City Deal Circulaire Stad roept Kamer op tot versnelling transitie naar circulaire economie

“Nu is het zaak om snelheid en schaal te maken”, schrijven de negen steden die deelnemen aan de City Deal Circulaire Stad in hun brief aan Tweede Kamer-commissie voor Infrastructuur en Waterstaat. Met de versnellingsbrief agendeert de City Deal, vooruitlopend op het AO over Circulaire Economie dat op donderdag 15 maart plaatsvindt, het belang van het inzetten op een circulaire economie. Daarnaast roepen de steden het Rijk op tot samenwerking om de versnelling te realiseren.

In het AO Circulaire Economie zal onder andere gesproken worden ove vijf transitie-agenda’s. In de brief benadrukken de City Deal-steden dat de uitvoering van de transitie-agenda’s sterk verbonden is met andere grote opgaven op het gebied van energie, klimaat, water en sociale ontwikkelingen die allen sterk tot uitdrukking komen in steden en stedelijke regio’s, waar dus ook de oplossingen geformuleerd moeten worden. Daarom bieden deze ‘koplopersteden’ in de brief hun hulp en praktijkvoorbeelden aan de  aan en pleiten zij voor meer betrokkenheid vanuit het Rijk. Zo stellen de steden onder andere een ‘versnellingskamer’ voor, waarin de steden samen met het Rijk projecten kunnen oppakken en een digitaal platform waarin showcases, successen en mislukkingen actief gedeeld kunnen worden met andere Nederlandse en Europese steden.

Lees de Versnellingsbrief Circulaire Stad

Over de City Deal Circulaire Stad

In de City Deal Circulaire Stad werken Amsterdam, Apeldoorn, Rotterdam, Venlo, Dordrecht, Utrecht, Haarlemmermeer, Almere en Dan Haag met de ministeries van IenW, EZK en BZK en TNO, Circular Economy en Royal Haskoning DHV samen om uiterlijk in 2050 tot volledig circulaire steden te komen, analoog aan de ambitie zoals verwoord in het Rijksbrede programma Circulaire Economie. Door de toegang tot de nieuwe markt voor circulaire economie voor vragers en aanbieders te stimuleren door kennis en goede voorbeelden toegankelijk(-er) te maken via gezamenlijke (digitale) platforms, en koplopers in de etalage te zetten.

Lees meer op de City Deal-pagina van Circulaire Stad.

Ook binnen de Europese Agenda Stad is er aandacht voor het thema ‘Circulair Economy’, waarin namens Nederland Den Haag participeert.

Evaluatie Verwey-Jonker Instituut onderstreept succes City Deal Inclusieve Stad

Een flexibel budget geeft sociaal werkers veel ruimte en de mogelijkheid om buiten de gebaande paden te denken en handelen. Daardoor kunenen mensen beter geholpen worden, aldus het Verwey-Jonker Instituut dat de City Deal Inclusieve Stad evalueerde.

In de City Deal hebben Eindhoven, Enschede, Leeuwarden, Utrecht en Zaanstad, samen met het Rijk, afgelopen jaar geëxperimenteerd met alternatieve ondersteuningsvormen voor kwetsbare inwoners met complexe problematiek, met als doel betere ondersteuning bieden tegen hetzelfde budget.Het Verwey-Jonker Instituut concludeert in het rapport ‘Doen wat nodig is voor inwoners’ dat het kostenbewustzijn onder sociaal werkers toeneemt als zij meer keuzevrijheid hebben in de inzet van het budget voor maatwerk. De sociaal werkers ervaren hun werk daardoor ook als effectiever en bevredigender. Samen met inwoners zoeken naar eenvoudige maatwerkoplossingen kost weliswaar vaak meer tijd dan het toepassen van een formele regel, maar levert uiteindelijk ook meer op. De nieuwe aanpak wordt door inwoners gemiddeld met een 8,5 beoordeeld. Zij voelen zich beter en zijn minder depressief, zo blijkt uit het onderzoek onder ruim 85 casussen, waarbij 52 huishoudens en 43 sociaal werkers geïnterviewd zijn.

Vervolg

De vijf steden gaan de komende twee jaar samen met rijksuitvoeringsorganisaites door met de aanpak. De steden Amsterdam, Den Haag, Delft en Tilburg sluiten zich ook aan zetten onder de noemer ‘Eenvoudig Maatwerk’ in op het voorkomen van onnodig hogere schulden en menselijk leed als gevolg van bureaucratie. Hierin werken zij samen met onder andere het CJIB, SVB en CAK.

