City Deal Kennis Maken: 14 projecten gehonoreerd

Het onderwijs en onderzoek grootschalig en duurzaam verbinden met de maatschappelijke opgaven van steden blijkt vaak lastig voor hogeronderwijsinstellingen. Zo is het moeilijk om de verbinding structureel in te bedden in het curriculum, vergt grootschaligheid meer samenwerking met externe partners, en moeten er mogelijk geldstromen permanent worden verlegd.

City Deal Kennis Maken stelt financiering beschikbaar zodat de 14 gehonoreerde projecten op instellingsniveau een implementatieplan (inclusief financieringsmodel) kunnen ontwikkelen. Dit ondersteunt hogescholen en universiteiten in hun zoektocht naar een instellingsbrede aanpak. Hieronder lees je welke projecten binnenkort van start gaan.

Leren met de Stad Leiden 2022

Aanvragende hogeschool: Hogeschool Leiden

In Leren met de Stad (LmdS) werken Hogeschool Leiden, Leiden University en gemeente Leiden samen aan een kennisinfrastructuur die actuele lokale maatschappelijke vraagstukken verwerkt in het onderwijs en onderzoek van de Leidse kennisinstellingen. Inmiddels is LmdS een begrip in de stad en met dit project wil LmdS opschalen, zowel inhoudelijk als procesmatig.

Om de kwaliteit en kwantiteit van het in co-creatie werken aan vraagstukken uit de stad te verhogen en een gemeenschappelijke thematische (onderzoeks- en uitvoerings)agenda te formuleren, wordt Leergemeenschap STAD opgezet. Daarnaast wordt de methodiek van LmdS geïmplementeerd in het onderwijs en onderzoek van de kennisinstellingen.

Route naar een implementatieplan voor ‘de stad als rijke leeromgeving’ in Amsterdam

Aanvragende universiteit: Vrije Universiteit Amsterdam

De Vrije Universiteit Amsterdam (VU) wil onderzoekers en studenten meer betrekken bij het adresseren van maatschappelijke opgaven. Met behulp van eerdere CDKM-financiering heeft de Vrije Universiteit Amsterdam pilots uitgevoerd met community service learning (CSL). Deze pilots hebben laten zien dat studenten samen kunnen werken aan het adresseren van complexe vraagstukken uit de stad.

Dit project buigt zich over de vraag hoe deze pilots zijn op te schalen. Door focusgroepen op te zetten en intern en extern input op te halen wordt kennis en expertise uitgewisseld, met als doel gezamenlijk een interne structuur voor grootschalige opschaling te ontwikkelen. Vervolgens wordt in creatieve ontwerpsessies met gemengde groepen van medewerkers van alle consortiumpartners een concept implementatieplan gecreëerd.

City Deal Kennis Maken – implementatieplan per instelling

Aanvragende universiteit: Radboud Universiteit

Gemeente Nijmegen, Radboud Universiteit, HAN University of Applied Sciences en ROC Nijmegen hebben ervaring opgedaan met interdisciplinaire onderwijsprojecten in verschillende wijken, een netwerk ontwikkeld en onderzoek gedaan naar de bijdrage van deze leeromgevingen voor betrokkenen. De betrokken partijen zien de meerwaarde van deze samenwerking (‘de stad als campus’), maar constateren ook dat deze samenwerking complex is.

Om de gezamenlijke ambities te bereiken is een volgende stap nodig. Voor een duurzame verankering in de curricula, wordt in dit project daarom nadrukkelijker gekeken naar de leeromgeving van de betrokken instellingen en wat daar nodig is. Daar wordt per organisatie een gericht implementatieplan voor opgesteld dat aansluit bij de specifieke organisatiestructuur, mogelijkheden en knelpunten van de betreffende organisaties. Deze implementatieplannen worden ontwikkeld in nauwe afstemming met elkaar.

Impact Ruimte EUR

Aanvragende universiteit: Erasmus Universiteit Rotterdam

Het is de ambitie van de Erasmus Universiteit om studenten tijdens hun studie te leren werken aan maatschappelijke uitdagingen in de stad en de gemeente Rotterdam deelt deze ambitie. De Erasmus Universiteit werkt deze ambitie uit binnen het laatste jaar van de bacheloropleidingen in een Impact Ruimte. Studenten werken in interdisciplinaire teams aan praktijkvraagstukken vanuit alle wijken en uit alle geledingen.

In dit project wordt een kwartiermaker aangesteld die inventariseert welke partijen zich willen verbinden aan Impact Ruimte EUR en die een efficiënt organisatiemodel ontwerpt, zodat externe vragen op een gestructureerde manier worden aangeboden. Deze kwartiermaker heeft dus een verbindende functie, maar rapporteert daarnaast ook over de uitdagingen en organiseerbaarheid vanuit alle betrokken perspectieven en ontwikkelt daartoe oplossingen.

