Ontwerpateliers: ‘Het geeft kracht als je de bubbel doorbreekt’
Hoe bereid je de stad voor op een verdubbeling van het aantal toeristen? Hoe maak je van een businesspark met kantorenleegstand en verouderd vastgoed een plek waar het goed toeven is? In het Ontwerpatelier op de Dag van de Stad schuiven professionals uit alle steden en uit alle mogelijke vakdisciplines aan tafel om stedenbouwkundige en maatschappelijke opgaves samen te bekijken. Zonder doemscenario’s en apathie maar gezamenlijk werken aan innovatieve oplossingen.
Een van de initiatiefnemers van het Ontwerpatelier is Jeroen Maters van Maters & Hermsen, die al vanaf de eerste editie betrokken is bij de programmering van de Dag van de Stad. Hij legt uit wat het Ontwerpatelier precies inhoudt. “Het is misschien wel het meest spannende onderdeel van de Dag van de Stad. We hebben achttien ontwerptafels – negen in de ochtend en negen in de middag. Aan elke tafel gaan we aan de slag met één actuele, concrete vraag die in een grote stad speelt. Die casus wordt ingeleid door een vertegenwoordiger van de gemeente of een andere organisatie in de stad. Via diverse brainstormtechnieken komen de deelnemers -een stuk of twaalf per tafel- in anderhalf uur hopelijk tot innovatieve antwoorden. Het leuke is dat je met meerdere steden aan een tafel zit. Sommigen hebben misschien al ervaring met het vraagstuk, of kijken er op een hele andere manier tegenaan.”
En dan zitten we ook nog eens met heel verschillende disciplines aan tafel: van beleidsmaker tot architect, van communicatiestrateeg tot theatermaker. Maters: “Vaak zoek je een oplossing in je eigen stad, en in je eigen discipline. Het podium van de Dag van de Stad gaat om nieuwe inzichten. Sittard-Geleen praat bijvoorbeeld mee over een Gronings probleem. Mobiliteitsvraagstukken worden voorgelegd aan mensen uit het sociaal domein en cultuur. Juist dat kan bijzondere oplossingen bieden.”
Dus de kracht zit ‘m in het bij elkaar brengen en doorbreken van bubbels?
“Precies. Van eerdere brainstormsessies leerden we dat als je bijvoorbeeld alleen maar beleidsmedewerkers bij elkaar hebt, de oplossing die ontstaat te vaak is: we moeten meer overleggen met elkaar, in een vroegtijdiger stadium, met meer mensen. Zet er een architect bij en opeens gaat het niet meer alleen over het verbeteren van processen, maar wordt er een gebouw of een park getekend als oplossing. Dat kan echt een eye opener zijn.”
Wat moeten de Ontwerpateliers opleveren?
“Uiteraard waardevolle nieuwe oplossingsrichtingen voor steden die een vraagstuk indienden. Maar eigenlijk gaat het er vooral ook om dat de brainstormers zélf ervaren hoe het is om op verschillende manieren tegen concrete vraagstukken aan te kijken. Bovendien blijkt uit onderzoek dat je zelf het meest leert door anderen te adviseren of doceren. Je verdiept je in de materie, ordent je eigen gedachten. Al pratend kom je tot nieuwe inzichten bij jezelf. Daarom hebben we op deze Dag van de Stad ingezet op meer interactieve vormen, zoals de Lagerhuisdebatten en het Ontwerpatelier. En je doet ook op een leuke, inhoudelijke manier nieuwe contacten op uiteraard.”
Heb je een voorbeeld van hoe dat ‘met vreemde ogen’ naar een vraagstuk kijken tot verrassende resultaten kan leiden?
“Een voorbeeld hoe dat goed kan werken was een paar jaar geleden te zien in Rotterdam Zuid bij aantal scholen in een achterstandswijk. De schoolresultaten waren heel erg laag. De school haalde er allerlei onderwijsexperts bij die gingen – logisch vanuit hun achtergrond – kijken naar verbetering van bijvoorbeeld lespakketten en cito-toetsing. In dezelfde wijk woonde ook filosoof Henk Oosterling. Hij bezocht de school en zag iets heel anders. “Die kinderen hebben honger”, zei hij. Met een rammelende maag is het slecht leren. Wat bleek: veel ouders waren zo arm dat ze niet voor voldoende warme of gezonde maaltijden konden zorgen. In plaats van te kijken naar het onderwijssysteem, ging de school op zijn advies onder meer samen warme maaltijden op school maken en eten. Door een eigen moestuin leerden de scholieren én hun ouders de waarde van gezond eten inzien. Door te investeren in de magen van de leerlingen kwamen de schoolresultaten zelfs boven het landelijke gemiddelde te liggen. Dat hadden de onderwijsexperts kennelijk niet kunnen bedenken. Ik hoop dat dit soort mooie voorbeelden ook ontstaan in het Ontwerpatelier.”
In het Ontwerpatelier werkt u samen met het College van Rijksadviseurs, het Planbureau voor de Leefomgeving, BNA, Natuur en Milieu, VNG, NBTC Holland Marketing, Arcadis, NOVI, Rebel en een scala aan steden en andere organisaties aan stedenbouwkundige en maatschappelijke opgaven. Geen doemscenario’s en apathie maar gezamenlijk werken aan innovatieve oplossingen. De Ontwerpateliers zijn onderdeel van de Dag van de Stad 2019. Dit jaar in het World Forum in Den Haag. We kregen zoveel enthousiaste inschrijvingen dat we vol zitten! Het is nog wel mogelijk om u aan te melden voor de wachtlijst.
Heeft u zich al ingeschreven voor de Dag van de Stad en wilt u met een kleine groep professionals de diepte in? Meld u dan aan voor een sessie in het Ontwerpatelier. Dat kan door uw registratie te wijzigen via de link die u hebt ontvangen in uw bevestigingsmail.
Laat een reactie achter