Delft als casus voor het onderwijs

Van innovatieve ideeën voor nieuwbouw tot de vraag hoe toeristen langer verblijven in de stad. Delft is in 2017 gestart met de City Deal Kennis Maken en sindsdien hebben studenten al de nodige bijdragen geleverd. Dit jaar start een Stadslab in de wijk Tanthof. Wilbert Hoondert en Robin Diek vertellen over wat er allemaal gebeurt in de Prinsenstad .

Dit artikel hoort binnen het overkoepelende model voor verbinding met de samenleving bij het radar Studenten en Externe Verbinding.

Hoe zijn jullie precies begonnen?
Hoondert: “Na het ondertekenen van de City Deal zijn we in de stad vrij snel om tafel gegaan met de drie onderwijsinstellingen  om te kijken welke onderwerpen we met de City Deal wilden gaan oppakken. Het werd een echte zoektocht. Hoe stem je de ritmes van de stad, de gemeente en onderwijsinstellingen op elkaar af? Wat moet je allemaal van elkaar weten? Een voorbeeld is dat hbo-opleidingen al in mei en juni hun planning voor het eerste schoolkwartaal voor na de zomer maken. Dus als je iets wilt doen met studenten van deze opleiding moet je dit dus al voor de zomer regelen. Voor ons bleek het echt ambassadeurswerk te worden hier intern bij de gemeente. Wie ziet de meerwaarde in van het begeleiden van studenten voor een project? We moeten duidelijk laten zien wat je er allemaal voor terugkrijgt.”

Wilbert Hoondert, gemeente Delft.

Enthousiasme is dus heel belangrijk bij het succes van de samenwerking?
Hoondert: “Je moet mensen bij elkaar brengen die blij zijn iets terug te doen voor de stad, of voor de onderwijsinstelling waaraan ze zelf hebben gestudeerd. We willen de cirkel rond maken. Zet jouw kennis en ervaring in als gemeenteambtenaar om jonge mensen de praktijk te laten zien. In de praktijk zien ze dat ze echt iets hebben aan hun studie. Dat prikkelt en motiveert, en ze nemen de kennis weer mee in hun verdere loopbaan. Toen we begonnen zijn we daarom gaan kijken waar de energie zit. Wat vinden de collega’s leuk? Wie ziet mogelijkheden hierin vanuit de onderwijsprogramma’s? Dat bleek ook wel uitdagend. Als je wilt meedoen met lopende zaken moet het wel passen in je programma. We hebben gemerkt hoe enorm belangrijk een goede communityvorming is rond thema’s. Delft als casus voor het onderwijs. Dat is het idee erachter.”

Wat voor projecten hebben jullie allemaal gedaan in Delft?
Diek: “Het eerste project dat we hebben gestart met de City Deal was met vierdejaars studenten Bouwkunde van de TUDelft. We hebben hen laten meekijken naar nieuwbouw in de wijk Buitenhof. Delft heeft de ambitie om 15.000 woningen binnenstedelijk te bouwen. We hebben de studenten gevraagd om hun creativiteit op dit vraagstuk los te laten. Inspireer ons hoe we dat zouden kunnen doen. Onder de studenten zaten mensen uit India, China en Brazilië. Die hebben hele andere ervaringen en ideeën van openbare inrichting, wat leidde tot een heel breed palet aan oplossingen. Ook hebben we een toerismeproject opgezet waar we studenten van Hogeschool Inholland hebben laten nadenken over het creëren van landmarks in Delft, met als doel om toeristen langer te laten verblijven in Delft en andere doelgroepen aan te spreken.”

Wat voor thema’s horen daarbij?
Hoondert: “We hebben zes thema’s gekozen om mee te werken. Van Digitale Agenda, Toerisme, Circulair, Gezondheid en Welzijn, Urban Planning tot de Ecosysteem van de Stad. Er zat bijvoorbeeld op het thema Digitale Agenda nog weinig energie, maar digitalisering komt nu eenmaal op ons af. Daarom hebben we toch besloten met studenten van de Haagse Hogeschool te kijken naar Smart Society en hen mee te nemen in de wereld van digitalisering en robotisering. Hoe kun je bijvoorbeeld met digitalisering de Delftenaar meer laten sporten in de openbare ruimte? Of hoe kan je een beleidsnota van 100 pagina’s een slimme en overzichtelijk digitale weergave geven? Een geheel ander project is een kinderboerderij. Studenten bedrijfskunde maken, onder begeleiding van een docent, een business plan zodat de boerderij een stabiel kan zijn en klaar voor de toekomst.”

Robin Diek, gemeente Delft.

