‘We hebben het gevoel met iets waardevols bezig te zijn’

Een brug vormen tussen academici en initiatieven en organisaties die zich inzetten voor Rotterdam. Dat is wat de EUR-studenten filosofie Max Wagenaar en Eddie Adelmund nog steeds voor ogen hebben met hun initiatief Erasmus Verbindt.

Dit artikel hoort binnen het overkoepelende model voor verbinding met de samenleving bij het radar Cultuur & Communityvorming en Studenten.

De inspiratie voor hun universiteitsbrede studenteninitiatief vonden Wagenaar en Adelmund in de netwerkmethode van de Franse socioloog en filosoof Bruno Latour. Hij gaat ervan uit dat elke gebeurtenis of actor een andere beïnvloedt, en dat die vervolgens weer invloed uitoefent op de volgende. In netwerken is dan ook geen hiërarchie nodig, de betrokken partijen gaan er immers vanuit dat een aantal actoren samen voor een gebeurtenis of verandering zorgt. Vanuit die gedachte moeten de studenten die meedoen met Erasmus Verbindt een brugfunctie vormen tussen de maatschappelijk betrokken academici van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR), en de initiatieven, organisaties en instanties die zich inzetten voor Rotterdam.

Met hun idee kregen ze ook het College van Bestuur enthousiast die vorig jaar zomer groen licht gaf en vanuit het strategisch budget van de universiteit subsidie toekende. Ook de gemeente Rotterdam deelde in het enthousiasme en draagt bij aan Erasmus Verbindt.

Wagenaar werd tot directeur benoemd en Adelmund tot operations manager. Daarnaast is Emma Peters toegetreden tot het bestuur. Vanuit de EUR is professor Hub Zwart verbonden als Academic lead.

Waarom zijn jullie met dit initiatief gestart?

Wagenaar: “We merkten dat academici en stafleden te druk zijn, er gaat steeds minder geld naar hoger onderwijs toe. Bovendien zijn zij absoluut maatschappelijk betrokken. Desondanks nemen de studentenaantallen nog steeds toe. Wat kunnen wij als studentengemeenschap nou doen om zo’n strakgespannen universiteit te helpen? Welke stappen kunnen we nemen om werk uit handen te nemen, te faciliteren, voorwerk te doen? En zo een waardevolle bijdrage te leveren. Tegelijk zagen we om ons heen hoe leergierig en ondernemend onze generatie studenten, en absoluut maatschappelijk betrokken, is. Met al die ingrediënten zijn we eigenlijk gaan bouwen aan een model, en dat is Erasmus Verbindt geworden.”

Jullie zijn begonnen vanuit filosofie maar inmiddels werken jullie dus universiteitsbreed?

Wagenaar: “Erasmus Verbindt slaat enorm aan bij de studenten. Ook al hebben we als startend initiatief een lastige tijd gehad met corona, toch hebben al ruim 100 studenten zich aangemeld. Ook de reacties uit andere geledingen van de universiteit zijn enorm, zoals wetenschappers, decanen en beleidsmakers. Daarnaast resoneert het ook goed in de stad. Er zit veel energie in. We hebben het gevoel dat we met iets waardevols bezig zijn.”

Wat doen jullie precies met Erasmus Verbindt?

Wagenaar: “We verkennen, versterken en intensiveren de relatie tussen de Erasmus Universiteit en de stad Rotterdam. Daar hebben we drie tracks voor bedacht. In de eerste track, het verkennen van de relatie, gaan we al wandelend door de stad in gesprek met academici en stadsbewoners. Van ondernemers, bestuurders tot daklozen. De gesprekken gaan over thema’s die spelen in Rotterdam en vormen een podcastserie die in samenwerking met RTV Rijnmond, de regionale omroep, wordt gemaakt. De serie heet Stadswandelingen. We hebben net de eerste pilotaflevering gemaakt over voedselomgeving en overgewicht. De volgende afleveringen gaan over gentrificatie en corona.
Adelmund gaat verder: “In de tweede track, -het verbinden-, werken vier parallel lopende interdisciplinaire studententeams aan de thema’s duurzaamheid, grootstedelijke uitdagingen, sociale ongelijkheid en gezondheid. Hun missie is om de grootstedelijke problemen en vraagstukken in kaart te brengen en waar onderzoek naar deze thema’s al plaatsvindt. Dan gaan ze vervolgens op zoek naar zinvolle koppelingen, door bijvoorbeeld het organiseren van events. Studenten gaan dus eigenlijk als matchmakers aan de slag tussen wetenschappers en de stad.”

En de derde stap?

Wagenaar: “De derde track gaat om het versterken van de relatie. Daar zetten we studenten in om zich langer te committeren aan partners, zodat het niet alleen blijft bij praten en ideeën uitwisselen. Studenten gaan zich ook echt in de vorm van een stage of scriptie actief bekommeren om een probleem. Om dan samen met partners en vrienden in de stad toe te werken naar een zinvol antwoord.”