City Deal Kennis Maken>Limburg –Univers©ity

Aanvragende hogeschool: Zuyd Hogeschool

Zuyd Hogeschool werkt met de partners van CDKM>Maastricht sinds 2019 aan versterking van de vitaliteit en toekomstbestendigheid van Maastrichtse wijken. Zuyd wil deze samenwerking opschalen van lokale samenwerking naar een meer regionale samenwerking. CDKM>Limburg gaat het organisatiemodel en de (kennis)infrastructuur vormen voor duurzame en grootschalige verbinding van onderwijs en onderzoek van Zuyd met de maatschappelijke opgaven in 3 living labs.

Het implementatieplan voor CDKM>Limburg richt zich op het ontwikkelen en implementeren van dit organisatiemodel en deze (kennis)infrastructuur. Binnen CDKM>Maastricht zijn al positieve ervaringen opgedaan met de multidisciplinaire samenwerking tussen studenten, docenten en onderzoekers. CDKM>Limburg bouwt hier verder op. Vanuit die samenwerking zullen ook nieuwe initiatieven worden ontwikkeld, zoals instellingsbrede challenges rondom specifieke maatschappelijke opgaven en een multidisciplinair afstudeeratelier.

Kennis Maken met de stad Enschede

Aanvragende universiteit: Universiteit Twente

Gemeente Enschede, Universiteit Twente, Saxion, ArtEZ/AKI en ROC Twente benutten en ontwikkelen al jarenlang de kennis en kunde van studenten voor complexe vraagstukken. Dit wil dit consortium verder uitbouwen: de stad als rijke leeromgeving, ingebed in de onderwijsprogramma’s van kennisinstellingen en uitgedragen in samenwerking tussen de verschillende organisaties.

Dat vraagt een solide implementatieplan. In dat plan – en bij de totstandkoming ervan – worden multi- en interdisciplinaire onderwijsvormen ingezet. Deze vormen zorgen ervoor dat studenten gemotiveerd raken. Bovendien bereidt het ze optimaal voor op hoe ze kunnen omgaan met vraagstukken die te complex zijn om vanuit 1 discipline op te lossen. Het projectteam inventariseert wat al bestaat aan werkvormen en brengt de huidige en de gewenste activiteiten in kaart, inclusief een financieringsmodel daarvoor.

City Deal Deventer

Aanvragende hogeschool: Saxion

Gemeente Deventer en Saxion hebben in 2018 een strategische samenwerkingsovereenkomst getekend voor een periode van 4 jaar. Vanuit verschillende opleidingen wordt – veelal interdisciplinair – gewerkt aan vraagstukken vanuit de maatschappij. Het doel van dit project is om te komen tot een eenduidige implementatie van het interdisciplinair onderwijs binnen Saxion middels het Smart Solutions Semester.

Daarvoor moet het onderwijsconcept verder geprofessionaliseerd worden. City Deal Kennis Maken maakt het mogelijk om versneld over te kunnen gaan op deze instellingsbrede implementatie om uiteindelijk ook meer vraagstukken te kunnen oppakken. Er wordt een implementatieplan en financieringsplan opgeleverd, waarbij de verkregen inzichten, het gevormde netwerk en het onderwijsprogramma samen worden gebracht, gericht op een duurzame learning community voor de lange termijn.

Uit de bubbel: naar opschaling van stedelijke kennisvragen in ons onderwijs

Aanvragende universiteit: TU Delft

De TU Delft neemt sinds 2017 deel aan de City Deal Kennis Maken in Delft. Net als het in 2016 ondertekende samenwerkingsconvenant tussen de universiteit en de gemeente, zorgt de City Deal voor een grotere inzet van studenten, docenten en onderzoekers in en voor de stad Delft.

Naast de vele projecten is er een Education Fellow aangewezen op het gebied van community engagement, is een special interest group opgericht waarin docenten ervaringen delen rond het werken met maatschappelijke opgaven, is een social hubontstaan voor studenten en vond het onderzoek ‘Routes naar stedelijke vraagstukken’ plaats. De TU Delft wil met dit project de stap zetten richting opschaling, waarbij al deze ontwikkelingen en de projecten in de stad op grootschalige wijze ingebed raken in het onderwijs.

Van CDKM naar Urban Living Lab Breda 2.0

Aanvragende hogeschool: Avans Hogeschool (vestiging Breda)

City Deal Kennis Maken Breda is sinds 2019 onderweg, waarbij zowel de gemeente als de onderwijsinstellingen erg enthousiast de kansen voor (verdere) samenwerking bijeenbrengen. Het kiezen van een groot sportevenement in de stad als vliegwiel voor samenwerking heeft bijgedragen aan verbinding en onderlinge samenwerking. Daarnaast heeft de keuze voor een breed thema als Vitaliteit bijgedragen, net als het experiment Urban Living Lab Breda (ULLB).

Het experiment ULLB is zo succesvol gebleken dat de Bredase partners voor de komende jaren inzetten op een doorontwikkeling van dat Lab: ULLB 2.0. In ULLB 2.0 komen alle ervaringen van 3,5 jaar lokale City Deal Kennis Maken-aanpak bijeen en wordt een centrale aanpak ontwikkeld voor multidisciplinair en transdisciplinair samenwerken in én met de stad Breda.

