CoP: City Deal-makers beheersen de balans tussen formeel en informeel

‘Een City Deal bestieren is een ware kunst, en tijdens deze sessie gaan we onderzoeken wat die kunst precies inhoudt.’ Dit stond in de uitnodiging voor de bijeenkomst op 8 december van de Community of Practice van City Deals, het leernetwerk waarin de verschillende dealmakers van de City Deals elkaar tegenkomen. De vijfde bijeenkomst met als onderwerp De Makers van City Deals vond via Zoom plaats en bestond uit een inhoudelijk en een informeel gedeelte. De bijeenkomst werd door Henk-Jan Bierling van Agenda Stad gepresenteerd.

Enthousiaste mensen krijgen City Deals van de grond

Het eerste woord was echter aan Frank Reniers, programmamanager bij Agenda Stad. Volgens Henk-Jan loopt Frank al weken achtereen met een brede lach op zijn gezicht. ‘Klopt’, aldus Frank, ‘Ik ben enorm blij en trots. In één jaar tijd hebben we vijf nieuwe City Deals afgesloten en een aantal aflopende City Deals verlengd. We zetten volgende week een enorme mijlpaal met het afsluiten van de 25^e deal. En vorige maand hebben we een prachtig online programma neergezet tijdens de Dag van de Stad. Zo krijg je vanzelf het gevoel dat alles wat wij aanraken in goud verandert’. Over de vraag van Henk-Jan welke factoren een rol spelen bij het succes van City Deals is Frank duidelijk. ‘De huidige complexiteit bij het maken van beleid vraagt om een nieuwe manier van handelen, van inniger samenwerken. City Deals zijn daarbij een goed instrument, omdat de bestuurlijke opgaven waar we voor staan te complex zijn geworden. Het ‘product’ City Deal verkoopt zich inmiddels zelf. Daarnaast is het zo dat we op de een of andere manier hele enthousiaste en leuke mensen aan ons hebben weten te binden. Mensen die iets nieuws voor elkaar willen krijgen. Juist zij zorgen ervoor dat een deal ook daadwerkelijk van de grond komt.’

In het inhoudelijke deel stond de vraag centraal over welke set aan tools, kennis en vaardigheden de dealmakers beschikken. Wat doen zij in hun dagelijkse werk van dealmaker om een deal tot een succes te maken? Suzanne Potjer van Twynstra Gudde heeft onlangs een kwalitatief onderzoek gedaan naar de onbewuste kennis van de makers van City Deals. Ze is een oude bekende van Agenda Stad en is in het verleden betrokken geweest bij meerdere City Deals. Ze heeft als onderzoeker gesprekken gevoerd met negen dealmakers en hen gevraagd naar de ervaringen die zij hebben met het opzetten en beheren van City Deals. Ook heeft ze gevraagd naar de persoonlijke kwaliteiten die men daarbij heeft ingezet.

Volgens Suzanne was het doel van haar onderzoek om onbewuste kennis beter te ontginnen en deelbaar te maken. Intuïtie, ervaring, gewoonten en kennis die je opdoet in de praktijk zijn voorbeelden van die onbewuste kennis. Omdat de dealmakers in feite ‘on the job’ kennis opdoen met het opzetten, het runnen en afsluiten van City Deals, is er veel van hen te leren.

In haar interactieve presentatie heeft ze geprobeerd een antwoord te geven op de volgende vragen:
Wie zijn de makers, wat typeert hen? Ze noemen zichzelf projectleiders, dealmakers, maar ook: matchmakers, aanjagers, makelaars en ‘linking pins’.
Wat doen makers? Vooral: veel tegelijk. Maar veel van de dingen die zij doen zijn ogenschijnlijk
tegengesteld. Denk aan bijvoorbeeld formeel VS informeel en ontwerpen VS inspelen.
Wat is de kunst van het maken van een City Deal? Suzanne legt een verband met het boek van Robert Maynard Pirsig, ‘Zen and the art of mortorcycle maintenance’. Uiteenliggende motieven kunnen er gecombineerd voor zorgen dat het werk geklaard wordt. Een voorbeeld van zo’n ogenschijnlijke tegenstelling, het bij de les houden VS enthousiasmeren, wordt door de meeste deelnemers herkend. Eén van de geïnterviewde respondenten zei het als volgt: ‘geen van ons kan het alleen, maar samen kunnen we het wel’. Het is volgens Suzanne de kunst van ‘én-én’. Dus niet alleen formeel, maar ook informeel. Zowel complex als concreet, en zowel bij de les houden als enthousiasmeren. De kunst is om de twee kanten met elkaar in balans te brengen, en soms te switchen van de ene naar de andere kant als de situatie daarom vraagt. Soms moet je je echt bewust verplaatsen van de ene naar de andere aanpak.

