Limburg Univers©ity: City Deal Maastricht breidt uit

Al drie jaar werkt Zuyd Hogeschool werkt met de partners van de City Deal Kennis Maken Maastricht (CDKM>M) aan versterking van de vitaliteit en toekomstbestendigheid van Maastrichtse wijken. Met de nieuwste call onderzoekt Zuyd hoe dit kan worden opgeschaald naar heel Limburg.

De regio is namelijk een belangrijke leeromgeving voor studenten, stelt lector Smart Urban Redesign (SURD) Nurhan Abujidi, en trekker van de City Deal in Maastricht. “Zuyd wil met studenten, docenten en onderzoekers betekenisvol zijn voor de regio. Ons doel is om innovatie te brengen en om onze studenten te verbinden aan meer steden in Zuid-Limburg.”

Wat er gebeurt er allemaal in het zuiden? Wat speelt er in andere steden? Wat zijn de meest uitdagende vraagstukken de komende vijf jaar? “Dat willen we inventariseren”, legt Abujidi uit. “Van daaruit willen we ons werk structureren als Zuyd. Van vitaliteit, circulariteit tot  duurzame renovatie van woningen, hoe kunnen we deze vragen clusteren om de vragen te kanaliseren tot de relevante disciplines? Ons startpunt is om de steden te bedienen, waar onze Zuyd-campussen zijn: Heerlen, Maastricht en Geleen. Daar willen we de verbinding versterken tussen studenten en stad, en tegelijkertijd we iets teruggeven aan die steden.”

Elke context heeft eigen uitdagingen

In Maastricht werkte de City Deal Kennis Maken aan vier thema’s: bewegen en gezondheid, schoon en veilig, meedoen en ontmoeten, klimaatbestendigheid en duurzaamheid. In de andere steden kijkt de City Deal juist ook naar andere thema’s. Abujidi: “Elke context heeft eigen uitdagingen, ook al kennen ze veel parallellen. In Heerlen-noord is bijvoorbeeld een probleemwijk, waar we kijken wat we kunnen leren uit Rotterdam-zuid. Hier spelen thema’s als werkloosheid, criminaliteit en extreme armoede. Ook hebben we het hier over vitaliteit en sociale cohesie, klimaatadaptatie en kwaliteit van de leefomgeving. Hoe kun je de imago van een buurt verbeteren om het meer exposure te geven en meer mogelijkheden te creëren? Hoe kun je public space gebruiken om mensen bij elkaar te brengen?”

In Geleen-zuid werkt Zuyd samen met een woningcorporatie aan een herstructureringsprogramma voor de komende tien jaar. Sap: “Het gaat niet alleen om woningen herstructureren, maar hoe je het als kans kan gebruiken om de lokale gemeenschap meer te betrekken bij besluitvorming en actiever te worden.”

Multidisciplinaire samenwerking

Met de nieuwe subsidie heeft Abujidi een project opgezet om die stap naar opschaling te maken, samen met Herwin Sap, onderzoeker en coördinator van de minor Duurzame Gebiedstransformatie. Abujidi: “De eerste stap is om de multidisciplinaire samenwerking bij onderwijs en onderzoek met betrekking tot maatschappelijke opgaven in onze drie steden te versterken. Daarom wordt dit onderwijs en onderzoek in alle drie de steden gebundeld in de bestaande Urban Living Labs, met elk een eigen maatschappelijke context.”

Na Maastricht, heeft Zuyd anderhalf jaar geleden er ook in Geleen geopend en recent zijn de deuren in Heerlen van een urban living lab geopend.

Herwin Sap. Foto: Smart Urban ReDesign (SURD)/City Deal Kennis Maken Maastricht.

Sap gaat verder: “De volgende stap in de opschaling is van stad naar de regio, zodat we meer van dienst kunnen zijn voor de steden die ons nu al vraagstukken sturen, zoals bijvoorbeeld Roermond en Landgraaf.”
Abujidi: “Hoe we op dit moment zijn georganiseerd binnen Zuyd kunnen we daar nog niet op ingaan. We zien de City Deal als een tool, of mogelijkheid om onszelf dan ook intern te reorganiseren als Zuyd. We willen een organisatiemodel creëren dat ons helpt om studenten, onderzoek te verbinden aan vraagstukken van steden in urban living labs. Deze verbinding willen we het komende jaar gaan maken.”

Sap voegt toe: “Het gaat er hierbij vooral om de mogelijkheden binnen Zuyd goed te benutten om multidisciplinair met studenten aan maatschappelijke opgaven van deze steden/gemeenten te kunnen werken.”

