Expertsessie Agenda Stad ‘Kennis aan Tafel’

Op 11 mei kwam een twintigtal City Dealmakers en onderzoekers bij elkaar in Utrecht om kennis te maken met de eerste bevindingen van de evaluatie door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) van de City Deals.

Na anderhalf jaar City Deals en Agenda Stad is het, volgens Natalie Burgers, plaatsvervangend directeur programma Stad bij BZK, een mooi moment om de thermometer te gebruiken. “Op dit moment zijn er 17 getekende City Deals die lopen, waarvan twee afgerond. Ze zijn een mooi instrument dat in heel Nederland navolging heeft gekregen. Veel steden zijn er inhoudelijk mee aan de slag gegaan en zetten er stappen mee. Bij elke City Deal kunnen ze een zwiep geven aan de maatschappelijke transities op uiteenlopende gebieden zoals energie, klimaat, duurzaamheid en inclusie waarmee we bezig zijn.”

Voorlopige bevindingen

In Utrecht presenteerde onderzoeker David Hamers de voorlopige bevindingen van de eerste fase van het onderzoek van PBL. Het planbureau bekeek bij 11 City Deals aan de hand van 44 interviews met betrokkenen wat goed gaat en wat beter kan. Doel van de evaluatie is om uiteindelijk de methodiek te versterkendoor van de praktijk te leren. In juni zal het PBL haar definitieve bevindingen van deze eerste fase publiceren. Overigens is het nadrukkelijk niet het doel om City Deals af te rekenen, maar gaat het puur om de evaluatie van het instrument.

Bij het selecteren van de 11 City Deals, zoals Roadmap Next Economy, Voedsel op de Stedelijke Agenda en Inclusieve Stad, keek PBL onder meer naar de status, de diversiteit van thema’s en spreiding over Nederland. Ook werden twee deals bekeken die uiteindelijk geen City Deal zijn geworden.

Plaatsvervangend directeur Stad Natalie Burgers opent de kennissessie. Foto: Pieter Verbeek.

Complexe vraagstukken

Volgens Hamers helpen de City Deal steden om complexe vraagstukken in samenhang met elkaar op te lossen. “Voor de aanpak daarvan kijken mensen vooral naar steden, maar ze kunnen het niet alleen. Ze hebben het Rijk nodig en andere partners.” Hij benadrukt dat de oplossingen voor de complexe vraagstukken niet alleen bij technologische innovatie liggen, maar juist ook bij bestuurlijke innovatie, bij gedragsverandering.“De transities die nodig zijn in steden zijn vooral geholpen met innovatie. Dat stelt hogere eisen dan vernieuwing. En een van de manieren om tot innovatie te komen is door te experimenteren. Agenda Stad heeft de lat hoger gelegd dan gewoon vernieuwing.”

City Deals zijn volgens Hamers vooral een nieuwe vorm van samenwerking tussen Rijk en stedelijke partners, waarbij via korte lijnen open met elkaar wordt gecommuniceerd. “De voeten in de klei worden gecombineerd met het hoogste abstractieniveau.” Het blijkt ook dat het wel echt een ‘publiek feestje’ is; hoewel geïnterviewden aangeven dat de betrokkenheid van marktpartijen meerwaarde heeft, is nog weinig bedrijfsleven aangehaakt. Ook is het niet voor iedereen helder wanneer City Deals toegepast kunnen worden. Gaat het daarbij om de grote systeemveranderingen die beleidswijzigingen en aanpassing van wetgeving vereisen? Of ligt de lat iets minder hoog en moeten we binnen de bestaande kaders blijven? Uit de discussie komt naar voren dat innovatie en experiment door koplopers schuring veroorzaken met de bestaande structuren en regels.

Netwerkvorming

De grote meerwaarde van City Deals is de netwerkvorming die er ontstaat. “Er wordt gewerkt buiten bestuurlijke kokers om aan versnelling en agendering.” Het imago kan echter ook verkeerd overkomen. ‘Weer een convenant’, of een ‘papieren tijger’. Daarom benadrukt het PBL het belang van selectiecriteria om meer selectiviteit te krijgen bij de City Deals. Hamers suggereert voor de discussie met de aanwezigen enkele mogelijke criteria: er moet bijvoorbeeld sprake zijn van systeemverandering of ‘grote’ thema’s. Het Rijk moet partner zijn. De stad moet een centrale rol spelen. “Of we moeten aan de slag met minder City Deals, maar met grote thema’s, of met meer City Deals, maar dan moeten ze concreter.”

Verder beveelt PBL aan om vooral de ruimte om te experimenteren te vergroten.

Naast PBL doet ook het NSOB een evaluatieonderzoek naar de City Deals, dat in juli verschijnt.

Laat een reactie achter

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *