‘De meerwaarde van de stad als leeromgeving volgens studenten’

Verschillende studentenorganisaties verspreid door heel Nederland zijn al jaren actief in de verbinding van het onderwijs met de praktijk. Waarom zoeken zij de verbinding met de praktijk buiten het onderwijs? Wat is voor hen belangrijk in deze verbinding? Op 24 mei nodigden wij een aantal van deze organisaties uit om kennis en ervaringen uit te wisselen over de waarde van de stad als rijke leeromgeving.

Uit de website van de organisaties wordt duidelijk dat veel van de aanwezige studenten maatschappelijk betrokken zijn. Een quote van de website van Enactus Utrecht: “Onze leden zien uitdagingen in maatschappelijke problemen en zetten ondernemerschap in om deze aan te pakken, zodat een betere en duurzame wereld mogelijk wordt gemaakt.” Enactus is een wereldwijde organisatie waar studenten zich bij kunnen aansluiten om een sociale onderneming op te richten in hun eigen stad. Ook bij SOLVE Consulting, een maatschappelijk adviesbureau gerund door studenten, en Stichting MOVE, een stichting waar studenten samenwerken met jongeren met een kleinere voorsprong, draait de organisatie om het maken of vergroten van sociale impact. Gijsbert van Elven, Stichting MOVE: “Samen met die kinderen iets moois neerzetten. Dat is waar het om draait.” Bij VoorUIT wonen studenten in de wijk waar ze werken. In ruil voor een gratis woning dragen studenten bij aan het vergroten van de sociale cohesie in de wijk.

Adviesorganisaties De Kleine Consultant, StudentWeetRaad, SAC Groningen, en SOLVE vinden het belangrijk dat studenten in aanraking komen met de praktijk. Vooral om te leren over het werk dat zij later wellicht gaan doen.

Samen met de studenten bespraken wij enerzijds wat voor hen waardevol is in de stad als leeromgeving, anderzijds hielpen de organisaties elkaar verder met uitdagingen waar de organisaties mee geconfronteerd worden. Ook vanuit de studenten kwam in de gesprekken een aantal punten naar voren over wat er nodig is voor de stad als leeromgeving.

1 Zoek de verbinding met de praktijk waar de intrinsieke motivatie van studenten ligt

Om studenten te motiveren voor een opdracht in de praktijk, is het belangrijk dat de opdracht aansluit bij de intrinsieke motivatie van de studenten. “Bij VoorUIT is het van belang dat studenten het werk dat ze doen écht leuk vinden. Anders houden ze het niet vol. Ze wonen immers als het ware in hun werk”, zegt Robert van de Broek van VoorUIT. De aanwezigen zijn het erover eens dat studenten energie en voldoening moeten halen uit de opdracht om deze ook tot een succes te laten zijn. Als adviesorganisatie probeert SAC dan ook regelmatig om de opdracht tussentijds aan te passen en ervoor te zorgen dat het blijft aansluiten bij waar de energie van studenten zit.

Dat dit helaas niet altijd mogelijk is, wordt erkend door Gijsbert van Elven, Stichting MOVE: “Wij deden een project met basisschoolkinderen, waar de kinderen ook echt aan het roer stonden van het project. De kinderen kwamen met het idee om zwerfafval in de wijk aan te pakken door middel van het plakken van stickers op prullenbakken. In eerste instantie was niet iedereen enthousiast over dit thema, maar het principe van MOVE is nu eenmaal dat de kinderen aan het roer staan. Uiteindelijk is het doel dat de kinderen tevreden zijn en dat gaf ook voldoening.”

2 Werk in interdisciplinaire teams

De interdisciplinariteit van het werk dat studenten bij de verschillende organisaties doen, vinden de studenten van grote waarde. Jasper Oudshoorn, SOLVE Consulting: “Adviesbureaus zoeken vaak een mix van achtergronden voor een opdracht. Bovendien leren studenten ook weer van elkaar in een interdisciplinaire setting.” Een uitdaging zit nog in het betrekken van hbo- en mbo-studenten in bijvoorbeeld advieswerk. Adviesbureaus staan vaak open voor universiteitsstudenten, maar niet voor hbo- en mbo-studenten. Terwijl juist het samenwerken met verschillende onderwijsniveaus van waarde is.

3 Besef dat het verbinden van onderwijs en de praktijk een win-win situatie is voor iedereen

Studentenorganisaties hebben weinig moeite met het vinden van partners. Sander Kooistra, Enactus Utrecht: “Onze partners vinden het heel interessant om met een groep studenten te werken. Zij zien dat toch een beetje als een pool waar zij toekomstige medewerkers uit kunnen halen.” Marije Kootstra, SAC Groningen: “Klanten zijn bij ons ook vaak tevreden. We krijgen te horen dat het werk wat wij doen niet onderdoet voor de ‘echte’ adviesbureaus. Alleen zijn wij studenten, dus zijn we goedkoper.”

4 Betrek professionals bij het leerproces

Dat de organisaties bestaan uit studenten en dat deze studenten zich nog in een leerproces bevinden, begrijpen veel partners en opdrachtgevers van de studentenorganisaties. Bij De Kleine Consultant kijken partners daarom mee met het werk dat de studenten leveren aan hun opdrachtgevers, zodat de kwaliteit wordt gewaarborgd. Enactus vertelt dat hun partners vaak workshops verzorgen om bepaalde vaardigheden te ontwikkelen. Op deze manier leren studenten niet alleen van het werk wat zij doen voor een opdrachtgever, maar leren zij ook van de vaardigheden die een opdrachtgever hen kan bieden.

5 Behoud de identiteit van de universiteit als instituut dat kennis genereert

Er worden vraagtekens door de studenten gezet bij de mate waarin een universiteit verbinding moet zoeken met de praktijk. Jasper Oudshoorn, SOLVE Consulting: “Soms is het juist fijn om op de universiteit de theorieën te leren en de kennis op te doen. De universiteit hoeft geen opleiding tot consultant te worden. Bovendien zit je bij praktijkopdrachten soms in de knel met curricula en beoordelingskaders, die niet aansluiten bij de wensen van de organisatie voor wie je de opdracht doet.” Jet Bierman van StudentWeetRaad brengt hierin nuance aan: “Niet bij alle opleidingen wordt er al verbinding met de praktijk gezocht. Studenten hebben hier wel behoefte aan.”