Leiden leert met de stad

Waarom studenten fictieve onderzoeksopdrachten geven als in de stad de maatschappelijke vragen voor het oprapen liggen? Vanuit de City Deal is Leiden, samen met de Universiteit Leiden, de Hogeschool Leiden, gestart met het project Leren met de Stad. Daarin worden onderwijs en onderzoek gekoppeld aan initiatieven in de wijken. Kwartiermaker van de City Deal Marieke van Haaren vertelt.

Dit artikel hoort binnen het overkoepelende model voor verbinding met de samenleving bij het radar Cultuur & Communityvorming en Externe Verbinding.

Hoe gaat het met de City Deal in Leiden?
“Het gaat goed. We zijn eigenlijk pas heel kort geleden begonnen, afgelopen maart. Maar Leren met de Stad is niet helemaal nieuw. Ik ben verschillende projecten tegengekomen die al liepen de afgelopen jaren, waarbij studenten van de hogeschool of universiteit aan de slag gingen met een vraag uit de stad. Van de gemeente of een andere maatschappelijke partner.”

Kun je een voorbeeld noemen?
“Het afgelopen studiejaar hebben masterstudenten van de Master Honours Class ‘Social Innovation in Action’ bijvoorbeeld onderzocht hoe je bedrijfsdenken kunt gebruiken om sociale problemen in de stad op te lossen. Ze deden dat met het thema Kinderarmoede. In groepjes bedachten ze hoe ze een sociale onderneming konden oprichten om de naar schatting 2400 kinderen, die in Leiden onder de armoedegrens leven, te helpen. Het team dat won kwam met het idee van de Alt Bike. Minderbedeelde gezinnen kunnen voor maar drie euro per maand een Alt Bike huren, in kleur en maat naar keuze en met gratis reparatiedienst. Rijkere mensen betalen iets meer, zodat het bedrijf geen verlies maakt. Drie gezinnen samen financieren zo de fiets voor een arm gezin. Het idee achter dit concept was om de consequenties van armoede voor kinderen te verkleinen. Zij kunnen zonder fiets moeilijk meedoen aan sociale activiteiten. Van spelen bij vriendjes, feestjes tot sport.

Een ander voorbeeld is te vinden bij de opleiding Toegepaste psychologie aan de Hogeschool Leiden. Vanaf september gaan  studenten stage lopen bij wijkcentrum ‘Een Goede Buur’. Ze ondersteunen in hun stages wijkteams bij het beantwoorden van vragen van bewoners. Ook zullen ze onderzoek doen en dieper kijken naar wat er speelt in die wijk. Als je tien vragen krijgt over één thema weet je dat er daar iets groters speelt. Ze gaan vooral ondersteuning bieden bij de wijkcentra, maar mochten ze complexe vraagstukken tegenkomen dan gaan we kijken hoe we die interdisciplinair kunnen aanpakken.”

Dit jaar starten jullie met Leren met de Stad, het project dat volgt uit de samenwerking in de stad rond de City Deal Kennis Maken. Hoe ver zijn jullie er mee?
“Op 8 april hebben we de aftrap gegeven op een startbijeenkomst in PLNT Leiden, samen met gemeente, de hogeschool en de universiteit. We zijn bezig om maatschappelijke vraagstukken in kaart te brengen en ze te matchen aan onderwijs. Zo kan de stad profiteren van alle kennis van studenten en onderzoekers, en kan het onderwijs en onderzoek van de hogeschool en de universiteit worden verrijkt met maatschappelijke, relevante vraagstukken. Studenten gaan de stad in, om onderzoek te doen, hun kennis toe te passen en daarmee wijkinitiatieven te ontwikkelen of maatschappelijke partners te ondersteunen. We hebben nu mooie overzichten gekregen van vraagstukken waar we dit jaar mee verder gaan in de match tussen onderzoek en maatschappij. Maar ook met de gemeente. Welke thema’s kunnen bij welke ambtenaren beleggen? We willen good practices verzamelen.”

We hebben nu mooie overzichten gekregen van vraagstukken waar we dit jaar mee verder gaan in de match tussen onderzoek en maatschappij.

Wat is de volgende stap?
“Uiteindelijk is mijn beeld om het ook echt in reguliere vakken onder te brengen. Zodat je na de theorie zo de praktijk instapt. Zoals bijvoorbeeld het project ‘Een Goede Buur’. We willen de theorie en praktijk koppelen. Niet alleen de kennisinstellingen hebben kennis in huis, ook de maatschappelijke partners. Die willen we allebei samenbrengen. We hopen uiteindelijk dat we met het werken aan deze thema’s en vraagstukken Leiden beter en mooier maken. De denkkracht bundelen, daar heeft de stad behoefte aan.”

Wat voor structuur hebben jullie opgezet rond het project?
“Een belangrijke doelstelling voor dit samenwerkingsverband is dat het een duurzaam karakter heeft. Waar mogelijk bouwen we voort op eerdere projecten. Tussen de betrokken partners moeten dan ook duurzame relaties ontstaan. Hiervoor hebben we een klein projectteam opgezet van drie mensen. We zijn gevestigd in PLNT, een centrum gericht op ondernemerschap en innovatie, dat wordt gefinancierd door gemeente, hogeschool en universiteit. Hier bieden we al programma’s aan studenten aan, die gericht zijn op innovatie. Ook ondersteunen we startups. Leiden Kennisstad – de al bestaande samenwerking tussen Gemeente Leiden, Hogeschool Leiden, Universiteit Leiden en LUMC en – is cruciaal voor ons project, en is eigenlijk ook een soort ‘voorloper’ van de City Deal Kennis Maken. Vanuit Leiden Kennisstad is Lara Ummels, de kennismakelaar voor de vier partijen, ook een essentiële schakel.”

Studenten aan het werk in PLNT.

Wat zouden jullie graag zien op landelijk niveau in de City Deal? Waar liggen kansen voor verdere samenwerking?
“De meerwaarde van de City Deal is dat je ook kunt meekijken met andere steden. Je weet waar men nog meer mee bezig is in het land en daarover kun je met elkaar kennis uitwisselen. De lijntjes met elkaar zijn kort. Dat is heel waardevol. De kennisdagen vind ik dan ook heel erg nuttig.”

Wat heb je verder voor ambities?
“Mijn droom is dat we echt interdisciplinair samenwerken met de studenten van de universiteit en hogeschool. Ze kunnen veel van elkaar leren en elkaar mooi aanvullen. De universiteitsstudenten zijn meer gericht op onderzoek, die van de hogeschool zijn meer praktijk gericht en met toegepaste kennis bezig. Ik denk dat het wederzijds leerzaam kan zijn. Ik hoop echt dat we uiteindelijk activiteiten voor beide groepen kunnen organiseren en zelfs op langere termijn mbo erbij kunnen betrekken. Ik weet dat andere steden daar al verder in zijn. Ik ga kijken hoe ze het daar hebben georganiseerd.”