Leestip: hoe worden EU-doelstellingen doorvertaald naar fondsen en initiatieven zoals UIA?

Op Europadecentraal.nl is een handig en inzichtelijk artikel verschenen waarin wordt ingegaan op de kansen voor Nederlandse gemeenten die een beroep willen doen op fondsenprogramma’s en initiatieven zoals de Urban Innovatie Actions (UIA), voor cofinanciering van innovatieve stedelijke projecten.

In het artikel wordt stilgestaan bij de investeringsprioriteiten van de EU zoals die zijn vastgelegd in het Meerjarig Financieel Kader (MFK). Daarnaast worden Europese Structuur- en Investeringsfondsen toegelicht, waarvan het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) voor stedelijke ontwikkeling het meest relevant is. Daarnaast wordt ingegaan op de call-ronde’s van de UIA, waarvan de derde call, rondom projectvoorstellen op het gebied van luchtkwaliteit, huisvesting, klimaatadaptatie en banen en vaardigheden in de lokale economie nu geopend is tot 30 maart. Een vierde call voor voorstellen op het gebied van digitale transitie, duurzaam gebruik van land en toepassing van natuurlijke grondstoffen, stedelijke armoede en circulaire economie (of stedelijke mobiliteit) opent later dit jaar. De thema’s voor de calls zijn ontleend aan de Urban Agenda for the EU (UAEU) die voortvloeit uit het Pact van Amsterdam dat tijdens het Nederlandse EU-voorzitterschap gesloten is. Dat voorstellen ook voor Nederlandse steden kansrijk zijn, blijkt uit het feit dat Kerkrade, Rotterdam en Utrecht al eerder aanvragen gehonoreerd zagen.

Lees meer over de procedure in het artikel op Europadecentraal.nl.

Verslag en presentaties seminar circulaire gebiedsontwikkeling

Op 7 februari organiseerden Platform31 en de City Deal Circulaire Stad het seminar Circulaire Gebiedsontwikkeling in BlueCity in Rotterdam. Daarin stonden projecten van Platform31 en het College van Rijksadviseurs in Haarlemmermeer, Dordrecht en Apeldoorn centraal. De 200 aanwezigen lieten zich door dagvoorzitter Ruben Maes en de sprekers van Platform31, Over Morgen, Urbanos en MUST bijpraten over de projecten, waarna het seminar werd afgesloten met een panelgesprek over de urgentie van de transitie naar circulaire economie en de vraag hoe we nu tot concrete resultaten komen. wat er nu moet gebeuren.

Platform31 maakte een mooi verslag (.pdf) van het seminar en heeft ook de presentaties online gezet, waarin de drie gebiedsontwikkelingsprojecten in Haarlemmermeer, Dordrecht en Apeldoorn aan bod komen. Over de twee laatstgenoemde projecten vind je ook meer informatie op de website van het College van Rijksadviseurs.

 

 

 

 

Zeven bouwstenen die het Rijk helpen om onbenut regionaal potentieel te stimuleren

Het economisch vakblad ESB schetst in een artikel dat vorige week verscheen een economisch kader dat het Rijk kan helpen kiezen uit de vele regionale projecten die om steun vragen, nu het nieuwe kabinet in zijn regeerakkoord meer nadruk legt op regionale vraagstukken. ‘Bouwstenen voor een nationale regionaal-economische strategie’, kopt het artikel dat online te lezen is voor abonnees en bezoekers die een proef-account aanmaken.

Maar liefst 61 verwijzingen naar de regio telt het regeerakkooord, aldus auteurs Jan Schuur, Daan van der Linde en Mark te Pas. En met meer aandacht voor zowel krimpregio’s als grootstedelijke gebieden, een verhoging van de gemeente- en provinciefondsen met 1,4 miljard euro en de ‘regio-envelop’ waarin het kabinet 950 miljoen euro beschikbaar stelt voor de komende vier jaar, voorzien wetenschappers en lokale bestuurders volgens het ESB ‘een schoonheidswedstrijd van regionale projecten’. Veel van de opgaven die in het Regeerakkoord genoemd worden, richten zich op stimulering van de regionale economie. Dat economische belang is ook een belangrijke factor in de voortzetting van de interdepartementale Agenda Stad.

Hoewel veel vraagstukken gedecentraliseerd zijn, is het Rijk nog altijd aan zet wanneer er zich gebiedsoverstijgende effecten voordoen. De auteurs bepleiten dat beleid dat gericht is op het oplossen van bestaande knelpunten in achterblijvende regio’s in sommige gevallen meer economische baten op kan leveren dan extra investeringen in economische kernregio’s. Voor het formuleren van een bovenregionale strategie, benoemen de auteurs in het ESB-artikel zeven thema’s:

  • Internationaal verankeren
  • Steden verbinden
  • Arbeidsmarkten vergroten
  • Kennisinstellingen alloceren
  • Agglomeratienadelen verkleinen
  • Transities begeleiden
  • Beleidsconcurrentie beperken

De auteurs van het artikel zijn economisch adviseur (Schuur) en beleidsmedewerker (Van der Linde en Te Pas) bij de ministeries van EZK en LNV

Minister Van Engelshoven opent in Enschede eerste Lab City Deal Kennis Maken

Dit gaat over de City Deal City Deal Kennis Maken
Minister van Engelshoven (OCW) op werkbezoek in Enschede. Hier luistert ze aandachtig naar een toelichting van een student in het Mechatronicalab van Saxion.

Minister van Engelshoven (OCW) op werkbezoek in Enschede. Hier luistert ze aandachtig naar een toelichting van een student in het Mechatronicalab van Saxion.

Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Ingrid van Engelshoven lanceerde maandag 19 februari tijdens een werkbezoek aan Enschede  het Enschede Lab, waarin studenten van het ROC, Saxion, AKI/ArtEZ en Universiteit Twente multidisciplinair samenwerken met inwoners en de gemeente aan innovatieve oplossingen voor stedelijke vraagstukken. Het is het eerste lab dat geopend wordt als onderdeel van de City Deal Kennis Maken.

Van Engelshoven: “Ik ben onder de indruk van hoe er in deze regio wordt samengewerkt en de ogenschijnlijke soepelheid waarmee dat gebeurt. Twente mag trots zijn op deze samenwerking. Waarom weet heel Nederland dat nog niet? Zo goed doordacht zie ik het in weinig regio’s terug. En dat zal ik overal vertellen”.

Lees meer over het werkbezoek op de website van de gemeente Enschede. Over de City Deal Kennis Maken lees je meer op de City Deal-pagina, en ben je geïnteresseerd in de City Deal-aanpak van de gemeente Enschede, dan kun je je aanmelden voor het evenement Slimme burgers en studenten maken een slimme stad op 8 maart.

“Koppel voedsel aan lokale agenda’s en maak het een verbindend thema”

Gezonde voeding is ‘hot’. De vraag naar gezond en duurzaam geproduceerd voedsel neemt toe. Steden kunnen hierop ‘mee liften’ door voedsel aan lokale agenda’s te koppelen. Sterker nog, het kan een verbindend thema zijn in de collegeprogramma’s die na de verkiezingen van maart opgesteld moeten worden. Dat zeggen Henk Renting, programmamanager van de City Deal ‘Voedsel op de stedelijke agenda’ en Jacqueline Probst, namens de gemeente Leeuwarden lid van het City Deal-programmateam, vrijdag in het maart-nummer van het VNG Magazine.

Voedselvraagstukken zijn inherent aan steden – inwoners moeten ten slotte gevoed worden, en de productie, verwerking en verkoop van voedsel is een belangrijke bron van inkomsten en werkgelegenheid. Maar voedingsproductie kan tevens ons milieu en onze leefbaarheid bedreigen en slecht voedsel, dat overal te koop is, brengt schadelijke gevolgen voor de gezondheid met zich mee. Daarom riepen wethouders, wetenschappers en maatschappelijke (gezondheids-)organisaties onlangs in een ingezonden brief in het Parool ook al op om het onderwerp voeding prominenter op de stedelijke agenda te zetten. “Kijk hoe je het thema kunt verbinden aan de lokale situatie en actuele onderwerpen als omgevingsvisie en sociale inclusiviteit. En leer van de ervaringen die andere steden met voedselbeleidsthema’s hebben opgedaan”, aldus Probst in het VNG Magazine. En dat is ook één van de doelstellingen van de City Deal Voedsel op de stedelijke agenda waarin twaalf gemeenten samenwerken.

Meer over de City Deal Voedsel op de stedelijke agenda lees je op de City Deal-pagina. Het VNG-magazine is ook digitaal beschikbaar voor abonnees, na inlog met het abonneenummer.

 

Publieke consultatie geopend voor EU Partnerships Digitale Transitie, Circulaire Economie en Stedelijke Mobiliteit

Tot en met vrijdag 16 maart kan iedereen feedback leveren op de concept-actieplannen van drie Europese partnerschappen die als onderdeel van de Urban Agenda zijn ontwikkeld. De feedback wordt zoveel mogelijk verwerkt in de definitieve actieplannen die voor de zomer van 2018 gepresenteerd zullen worden.

Voor elk van de drie partnerhips is een afzonderlijk feedbackformulier beschikbaar. Op de website van Futurium zijn de afzonderlijke feedbackformulieren beschikbaar voor de partnerships Digital Transition, Circular Economy en Urban Mobility. De formulieren kunnen eventueel anoniem worden ingevuld.

Lees meer in het nieuwsbericht op Futurium.

Wethouders en wetenschappers pleiten in ingezonden brief Parool voor gezonder voedselaanbod

Het aanbod van eten en drinken in de publieke ruimte moet veel gezonder worden. Dat is de oproep die een groep wethouders, wetenschappers en directeuren vrijdag deden in een ingezonden brief in Het Parool.

De ondertekenaars, waaronder wethouders uit zeven steden (Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Heerenveen, Ede, Utrecht en Leeuwarden), wetenschappers van verschillende universiteiten en organisaties als Food Cabinet en Slow Food Youth Network, roepen lokale politici op het onderwerp te agenderen voor de komende gemeenteraadsverkiezingen in maart.

“We weten allemaal wel dat die pizzapunt, cheeseburger en koffiesiroopijsdrankjes niet gezond zijn en veel calorieën bevatten. (…) Wanneer mensen continu worden blootgesteld aan dergelijke hoogcalorisce producten gaan velen voor de bijl, hoe goed ze ook zijn voorgelicht over de consequenties daarvan”, valt te lezen in de brief. Gemeenten worden opgeroepen hun verantwoordelijkheid te nemen en gebruik te maken van de nieuwe Omgevingswet.

De oproep sluit aan op de City Deal Voedsel op de stedelijke agenda, waarin drie ministeries, twaalf gemeenten en de provincie Gelderland, streven naar een verbetering van het Nederlandse Voedselsysteem.

City Deal Elektrische deelmobiliteit geeft impuls aan nieuwe benadering mobiliteit en stadsontwikkeling

De ondertekenaars van de City Deal Elektrische Deelmobiliteit (Foto: Valerie Kuypers)

In zeven steden wordt de komende drie jaar ervaring opgedaan met de inzet van elektrische deelauto’s bij innovatieve woningbouwprojecten. Dat is de inzet van de City Deal ‘Elektrische deelmobiliteit in stedelijke gebiedsontwikkeling’ die staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat maandag in Den Haag ondertekende. De City Deal, waarin naast de steden en het ministerie van IenW ook het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de provincie Zuid-Holland en een aantal private partijen, betrokken zijn, moet leiden tot minder uitstoot, goedkopere woningen, een slimmer energiesysteem en meer ruimte voor groen of kinderspeelplaatsen.

Voelbare transities

De ondertekening van de City Deal vond plaats in woonzorgcomplex Het Zamen in het Haagse Energiekwartier, één van de pilotgebieden in de City Deal. Directeur-generaal Mobiliteit Mark Frequin van MinIenW verwelkomde de ondertekenaars en schetste hoe vier ‘werelden’ in deze City Deal bij elkaar komen: mobiliteit, ruimte, duurzaam wonen en energie. Frequin gaf aan dat hij blij is dat de verschillende partijen het gesprek met elkaar zijn aangegaan en dat hij, omdat er ‘een behoefte is dat het niet bij praten blijft’, enthousiast is over de City Deal en de concrete pilots die er in zijn opgenomen. Vervolgens heette wethouder Joris Wijsmuller van Den Haag de aanwezigen welkom in zijn stad. Wijsmuller verving verantwoordelijk wethouder Tom de Bruijn van Verkeer, Vervoer en Milieu en schetste de verschillende transities – naar een meer circulaire en deel-economie, binnenstedelijke woningschaarste en duurzame en schone mobiliteit – die volgens hem ‘ieder dag voelbaar zijn in de stad’. Ook verwees hij naar de recente nota Mobiliteit van De Bruijn, waarin de deelauto een belangrijke rol speelt.

Vervolgens lichtte vertegenwoordigers van bouwbedrijf Heijmans de ontwikkelplannen voor het Energiekwartier toe, waar in verschillende fases een gemengd woningaanbod wordt gerealiseerd, met een lagere parkeernorm, meer ruimte voor groen en speelplekken en een uitstekende aansluiting op het openbaar vervoer. “We zien twee stromen in de samenleving”, aldus Maarten van Duijn, directeur van Heijmans Vastgoed BV en mede-ondertekenaar van de City Deal, “We zien een toenemend aantal huishoudens en daardoor een toenemende woningschaarste, en tegelijkertijd zien we dat bewoners steeds minder behoefte hebben aan het bezit van een eigen auto. In het Energiekwartier, en ook in deze City Deal, komen deze stromen bij elkaar en kunnen we gezamenlijk aan oplossingen werken”.

