Impressie eerste Agenda Stadtafel: ‘Steden en economische transitie’

Afgelopen 29 augustus kwamen in het stadhuis van Rotterdam dertig bestuurders, ondernemers en wetenschappers bijeen om onder leiding van burgemeester Aboutaleb te spreken over de rol van steden in economische transities. Hieronder volgt een korte weergave van de avond, het complete verslag van deze eerste Agenda Stadtafel volgt spoedig.

Plenaire inleidingen

Inleidingen werden verzorgd door burgemeester Aboutaleb van Rotterdam, directeur generaal bestuur en wonen Buitendijk, prof. dr. Hajer, en directeur Roadmap Next Economy Beekman, tevens betrokken bij de City Deal Next Economy.

De samenleving bevindt zich aan de vooravond van de derde industriële golf. Digitalisering, energie en mobiliteit zijn daarbij de drijvende krachten. Technologische oplossingen ontwikkelen zich met name op het snijvlak van traditionele domeinen als wonen, werken, energie en mobiliteit. Deze innovaties manifesteren zich vooral op stadsregionaal niveau. Stedelijke regio´s verschillen echter aanzienlijk wat betreft sociale, fysieke en economische kenmerken. Dit vereist een gedifferentieerde aanpak, zowel inhoudelijk als qua werkwijze.

Regionale overheden moeten keuzes maken, in de eerste plaats omdat de genoemde veranderingen grote kansen en risico’s met zich mee brengen. De ontwikkeling van nieuwe technologieën kan leiden tot uitsluiting of juist arbeidsplaatsen scheppen. Ook hebben ze consequenties voor veiligheid, democratie en duurzaamheid. De Rijksoverheid zal dus naast het creëren van goede, generieke condities, ook richting regio´s haar inzet moeten intensiveren en differentiëren.

Tafelgesprekken

Hoe kan economische transitie worden versneld? Een aantal concrete suggesties passeerde de revue. Zo was er een oproep om een business case te ontwikkelen vanuit een concrete kans, die nu onvoldoende verzilverd wordt. Waarom kan een huiseigenaar nu geen integraal systeem inkopen om zijn woning energieneutraal te maken? Grondige aanpassingen in het onderwijssysteem werden

genoemd met ‘in company’ opleidingsmodules door traditionele onderwijsinstellingen, integratie vmbo-mbo-hbo-universteit, en het opschalen van distant learning. Ook werd gepleit voor meer regionale vrijheid om milieubelasting vorm te geven, ter bevordering van duurzame technologie.

Overheden spelen een rol door de juiste financiële kaders en regelruimte te bieden voor innovaties en ondernemerschap. De grote vraag aan de tafels was hoe dit slim te doen. De deelnemers waren eensgezind in de constatering dat Nederland kansen mist doordat steden, bedrijven en onderwijsinstellingen te veel vooraf bij belemmeringen stilstaan, in plaats van deze te ervaren en gaandeweg op te lossen door projecten daadwerkelijk te implementeren. Ook financieel zou veel meer kunnen als overheden over de schuttingen van bestaande sectoren heenkijken. Bedrijven kunnen zo meer worden uitgedaagd om nieuwe concepten ook daadwerkelijk in een rendabel business model te gieten, daar waar nu vaak de gemakkelijke weg wordt gekozen.

Er was veel enthousiasme over de kansen die een stedelijke invalshoek biedt voor economische transities. Tegelijkertijd vergt dit veel van de opstelling van steden en regionale overheden. Door velen werd benadrukt dat niet een generieke aanpak, maar het smeden van coalitions of the willing tot het meeste succes leidt. Ook was te horen dat probleemeigenaren veel directer in positie moeten worden gebracht.

Lees meer in bijbehorende bijlage.