Wetenschappelijke kennis delen met inwoners

Hoe zou je op basis van bestaande initiatieven het voedselsysteem duurzamer en gezonder kunnen maken? In de Corona Challenge in Wageningen en Ede hebben studenten van de WUR onderzocht hoe ze lokale projecten die bijdragen aan het voedselsysteem verder kunnen ontwikkelen op basis van wetenschappelijke kennis. En hoe ze dit vervolgens het beste kunnen delen met lokale actoren.

Dit artikel hoort binnen het overkoepelende model voor verbinding met de samenleving bij het radar Studenten en Externe Verbinding.

Hiervoor mochten ze hun onderzoeksprojecten over lokale en duurzame voedselsystemen omzetten in een filmpje en dat presenteren aan inwoners van beide steden, ambtenaren en andere studenten tijdens een Kenniscafé.

Op de twee Kenniscafés, afgelopen 27 november, en 7 december waren ruim tachtig studenten, docenten, ambtenaren, ondernemers, professionals en inwoners van Ede en Wageningen online aanwezig, om met elkaar kennis en ideeën uit te wisselen hoe beide steden kunnen komen tot een lokaal, gezond en duurzaam voedselsysteem.

Lokaal voedselsysteem

De Corona Challenge van de City Deal Kennis Maken maakte het mogelijk een eerste pilot ‘ kenniscafés te organiseren, en studenten de mogelijkheid te geven hun kennis  en onderzoeksresultaten te delen met een breder lokaal publiek. Vier projecten die los van elkaar bijdragen aan een lokaal gezond voedselsysteem stonden hierbij centraal, waar studententeams van de WUR in het najaar acht weken aan hebben gewerkt binnen de vakken Academic Consultancy Training en Foodscapes.

Ze onderzochten hoe voedseleducatie te verbinden aan gezonde lunches op de basisschool in opdracht van de gemeente Wageningen en hoe lupine als eiwitvervanger op ieders bord kan komen in opdracht van Lekker Lupine. In opdracht van de Living Lab Regio Foodvalley onderzochten ze hoe we het beste voedselverspilling kunnen tegengaan en voor Voedsel Anders namen ze onder de loep hoe korte ketens het best kunnen worden gestimuleerd. En voor de gemeente Ede hebben ze ontwerpschetsen gemaakt hoe wijken fysiek aan te passen, zodat het een gezonde leefstijl en duurzaam voedselsysteem bevordert.

Maar hoe deel je al die kennis uit die wetenschappelijke onderzoeken nu ook met de lokale actoren, die er mogelijk iets mee kunnen? De Corona Challenge daagde daarom de studententeams uit om hun project te vertellen in korte filmpjes. Waarna ze in kleine groepen hierover in gesprek zijn gegaan met lokale actoren in het Kenniscafé. Om samen na te denken hoe de projecten en het voedselsysteem verder vorm te geven, en na te denken welke concrete acties en ideeën hierbij horen.

Corona Challenge

“Met de Corona Challenge hebben wij de studenten echt de mogelijkheid gegeven om hun kennis en inzichten te delen met een breder publiek door hun verhaal te vertellen in een filmpje”, vertelt Joanne Bos van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en samen met Saskia Leenders van de Wageningen Universiteit (WUR), aanjager en verbinder van de City Deal in beide steden. “We boden ze op 20 november op één dag in de Challenge eerst een workshop storytelling aan, waarna ze de filmpjes konden maken in een green room studio. De workshop storytelling werd gegeven door een docent van de CHE en de filmpjes zijn opgenomen en gemonteerd door stagiaires van de MediaHub, een samenwerking van het CHE en Aeres.”

De workshop Storytelling tijdens de Corona Workshop.

Zo waren er dus toch meerdere onderwijsinstellingen betrokken bij dit project. Wat we van de studenten hebben teruggekregen is dat ze erg leuk hebben gevonden. Ze noemden het een mooie leerervaring, en ze vonden het bijzonder dat ze echt als expert werden gezien. Ook dat mbo- en universiteitsstudenten samenwerkten vonden ze heel bijzonder. Wanneer ontmoeten die elkaar nou normaal gesproken? Er waren daarnaast ook veel internationale studenten bij betrokken. Eentje stuurde zijn deel in vanuit Ierland.”

