Haarlem volop in beweging naar een gezonde en duurzame stad

Haarlem haalde onlangs de landelijk media met de wens om reclames van vlees uit de bio- industrie te willen weren uit de openbare ruimte. Dit leverde een storm aan reacties op. Maar wie deze stad al langere tijd volgt, ziet dat dit een van de vele initiatieven is om het voedselaanbod in de stad te vergroenen. Een gesprek met Stephan Kooijman, beleidsadviseur van de gemeente Haarlem. “We focussen op de energie die in de stad zit.”

Haarlem kent een rijk en divers aanbod aan voedselinitiatieven. Projecten om het gezonde aanbod in de stad te vergroten, de voedselketen te verduurzamen of lokaal voedsel te stimuleren. “Vijf jaar geleden maakte de gemeente voedsel een van de speerpunten in zijn circulaire programma,” legt Stephan Kooijman uit. “De belangrijkste reden hiervoor is omdat er grote vraagstukken rondom voedsel zijn die moeten worden aangepakt.”

Haarlem zoekt hierin de samenwerking op met andere steden. Naast deelname aan de City Deal Gezonde en Duurzame voedselomgeving is Haarlem ook actief in het netwerk van Cities 2030; een samenwerkingsverband tussen steden, kennisinstelling en maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor een veerkrachtige en duurzame voedselsysteem. Stephan Kooijman: “Haarlem heeft een aantal Living labs;  collectieve tuinen en andere projecten waarin we onder meer experimenteren met het kweken van voedsel in de stedelijke omgeving en de invloed daarvan op de biodiversiteit.”

In zijn ambities om de voedselketen te vergroenen kan de gemeente ook rekenen op de Haarlemse horeca. “We hebben een koplopersgroep van circulaire restaurants in Haarlem. Hierin zijn ca. 25 restaurants vertegenwoordigd, waaronder drie restaurants met een Michelinster. Deze restaurants werken aan het circulair maken van hun bedrijfsvoering én aan het vergroenen van hun menu.”

Maar niet alleen ondernemers, ook burgers zetten zich in voor een gezonde en duurzame voedselomgeving. Haarlem Food Future is een initiatief dat zich samen met inwoners, ondernemers, stadslandbouwers, boeren, horeca, onderwijs en de gemeente inzet voor het verduurzamen van de voedselvoorziening van Haarlem. Het zet zich in voor stadslandbouw, voedseleducatie en het tegengaan van voedselverspilling. “Ook hieruit komen mooie initiatieven voort zoals de We-cup, een herbruikbare statiegeldbekers die je bij tal van Haarlemse to-go-zaken kunt gebruiken. Ook kun je in meer dan 60 Haarlemse cafés, restaurants en cateraars gebruik maken een doggybag mee naar huis nemen om zo voedselverspilling tegen te gaan.”

Dat voedsel verbindt, wordt duidelijk in het project Ecoring. Een stichting voor tieners en jongvolwassenen die zich inzet om de sociale banden te verstevigen. Sinds een aantal jaar heeft Ecoring in Schalkwijk een tuin waar buurtgenoten en andere belangstellenden hun eigen voedsel te creëren. “Het mooie aan dit initiatief is de sociale component. Op de tuinen wordt veel georganiseerd, van festival, muziek, poëzie. Hier zie je echt dat voedsel mensen samenbrengt. ”

Actieve bevolking
Stephan Kooijman zegt uitdrukkelijk hij slechts een klein deel noemt van het rijke aanbod van voedselprojecten. Maar hoe komt het dat er zo veel initiatieven zijn in Haarlem? “Haarlem heeft actieve bevolking, met sterke netwerken. Als gemeente zetten wij in op de energie die er in de stad is. Geen plannen bedenken vanuit het stadhuis, maar kijken wat er gebeurt in de stad gebeurt en hoe we dit kunnen versterken.”

Terug naar de vleesreclame: “De gemeente gaat in gesprek met aanbieders van advertentieruimte met het verzoek om advertenties van vlees uit de bio-industrie niet meer te promoten, “ legt Stephan Kooijman uit. “Een logische besluit. De bio-industrie heeft grote gevolgen voor mens, dier en milieu. Daarnaast eten mensen veel meer vlees dan nodig is. We hoeven toch geen reclame te maken voor een product waarvan we al te veel consumeren. Zeker omdat vlees geen noodzakelijk product is: er zijn hele goede alternatieven! Laten we daar de aandacht op vestigen.”