruik maken van de kennis en ervaring die we nu opdoen, en dat als (her)startpunt gebruiken om migranten en vluchtelingen uit andere landen beter te kunnen helpen. De focus ligt nu op Oekraïne, maar uiteindelijk moet het vooral als voorbeeld dienen.
Hechte samenwerking
Blij ben ik met de hechte samenwerking tussen de leden van het Partnerschap. Ondanks corona hebben we veel bereikt. Geen makkelijke taak in een online omgeving met zo’n enorme diversiteit aan partners en organisaties. De inzet van de leden en het vrijwel unanieme besluit om het Partnerschap te willen verlengen geeft het succes én het belang aan. Het helpt enorm dat Mark (red. Boekwijt) in Brussel werkt, de lijnen zijn kort en informeel. Hij is helemaal thuis in het Brusselse netwerk, we boffen met onze eigen vertegenwoordiger. De kracht van ons Partnerschap zit ‘m in de informele directe contacten, tussen steden en lidstaten onderling maar ook met beleidsmedewerkers van de Europese Commissie. Het is bijzonder dat we als gelijken met elkaar om tafel zitten. Iedereen werkt vanuit zijn of haar eigen context aan dezelfde doelen.
Wat is jouw ideale eindresultaat?
Ten eerste directe EU-financiering voor steden om de inclusie van migranten en vluchtelingen te verbeteren. Dit is essentieel, want inclusie vindt uiteindelijk altijd plaats op lokaal niveau. Ten tweede dat steden als volwaardig gesprekspartner gezien worden door de Europese Commissie. De Europese Commissie is een samenwerking tussen lidstaten, maar voor succesvol beleid is betrokkenheid van steden onmisbaar. En ten derde dat migranten en vluchtelingen betrokken worden bij beleidsvorming die invloed hebben op hun toegang tot rechten op lokaal, nationaal en Europees niveau. Als het Partnerschap bijdraagt aan deze drie punten dan is het wat mij betreft geslaagd.
Het Partnerschap is een goed voorbeeld van hoe steden, lidstaten en de EU elkaar kunnen aanvullen De EU kan niet overleven zonder de bijdrage van steden en steden kunnen uitdagingen niet aangaan zonder de steun en inzet van Europa. Daar ben ik van overtuigd.
Meer weten over dit Partnerschap of andere Partnerschappen van de UAEU?
www.inclusionpartnership.com
Partnerschappen – Agendastad
Urban Agenda for the EU | Futurium (europa.eu)
Lees ook de reeks thematische artikelen over de resultaten van de EAS-Partnerschappen.