Na een toelichting op de ontwikkeling van het Energiekwartier door adjunct-directeur Esther Fleers van Heijmans Vastgoed, verzorgde zij een rondleiding over het terrein voor alle aanwezigen, waarbij zij onder andere stil stond bij de opgave om een voormalig industrieterrein om te bouwen tot een open en aantrekkelijke woonwijk.

Staatssecretaris Van Veldhoven (in rode jas) en de andere betrokkenen luisteren aandachtig naar de toelichting van Esther Fleers (rechts) van Heijmans Vastgoed (Foto Valerie Kuypers)

Leefbaarheid

Na de rondleiding bedankte staatssecretaris Van Veldhoven de ondertekenaars voor hun deelname aan de City Deal. “Ik zie hoe jullie vanuit je eigen expertise allemaal letterlijk bezig zijn om de energie vast te houden en door de manier van bouwen de stad leefbaar te houden. Die leefbaarheid, met meer ruimte voor een terras, een bankje of een speelplek voor de kinderen – ten koste van parkeerplaatsen, vergt moed, zowel van gemeenten, bouwers als financierende partijen. Een deelauto voor de deur draagt bij aan de verandering van de woonomgeving en ik kijk ontzettend uit naar de cases van de zeven gemeenten die deelnemen aan de City Deal en de lessen die we daaruit kunnen leren.”

Vervolgens was het woord aan de ondertekenaars die één voor één in een korte pitch schetsen wat voor hen het belang van de City Deal is. De wethouders van de deelnemende steden Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Amstelveen, Amersfoort en Apeldoorn kwamen aan het woord, evenals vertegenwoordigers van het ministerie van BZK, de provincie Zuid-Holland en de private partijen Syntrus Achmea, Heijmans, BPD, Synchroon, NEPROM, Smart Solar Charging en kennisinstituut ElaadNL. Wethouder Litjens van Amsterdam gaf aan dat een lagere parkeernorm ‘een stok’ vormt om een andere manier van stedelijk bouwen af te dwingen en dat het anders benutten van de schaarse ruimte in een grote stad een voorwaarde is om aan de woningvraag te voldoen. Daarom ontwikkelt Amsterdam in sommige wijken nieuwe projecten met een parkeernorm van 0,5 of zelfs 0,2 auto per woning. Wethouder Kruithof van Apeldoorn vertelt dat zijn gemeente juist meedoet omdat het in deelmobiliteit juist een kans ziet om de ‘ruimte’ en het dorpse karakter van zijn gemeente te beschermen. Directeur Van Dam van Synchroon hoopt da de City Deal een ‘zwaan-kleef-aan’-effect heeft op andere gemeenten en roept de oudere generaties op minder waarde te hechten aan het bezit van ‘hun heilige koe’. De heer Visscher van Syntrus Achmea, ziet dat bij jongere generaties het delen van auto’s al populairder en normaler wordt. Tot slot spreken de meeste partijen de hoop uit dat de City Deal veel kennis en inzicht oplevert in innovatieve oplossingen voor dit lastige vraagstuk.

“Als we samen de verantwoordelijkheid nemen en kennis delen, kunnen we de vraagstukken van duurzame mobiliteit in een leefbare woonomgeving oplossen”, vast staatssecretaris Van Veldhoven samen, waarna de verschillende partijen de overeenkomst ondertekenen.

Betaalbaar en aantrekkelijk

In elke stad doen de komende drie jaar minimaal twee bouwprojecten mee. In totaal gaat het om de oplevering van meer dan 5.000 woningen en 200 elektrische deelauto’s. Door de introductie van deelauto’s zijn veel minder parkeerplaatsen nodig, wat de woningen beter betaalbaar maakt. De energie voor de elektrische deelauto’s wordt opgewekt met zonnepanelen en in een aantal projecten gaat de accu van de auto’s een rol spelen bij de energievoorziening in de wijk. Stilstaande auto’s kunnen als onderdeel van een slimme laadinfrastructuur (een smart grid) overtollige energie opslaan voor later gebruik.

Lees meer over de City Deal in het nieuwsbericht op Rijksoverheid.nl en op de City Deal-pagina.