Afb: De kunst van én-én

Vervolgens werd er in kleine groepjes verder gepraat over de vraag hoe je de kunst van het én–én beoefend. Deelnemers spraken na afloop van een inspirerend en herkenbaar verhaal van Suzanne.

In haar presentatie sprak Suzanne ook nog kort over het handboek voor dealmakers dat Koen Haer en Steven Kroesbergen hebben geschreven en waarin zij de kennis die is opgedaan door de huidige dealmakers hebben vastgelegd zodat toekomstige dealmakers er de vruchten van kunnen plukken.

CoP-Café: wie kent de City Deals en de CoP het best?

Na de pauze veranderde de CoP-bijeenkomst in een heus CoP-café met ruimte om wat informeler met elkaar om te gaan. Hoofdingrediënt vormde de CoP-quiz. Quizmasters Jurian Strik en Celestine Trienes peilden hoeveel de deelnemers eigenlijk wisten van Agenda Stad, de City Deals en de CoP zelf. Tussen de breinkrakende vragen door werd ook gepolst hoe de deelnemers de rol van de CoP zien en wat hun ambities met de CoP zijn voor 2021.

De Kahoot-quiz verliep probleemloos – dat is op zichzelf al een compliment aan de quizmasters waard – en was spannend. Doordat deelnemers een eigen ‘nickname’ konden kiezen, was het tot op het laatst een mysterie wie er om de prijzen streden. De medewerkers van Agenda Stad deden natuurlijk hard hun best om hen kennis tentoon te spreiden. Maar omdat ze met hun voorkennis wel erg in het voordeel zijn, deden zij buiten mededinging mee. Onder andere Suzanne Potjer en Rogier van der Wal (Platform31) maakten er een spannende strijd van. Uiteindelijk ging Rogier van der Wal er met de prijs vandoor. Maar welke prijs? Quizmaster Jurian: “De prijs is een verrassing, maar geloof ons: die wil je hebben! Je treft hem aan in het CoP-kerstpakket!” Agenda Stad heeft namelijk voor het CoP-netwerk een mooi kerstpakket samengesteld, met onder andere het felbegeerde Agenda Stad-mondkapje. Wie naar aanleiding van de eerdere oproep zijn adres heeft doorgegeven, zal het pakket zo snel mogelijk ontvangen.

Nadat de winnaar in het zonnetje gezet was en de quiz was nabesproken, was het tijd voor een drankje. Maar niet voordat moderator Henk-Jan nog even een blik vooruitwerpt en wat komende highlights met de CoP deelt: zo is op 15 december het Symposium Circulair en Conceptueel Bouwen waar tevens de gelijknamige City Deal gesloten wordt. En dat is – jawel – City Deal nummer 25! Daarnaast vindt op 15 januari het NSOB-PBL webinar Leren samen werken aan opgaven plaats over het rapport Leren Institutionaliseren, waar ook de City Deals en de Community of Practice aan bod zullen komen. Frank Reniers zal een van de sprekers zijn tijdens het webinar. Henk-Jan schetst dat Agenda Stad in januari de jaarplanning voor 2021 zal opstellen en verspreiden en tot slot doet Steven Kroesbergen nog een oproep voor de Top 200 a-go-go waar de CoP’ers nog tot 11 december hun top-3 van nummers waar zijn energie van krijgen terwijl ze werken aan de stad, voor kunnen aanleveren via de postbus van Agenda Stad.

Tot slot vraagt Henk-Jan aan Frank hoeveel City Deals hij graag volgend jaar gesloten zou zien worden. Frank geeft aan dat het vooral om de juiste onderwerpen gaat en niet alleen om het aantal deals. Daarnaast benadrukt hij dat we ook ‘het juiste moeten blijven doen’ in de lopende City Deals zodat die van meerwaarde blijven. Weer een mooi jaar met vijf nieuwe deals zou fijn zijn, maar: ‘we gaan voor kwaliteit’, aldus Frank.

En dan worden de flessen ontkurkt en ontdopt en wenst iedereen elkaar fijne en gezonde feestdagen, voordat er in klein gezelschap nog virtueel wordt nageborreld op een bijzonder jaar.