Praktijkgericht onderzoek biedt meerwaarde voor stedelijke vraagstukken

Op initiatief van Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA en de Vereniging Hogescholen, kwam op 25 september een divers gezelschap van belanghebbenden op het gebied van praktijkgericht onderzoek en grootstedelijke vraagstukken bijeen. Verschillende sprekers, waaronder Marja van Bijsterveldt, burgemeester van Delft, Thom de Graaf en Michaël van Straalen, lichtten toe hoe zij praktijkgericht onderzoek van het hbo inzetten voor deze vraagstukken.

Eerder dit jaar is de City Deal ‘Kennis Maken’ ondertekend, die inzet op een versnelling van de oplossing van maatschappelijke opgaven van steden door hierbij op grote schaal onderzoekers, docenten en studenten te betrekken.

Belangrijke bijdrage hogescholen

Volgens Thom de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen, leveren hogescholen met onderzoekers, docenten en studenten een belangrijke bijdrage aan het oplossen van stedelijke vraagstukken. Aan hogescholen wordt de professional van de toekomst opgeleid. Door in de buitenwereld onderzoek te doen leren de studenten kritisch te reflecteren, kansen te zien om te innoveren en bruikbare nieuwe kennis te ontwikkelen. De onderzoekers van het hbo werken samen met collega’s uit bedrijven, publieke instellingen en overheden aan vraagstukken waar deze partners in hun praktijk tegen aan lopen. In heel Nederland zijn inmiddels veel voorbeelden van praktijkgericht onderzoek in de stad. “Recent is er een nieuw initiatief gestart, namelijk de City Deal ‘Kennis Maken’. Tien (studenten)steden zijn hierbij aangesloten via het Netwerk Kennissteden. De Ministeries van BZK en OCW, VSNU en Vereniging Hogescholen zijn hiervan partner”, aldus Thom de Graaf.

Gemeente Delft en City Deal ‘Kennis maken’

De gemeente Delft is één van die tien steden. Burgemeester van Delft én lid van het Netwerk Kennissteden, mevrouw Marja van Bijsterveldt, lichtte toe welke meerwaarde deze aanpak biedt voor haar stad.”In de Delftse spoorzone verrijst een compleet nieuwe woonwijk, of beter gezegd: een leefwijk waar gewoond, gewerkt en ontspannen wordt. Hoe kunnen we die wijk duurzaam inrichten? Dat doen we onder meer door hogeschool- studenten en scholieren daarbij te betrekken. Zij gaan in de wijk aan de slag om antwoorden te vinden op een vraag als: Welke nieuwe duurzaamheidsconcepten kunnen we in deze wijk toepassen?”

De aanpak via de City Deal biedt de stad aan als rijke leeromgeving voor onderwijs en onderzoek, waardoor je, de maatschappelijke betrokkenheid van studenten en docenten vergroot, en je als gemeente, beter onderbouwd plannen voor de stad kunt maken.

Meerwaarde praktijkgericht onderzoek in stad

Paul Rutten, Lector Creative Business aan de Hogeschool Rotterdam, vertelde hoe praktijkgericht onderzoek van het hbo bijdraagt aan retailinnovatie in Rotterdam. Het project Retailinnovatie in Rotterdam wil de innovatiekracht van MKB retailbedrijven in de Rotterdamse binnenstad versterken door concrete en toepasbare concepten en diensten te ontwikkelen, direct voor de retailers en voor de context waarin ze hun nering drijven: de Rotterdamse binnenstad. Daarnaast stelt het project ook interventies voor die zijn gericht op innovatie van het Rotterdamse binnenstedelijke winkelgebied. Een belangrijk doel is om studenten van verschillende opleidingen van de Hogeschool Rotterdam ervaring te laten opdoen met een multidisciplinaire aanpak van een complex en actueel praktijkprobleem (wicked problem) en tegelijkertijd praktijkgericht onderzoek en het onderwijs verder te ontwikkelen ten dienste van innovatie en ontwikkeling in Rotterdam.

In Amsterdam heeft de Hogeschool van Amsterdam veel ervaring opgedaan met praktijkgericht onderzoek in de stad. Lector Coördinatie Grootstedelijk Vraagstukken Stan Majoor lichtte de werkwijze van fieldlabs in de stad toe. De HvA draagt bij aan het oplossen van grootstedelijke vraagstukken door haar onderwijs en onderzoek af te stemmen op wat er speelt in de metropoolregio Amsterdam. De programmering en uitvoering van het onderzoek vindt plaats in deze fieldlabs: geografische gebieden waarbinnen met stakeholders langlopende afspraken zijn gemaakt over een onderzoeks- en innovatieagenda.

De onderzoekers en partners zijn lovend over de mogelijkheden van praktijkgericht onderzoek. Maar hoe kijkt de student aan tegen deze aanpak? Nils van Kampen van Hogeschool Rotterdam en Jamie Rijff, afgestudeerd aan Hogeschool van Amsterdam, kwamen met de concrete voorbeelden van oplossingen die zij hebben bedacht voor respectievelijk de retail en de stad.

Investeren

Na deze inspirerende cases ging het publiek met elkaar in gesprek over de mogelijkheden van praktijkgericht onderzoek voor de stad. Hoe kan samenwerking tussen stad en hogeschool bijdragen aan thema’s die nu in de stad spelen? Welke ervaring heeft men met samenwerking tussen de stad en de hogeschool? En welke kansen biedt het? Investeren blijkt daarin de grote gemeenschappelijke deler. Investeren in netwerken, in flexibiliteit van curricula en onderwijsperiodes, investeren in borging, verankering en zekerheden, en investeren in de vraagstelling en innovatie in ‘tussenruimte’.

Netwerken

Voorzitter van regieorgaan SIA, Michaël van Straalen, nodigde de aanwezigen uit om vooral te netwerken, samen verder te werken en te investeren in praktijkgericht onderzoek voor steden en voor de vele andere thema’s waarvoor SIA-middelen inzet. Volgens van Straalen mag dat schuren en verwarring creëren. Studenten zijn de verbinders naar de praktijk. Zij zetten hun kennis en vaardigheden in de praktijk in en vormen de innovators van de toekomst. Het is belangrijk voor hen de verbinding met de praktijk zo vroeg mogelijk aan te reiken. Daarom is het goed, volgens van Straalen, in de gehele kolom van mbo tot hbo tot wo met elkaar samen te werken. Het bedrijfsleven moet een wezenlijke bijdrage leveren aan praktijkgericht onderzoek en het dan ook vervolgens in de praktijk brengen.

Bron: Vereniging Hogescholen.
Beelmateriaal: Vereniging Hogescholen/Henriette Guest.