Steden krijgen meer invloed op Europees beleid

EU-ministers voor stedelijk beleid hebben vandaag in Amsterdam, onder voorzitterschap van minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), het Pact van Amsterdam aangenomen. Hierin staat dat Europese steden een steviger vinger in de pap krijgen bij Europese regelgeving, toegang tot fondsen en kennisuitwisseling. De aandacht wordt daarbij toegespitst op de Europese Agenda Stad.

Deze agenda bevat 12 prioritaire thema’s, die voor de ontwikkeling van stedelijke gebieden van essentieel belang zijn. De uitwerking van deze thema’s en de formulering van verbetervoorstellen voor bestaand EU-beleid heeft plaats door partnerschappen tussen stedelijke regio’s, de Europese commissie, lidstaten, EU-instellingen en andere betrokkenen zoals stedelijke organisaties. Deze voorstellen zullen bij de aanpassing van bestaand EU-beleid worden betrokken. Inmiddels zijn vier partnerschappen actief.

Waarom de Europese Agenda Stad?

Nederland heeft, als voorzitter van de Raad van ministers van de EU, dit initiatief genomen omdat zowel wereldwijd als in de afzonderlijke lidstaten steden steeds meer het verschil maken. Menselijk kapitaal, ondernemerschap en – daarmee – economische groei concentreren zich in toenemende mate in stedelijke gebieden. Ditzelfde geldt voor vraagstukken op het vlak van leefbaarheid. Steden raken steeds intensiever met elkaar verbonden en tegelijkertijd, zeker internationaal, scherper met elkaar in concurrentie. Dit leidt niet alleen tot toenemende verschillen tussen regio’s. Het dwingt ook steeds nadrukkelijker tot innovatie. Ook de EU dient daarom in te spelen op en ruimte te bieden aan de ontwikkeling van stedelijke gebieden. Dit komt niet alleen de burgers in die gebieden en het omliggende platteland ten goede; het versterkt ook de internationale concurrentiepositie van de EU als geheel.

Duurzaam en inclusief groeien

In de Europese Agenda Stad zijn voor het eerst de belangrijkste uitdagingen voor Europese stedelijke gebieden vertaald in prioritaire thema’s. Deze zijn van vitaal belang voor het realiseren van duurzame en inclusieve groei. In de eerste fase worden thema’s als luchtkwaliteit, armoede, migranten en vluchtelingen, huisvesting, lokale werkgelegenheid, circulaire economie, klimaat en mobiliteit aangepakt.

Nieuwe vorm van Samenwerking

Nieuw is ook dat de prioritaire thema’s van de Europese Agenda Stad worden uitgewerkt in partnerschappen. In een partnerschap werken steeds 5 Europese stedelijke regio’s, 5 lidstaten, de Europese Commissie, Europese instellingen (zoals de Europese Investeringsbank) samen met andere betrokkenen – waaronder stedelijke organisaties – aan themagerichte voorstellen voor verbetering van bestaand EU-beleid. In het Pact van Amsterdam is vastgelegd dat de uitkomsten van die partnerschappen worden betrokken bij de verbetering van bestaande EU-regelgeving, toegang tot fondsen en kennisontwikkeling en -uitwisseling.

Brede steun

De aanpak en uitvoering van de Europese Agenda Stad wordt gesteund door alle lidstaten, de Europese Commissie, het Europees Parlement, het Comité van de Regio’s, het Europees Economisch en Sociaal Comité, de Europese Investeringsbank, de burgemeesters van Europese hoofdsteden en vele andere instellingen en stedelijke koepels en organisaties. Hiermee is voor de steden, de lidstaten en de EU een belangrijke mijlpaal bereikt. Tegelijkertijd zullen alle betrokkenen de komende periode gezamenlijk nog een stevige inspanning moeten leveren om burgers hier ook de vruchten van te laten plukken.

Download het hele Pact van Amsterdam of de infographic over het Pact. Ook is er een infographic over de partnerschappen van de Europese Agenda Stad.
Kijk voor meer informatie over de Europese Agenda Stad op Urban Agenda.