Stadslab Ede

Aanvragende hogeschool: Christelijke Hogeschool Ede

Sinds 2018 is Christelijke Hogeschool Ede (CHE) betrokken bij City Deal Kennis Maken in samenwerking met de gemeenten Ede en Wageningen en Wageningen University & Research. Sinds januari 2020 zijn 2 verbinders voor beide steden aangesteld, 1 per kennisinstelling. Deze personen verbinden lokale vraagstukken met het onderwijs, zetten (groepen) studenten interdisciplinair in en monitoren deze studentprojecten.

Voortbordurend op deze ervaringen wil CHE online en offline beter bereikbaar worden voor vragen vanuit de maatschappij. Met dit project wordt daarom een instellingsbreed Stadslab Ede opgericht: een plek waar externen, studenten, docenten en onderzoekers elkaar treffen en inspireren tot meer interdisciplinaire samenwerking in de stad en regio. Dit lab fungeert als uithangbord voor de expertise die CHE in huis heeft.

CDKM ‘s-Hertogenbosch: Iedere Bossche student is een deelnemer!

Aanvragende hogeschool: Avans Hogeschool (vestiging ’s-Hertogenbosch)

Optimaal aansluiten bij maatschappelijke ontwikkelingen betekent voor Avans dat het accent binnen het onderwijs wordt verlegd van aanbodgericht naar vraaggestuurd onderwijs. Zo hebben studenten een zo groot mogelijke keuzevrijheid en ontstaat er stedelijke samenwerking. Dit betekent flexibilisering van het onderwijs en intensievere samenwerking tussen opleidingen onderling en met expertisecentra en werkveldpartners.

Avans stelt zich binnen dit project tot doel dat iedere student van een Bossche opleiding minimaal 1 keer gedurende de opleiding bijdraagt aan de maatschappelijke opgaven van de stad. De City Deal-samenwerking in de stad dient hiervoor doorontwikkeld en geborgd te worden. Een nieuw speelveld ontstaat met nieuwe spelregels, spelambities en nieuwe spelers. De volgende randvoorwaarden staan hierbij centraal: onderwijscoördinatie, onderwijsonderzoekcoördinatie, programmalijncoördinatie, impactbepaling, communicatie en informatievoorziening.

Utrecht Challenge Alliantie: Next Steps

Aanvragende hogeschool: Hogeschool Utrecht

De Utrecht Challenge Alliantie (UCA) is het resultaat van een breed gedragen wens vanuit het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, maatschappelijke organisaties en gemeenten om regionale vraagstukken gezamenlijk op te lossen en jonge mensen in opleiding hier een actieve, vormende rol in te geven. De UCA richt zich op vraagstukken rond Gezond Stedelijk Leven.

Studenten vanuit mbo, hbo en wo werkten de afgelopen jaren aan vraagstukken binnen verschillende challenges. Dit project bouwt voort op de ervaringen met Challenge Based Leren, om tot significante doorontwikkeling te komen met een focus op inbedding en impact. De focus ligt hierbij op het verankeren van de challenges in het onderwijs, het betrekken van meer studenten, het vergroten van de impact in de regio en de samenwerking met regionale netwerken verstevigen.

WIJS de toekomst in

Aanvragende universiteit: Rijksuniversiteit Groningen

Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en Hanzehogeschool Groningen werken aan het op grootschalige wijze betrekken van studenten, docenten en onderzoekers bij het oplossen van maatschappelijke opgaven voor Groningen. De focus ligt op de structurele inbedding en financiële borging van de methode Wijk Inzet door Jongeren en Studenten (WIJS) in verschillende curricula. WIJS zet studenten van verschillende opleidingen en niveaus in bij het onderzoeken en oplossen van (complexe) maatschappelijke vraagstukken en creëert betrokken burgerschap.

RUG zet specifiek in op het grootschalig betrekken van studenten, docenten en onderzoekers van zoveel mogelijk faculteiten en onderwijs- en onderzoeksprogramma’s. Hanzehogeschool Groningen zet in op het leggen van verbindingen met vakgroepen en lectoraten. Daarnaast zetten de partijen gezamenlijk in op het uitbreiden van WIJS naar meer locaties in de stad als ook in de provincie Groningen om de processen van WIJS te kunnen borgen.

Society Based Learning voor alle Bachelor studenten van de WUR

Aanvragende universiteit: Wageningen University & Research

De City Deal-aanpak heeft de afgelopen jaren bijgedragen aan een nauwere samenwerking tussen de stad Wageningen en Wageningen Universiteit & Research (WUR). In dit project wordt deze samenwerking versterkt en uitgebreid, om zo op een structurele manier maatschappelijke opgaven van de stad en regio met onderwijs te verbinden. De ambitie is om alle studenten in elke studiefase minimaal 1 keer aan een maatschappelijke opgave te laten werken.

Hiervoor is het wenselijk het netwerk van betrokken partners te vergroten naar de regio en een meer structurele samenwerking te verkennen. Hierbij zijn naast gemeente Wageningen ook THUIS Wageningen, de BBLTHK, en Regio Foodvalley betrokken. Tegelijkertijd verkennen en toetsen belanghebbenden binnen de WUR wat er nodig is om lokale stedelijke uitdagingen verder in het onderwijs te integreren.