Wat hebben jullie op de agenda staan voor 2019?
Diek: “Met de studenten Bouwkunde gaan we de komende jaren ook andere wijken bekijken. Studenten Communicatie Media & Design gaan kijken hoe we aan de slag kunnen gaan met de Smart Society. In een speciaal Stadslab in Tanthof bundelen TU Delft, De Haagse Hogeschool, Hogeschool InHolland en de gemeente hun krachten om samen aan de toekomst van de wijk te werken. Zodat het een fijne plek blijft om te wonen, werken en leven. In januari dit jaar is kwartiermaker Gerben Helleman aan de slag gegaan om de verbinding tussen onderzoek, advies, beleid en onderwijs én praktijk in dat Stadslab vorm te geven. Om een beeld te krijgen van waar er behoefte aan is in de wijk, ondervraagt hij professionals, ondernemers en wijkbewoners.”

Hoondert: “Een hele belangrijke spin-off van de City Deal is dat onderwijsinstellingen ons nu ook benaderen voor hun onderzoeksprojecten. We zitten nu bijvoorbeeld samen met drie onderwijsinstellingen in subsidietrajecten, van thema’s als urban aging, burgerparticipatie bij klimaatadaptatief maken van de stad tot de invloed die de openbare inrichting heeft op de gezondheid van inwoners. We willen nu kijken hoe we dit kunnen vormgeven met Delft als casus voor onderzoek.”

Wat voor governancestructuur is er ontstaan in Delft door de City Deal?
Hoondert: “We hebben een coördinatiewerkgroep met ambtenaren en beleidsmensen van De Haagse Hogeschool en Hogeschool InHolland, de TU Delft en de gemeente. De leden leggen allemaal verantwoording af aan hun besturen en we komen elke twee of drie weken bij elkaar. Boven de City Deal hangt ook nog een bestuurlijke groep maar die komt niet vaak bij elkaar. Wel zien bestuurders elkaar bilateraal en werken ze intensief samen. Daarnaast is er rondom het Stadslab ook een werkgroep.”

Hoe zorgen jullie voor de verbinding tussen studenten en stad?
“We hebben in Delft ruim 30.000 studenten verdeeld over de drie hoger onderwijsinstellingen. Daarvan woont een groot deel ook in de stad. Het zijn ook onze inwoners. We willen daarom dat ze meedoen en dat ze hun maatschappelijke verantwoordelijkheid op zich nemen. Ga vrijwilligerswerk doen, ga op pad in de stad. We willen de rest van de inwoners laten zien dat studenten zeker wat toevoegen en niet alleen maar overlast met feestjes en fietsen veroorzaken. Deze ambitie zit eigenlijk onder de agenda. Het is een belangrijke onderstroom onder de City Deal.”

Studenten van de Haagse Hogeschool doen een presentatie op het gemeentehuis.

Hoe verloopt de samenwerking met andere partners?
Hoondert: “Het betrekken van andere partners bij de City Deal Kennis Maken staat nog in de kinderschoenen. We zijn met het thema Gezond en Welzijn in gesprek met GGZ en thuiszorgorganisaties. We proberen de wens van andere partijen aan te haken. Het is de rol van de overheid om de onderwijsinstellingen te introduceren bij de andere partijen in de stad. Hoe krijg je tussen de oren van de ouderenmakelaar in de wijk Tanthof bijvoorbeeld wat studenten voor hen kan betekenen? Onze missie dit jaar is dan ook meer partijen te laten zien dat het werkt, wat de meerwaarde is. Langer thuis wonen, aanpassingen van de woning, domotica, verbouwen, het zijn allemaal vraagstukken die je kunt laten onderzoeken door studenten.”

Wat zouden jullie graag zien op landelijk niveau in de City Deal?
Diek: “De landelijke bijeenkomsten vind ik heel erg nuttig. Tussen de bijeenkomsten door gebeurt er echter ook een hoop en dan zou je ook wel even bij anderen willen kijken. We zouden een soort platform moeten hebben waar concrete projecten in de verschillende steden makkelijk te vinden zijn. Een project inrichten rond een bepaald thema is soms een ware zoektocht. Als je kan zien hoe en wat anderen dat hebben gedaan scheelt een hoop werk.”

Hoondert: “Zelf ben ik heel blij met de betrokkenheid van OCW bij deze City Deal. Die is heel erg goed gecommitteerd. Het feit dat wij aan tafel zitten om mee te praten over hogere onderwijs en hoe studiepunten meetellen aan onderzoek in de stad en hoe curricula beter kunnen aansluiten is heel erg tof. Als je kijkt bij de Agenda Stad is dit een van de best lopende City Deals.”

Waar liggen kansen voor verdere samenwerking?
Hoondert: “Heel concreet hebben de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam samen een Strategische Agenda afgesproken waarin ze van meerwaarde willen zijn voor de bredere regio. We willen kijken hoe we voor deze samenwerking de City Deal als vehikel kunnen inzetten om die samenwerking handen en voeten te geven. De burgemeesters van de drie steden proberen voor de zomer daarover een samenwerkingsagenda af te spreken.”