Limburg Univers©ity

Van CDKM>M gaat de naam dan ook veranderen in CDKM>Limburg Univers©ity. De urban living labs gaan daarbij een centrale rol spelen. “Werken in deze labs geeft ons de mogelijkheid om de quadrupel helix te bereiken”, stelt Abujidi. “We gaan samenwerken met kennisinstellingen, mkb en lokale gemeenschappen. We zijn in beweging. Hoe kunnen we hiervan leren en het weer kunnen verbinden in een goede infrastructuur?”

Want de urban living labs gaan het organisatiemodel en de (kennis)infrastructuur vormen voor duurzame en grootschalige verbinding van onderwijs en onderzoek van Zuyd met de maatschappelijke opgaven in de drie living labs, en meerdere steden in de regio. Het implementatieplan voor CDKM>Limburg richt zich op het ontwikkelen en implementeren van dit organisatiemodel en deze (kennis)infrastructuur.

Nurhan Abujidi.

In deze infrastructuur wordt multidisciplinaire en grootschalige inzet van studenten gegarandeerd door de samenwerking tussen verschillende onderwijsprogramma’s van de vijf Zuyd faculteiten. De positieve ervaringen hiermee vanuit de CDKM>Maastricht vormen een basis om mee verder te gaan, legt Abujidi uit. “CDKM>Limburg bouwt hier verder op en richt zich met name op het verbinden van bestaand onderwijs en onderzoek van de academies met de drie urban living labs. Vanuit die samenwerking  zullen ook nieuwe initiatieven worden ontwikkeld, zoals instellingsbrede Challenges rondom specifieke maatschappelijke opgaven en een multidisciplinair afstudeeratelier.”

Experimenteren

Nu het project net is gestart organiseren Abujidi en Sap concreet workshops en discussiebijeenkomsten, zowel intern als extern. “Door te experimenteren met het opzetten van nieuwe urban living labs in nieuwe steden willen we kijken hoe het partnerschap potentie heeft om de komende jaren verder te groeien. Een belangrijk onderdeel van ons implementatieplan is dat we verwachtingen gaan beheren. Daarom zullen we ook onderhandelen met onze partners wat we willen bereiken. Wat zijn je maatschappelijke vragen? Welke positie en welke rol wil je spelen? Wat kan je financieel en inhoudelijk bijdragen? Dit verheldert de structuur en de set-up van het living lab, die we nu aan het ontwikkelen zijn. Intern willen we op diverse niveaus discussies hebben van het Cvb, de directeur, teamleaders tot de minorcoördinatoren en lectoren. Hoe zien jullie je positie? Hoe willen jullie bijdragen? Wat voor commitment? Alleen de eerste drie jaar en ook daarna?”

Goede organisatiestructuur

Waar het dus vooral om draait bij dit projectvoorstel is dat de organisatiestructuur goed wordt neergezet, vult Sap aan.  “Bij CDKM Maastricht was de samenwerking vooral tussen Zuyd, de Universiteit Maastricht (UM) en de gemeente. Nu wordt dat breder met meer partners en gemeenten. Binnen Zuyd ligt intern ook nog een belangrijke taak. Binnen de CDKM Maastricht lagen veel van de CDKM-activiteiten bij het lectoraat van Nurhan. We merkten dat het soms wat vrijblijvend was voor opleidingen om mee te doen. Wat we eigenlijk willen doen is een bestendigere structuur maken vanuit elk domein binnen Zuyd. Dan is er overal een duidelijke vertegenwoordiger, en wordt elk domein mede-eigenaar van de CDKM. Het moet echt een gezamenlijke effort worden.”

Is dat allemaal te organiseren in dat ene jaar van het project? Sap: “We denken van wel. We hebben al bijna met elk domein samengewerkt binnen de CDKM. De contacten zijn er. Nu is het dus vooral bestendigen.”

“Het moment van de waarheid is hier”, beaamt Abujidi. “Het netwerk hebben we al, nu is het kijken wat voor commitment er komt. Tot nu toe was het vaak gebaseerd op die ene enthousiaste docent waarmee we werkten, maar nu komt de City Deal op het niveau van de afdelingsmanager, directieniveau en CvB. Dit is geen vrijwillige taak meer, er is tijd en geld mee gemoeid. We moeten een weg vinden naar goede afspraken en commitment en samen een plan ontwikkelen hoe we dit samen doen. Dat de Univers©ity deel wordt van Zuyd, en niet alleen een organisatiemodel, gaat veel dieper. Het is een filosofie, een werkcultuur. Het is een nieuwe beweging richting toekomstige steden.”