Het project dat Bos het meest aansprak is het project rond lupine als eiwitvervanger. “Lupine is een boontje dat in Nederland groeit en rijk is aan eiwitten en aminozuren. Ook is het een bodemverbeteraar en dus op meerdere vlakken een alternatief voor soja dat helemaal uit het buitenland komt en bossen verwoest.”

Leerervaring

Het kenniscafé van 27 november is  door de gemeente Wageningen en ‘Thuis Wageningen’ gezamenlijk georganiseerd.  Leenders: “Dat was heel mooi, omdat ieder zijn eigen netwerk meeneemt, en er daardoor veel diversiteit was. En ook konden daardoor verschillende behoeften geïntegreerd worden. Bos: “Voor ons was het ook een pilot voor een nieuwe manier van samenwerken. Ideaal zou het zijn om elk half jaar zo’n samenwerking te doen rond maatschappelijke thema’s en projecten en dan te eindigen met zo’n Kenniscafé, zodat bewoners en andere actoren ermee kunnen doorwerken, en weten wat er speelt.”

Maar dan moet het toch wat anders worden opgezet. De Corona Challenge bleek namelijk wel een ietwat stressvolle manier van werken te zijn, kijkt Leenders terug. “Het was top-down geregeld, met geld dat landelijk is bepaald. Daarmee moesten we op zoek naar een project om bij aan te haken, een heel nieuw project ermee opstarten lukte niet met dat geld. We zijn wel tien keer van plan gewijzigd. Zo wilden we aansluiten bij een andere Challenge waar de WUR al mee bezig was, gericht op internationale voedselsystemen duurzaam en gezond te maken. Het leek ons mooi om dit landelijke project lokaal in Ede en Wageningen te koppelen aan een lokaal voedselsysteem. Dat kon helaas niet.”

Het online Kenniscafé van de Corona Challenge.

De Corona Challenge was dan ook echt een leerervaring, stelt Bos. “Wat kan de volgende keer anders? Als ik terugkijk zou ik liever niet die bepaalde druk erachter willen hebben, die we hebben ervaren bij deze editie. Het zou beter zijn geweest om het wat rustiger op te zetten, misschien met alleen een Kenniscafé die dan inhoudelijk wat interessanter zou kunnen zijn? Nu was het best wel kort en konden we niet helemaal de diepte in. Hoe dan ook, procesmatig hebben we er veel van geleerd.”

Ook waren alle zes de betrokken partijen enthousiast over de samenwerking. Leenders: “Het was supertof om elkaar te spreken. De samenwerking bijvoorbeeld met Thuis Wageningen, -de huiskamer voor de stad-, was heel goed en past ook helemaal bij de City Deal Kennis Maken. Zij hebben een eigen netwerk van bewoners en initiatiefnemers.  Dit zijn vruchtbare samenwerkingen die we graag vaker aangaan in de toekomst.”

Lessons learned

En dat is ook de belangrijkste les die Bos en Leenders willen meegeven aan andere steden. Bos: “Je hoeft niet alles zelf te doen, zoals het aanboren van een netwerk van inwoners, ondernemers, initiatiefnemers. Dat hebben we gedaan in samenwerking met Thuis Wageningen en de gemeente. Het is heel waardevol om vanuit verschillende perspectieven zoiets samen te organiseren, om zo de verschillende leefwerelden van de kennisinstellingen en de gemeenten en inwoners dichter bij elkaar te krijgen. Dan bereik je een veel breder publiek, en is de interactie die ontstaat waardevol.”

Leenders gaat verder: De ongeveer vijftien studenten hadden tijdens de Corona Challenge in ieder geval echt het gevoel dat er een dag voor hen was georganiseerd. Ook vonden ze het mooi dat er experts zich bogen over hun projecten in het Kenniscafé, en dat er echt iets gebeurt met het onderzoek, en het niet in de bureaulade belandt. Voor ons is het project daarom geslaagd. We zijn heel trots en blij dat we het hebben neergezet en dat het is gelukt.”