Hoeveel mensen zijn betrokken bij Erasmus Verbindt?

Adelmund: “Bij de podcast is een voltallige redactie werkzaam, inclusief een techneut, van ongeveer acht man. Voor track 2 zijn net sollicitatieprocedures gestart met 40 studenten die eraan werken. Die komen van allerlei faculteiten. Van het Erasmus Medisch Centrum, rechten tot sociale wetenschappen. Dat geeft veel energie, maar is ook uitdagend. Je moet toch een gedeelde taal met elkaar vinden.”

Hoe werken jullie samen met de stad Rotterdam?

Adelmund: “Samenwerking met de gemeente gaat over meer dan alleen het ontvangen van een zak met geld. We zijn op dit moment met de gemeente in gesprek over verschillende zaken. Twee weken geleden zijn we bijvoorbeeld benaderd om mee te denken over het probleem van het nijpend stagetekort voor mbo’s in Rotterdam. De coronacrisis, en de te verwachten economische klap erna, gaat voor grote tekorten zorgen aan stagemogelijkheden voor mbo-studenten. Omdat we weten dat sommige groepen mbo-studenten makkelijker een stageplek vinden dan anderen, dreigt dit ook een sociale ongelijkheid in de hand te werken. Het is een complex probleem dus. We zijn benaderd om interdisciplinaire teams te vormen, met studenten van Urban Challenges, sociologie en bestuurskunde en economie, om na te denken over innovatieve oplossingen voor dit probleem. Dat zetten we nu uit binnen de studentengemeenschap.”

Wagenaar: “Ook voeren we gesprekken op de universiteit om de City Lab 010 te ondersteunen, een initiatief van de gemeente waarbij ze jaarlijks 3 miljoen euro vrijmaakt om bedrijven mee te ondersteunen die een positieve impact hebben op de stad. Er zijn 250 bedrijven in het kielzog van dit initiatief. Ons plan is om studenten bedrijfskunde en media marketing en rechten die bedrijven te laten helpen bij het behalen van hun doelen.”

Wanneer zijn jullie tevreden met het initiatief?

Wagenaar: “Ik denk dat het voor ons geslaagd is wanneer Erasmus Verbindt een zelfregulerende organisatie wordt en dat studenten het stokje van ons overnemen en dat we structureel een bijdrage leveren aan het adresseren van maatschappelijke uitdagingen waar de wetenschap een rol te spelen heeft. Je wilt natuurlijk zo veel mogelijk goeds doen.”

 Wat levert het meedoen de studenten op?

Adelmund: “Er lopen nu gesprekken of we studiepunten ervoor kunnen gaan toekennen. Of omgieten in een minorvorm. Maar het is ook vooral een belangrijke ervaring. De kracht van onze formule is dat de studenten die meedoen ook echt intrinsiek gemotiveerd zijn om een bijdrage te leveren. Dit is hun kans om daar wat mee te kunnen. Verder doe je netwerken op, leert samenwerken en doe je allerlei andere skills op. Het zijn soms subtiele dingen die moeilijk te kwantificeren zijn. Denk aan het besef dat je krijgt als je eenmaal met je voeten in de klei staat, namelijk dat je niet over mensen praat maar met mensen.”

Wagenaar: “Je kunt het in zekere zin vergelijken met actief worden voor een studentenvereniging. Bij ons organiseer je geen carrièreweek of skireis, maar je gaat aan de slag met echte problemen en echte partners. Je leert samenwerken met studenten van allerlei andere disciplines en windstreken, ook internationaal. Dat is ontzettend leuk en leerzaam. We hebben ook nog eens een kantoor in het centrum van de stad, dat geeft een gemeenschapsidee.”

Zien jullie dit model ook werken op andere universiteiten?

Adelmund: “We hebben de methode zo ontworpen dat die toepasbaar is op allerlei problematieken en disciplines. We zijn nu specifiek gericht op de Rotterdamse context, maar iedere stedelijke context zou met deze methode kunnen werken. We zien zeker kansen en het zou fantastisch zijn als studenten van andere universiteiten geïnspireerd zijn daardoor.”

Wagenaar: “We staan ervoor open om het gesprek aan te gaan, ook internationaal. Er lopen al kennismakingsgesprekken met een aantal andere postindustriële steden in Europa, met vergelijkbare demografie, zoals Zagreb.”

Kunnen jullie wat betekenen voor de City Deal Kennis Maken?

Wagenaar: “We staan open voor gesprekken om meer te horen van de City Deal. Op de punten waarop wij uniek zijn kunnen we wat bijdragen. We zijn helemaal vanuit studenten opgebouwd en het wordt door voornamelijk studenten uitgevoerd in samenwerking met stakeholders en academische partijen. We hebben absoluut vergelijkbare doelen en waarden, laten we elkaar opzoeken.”

Meer weten over Erasmus Verbindt? Kijk op: https://www.eur.nl/over-de-eur/strategie-2024/strategie-vandaag/erasmus-verbindt.