Kracht ‘informele’ Urban Agenda en afscheid pleitbezorger centraal op stedelijke conferentie

Nico Beets (rechts) met Hans van Tijl. Foto Patricia Overheul.

Lees ook het uitgebreide verslag (.pdf) inclusief de opbrengst van de break-out sessies.

In Pakhuis de Zwijger kwamen woensdag 19 juni ruim 50 enthousiaste betrokkenen en geïnteresseerde volgers naar de stedelijke conferentie ‘Fit for the future’. Tijdens de bijeenkomst, georganiseerd door Agenda Stad als onderdeel van We Make The City, werd teruggeblikt op de resultaten van drie jaar Europese Agenda Stad en vooruitgeblikt op de kansen die het werken in partnerschap biedt voor Nederlandse en Europese Steden. De conferentie markeerde tevens het afscheid van speciaal gezant voor de Europese Agenda Stad Nicolaas Beets, die na zijn tomeloze inzet voor de ‘Urban Agenda’ in Europa met pensioen gaat.

De bijeenkomst opent met de vertoning van een video waarin de verschillende Europese partnerschappen die de afgelopen jaren gesloten zijn – veertien inmiddels – worden toegelicht.

Daarna introduceert moderator Natasja van den Berg speciaal gezant voor de Europese Agenda Stad Nicolaas Beets. Die schetst de ontstaansgeschiedenis van de Urban Agenda for the EU. Na een lange aanloop die in 1997 begon, markeerde het Pact van Amsterdam in 2016 een ommekeer waarna vier Europese Partnerschappen als pilots de weg plaveiden voor de tien partnerschappen die daarna nog zouden volgen. Het was onwennig voor steden, schetst Beets, om samen met lidstaten en andere grote en kleine steden aan één tafel te zitten, maar die gelijkwaardigheid maakte ook dat één van de deelnemers zei ‘voor het eerst heb ik de indruk dat deze EU van míj is, omdat ik nu betrokken wordt’. En zo kwamen op steeds meer thema’s steden aan de Europese tafel te zitten om invulling te geven aan de doelstelling van het Pact van Amsterdam: zorgen voor betere EU-regelgeving, -financiering en kennisdeling. Beets blikt vooruit op het nieuwe Liepzig Charter, waar Duitsland volgend jaar als EU-voorzitter het belang van de Urban Agenda zal onderstrepen door het als belangrijkste instrument te benoemen in de verwezenlijking van de Duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties.

Elena Szolgayová. Foto Evan Schaafsma

Elena Szolgayová. Foto Evan Schaafsma

Kruispunt

Vervolgens vertelt Elena Szolgayová, DG Huisvestingsbeleid en Stedelijke Ontwikkeling van Slowakije, over haar ervaring als coördinator van het partnerschap Housing. Szolgayová waarschuwt: “We staan op een kruispunt voor grote stedelijke vraagstukken. Het is tijd voor visie én actie.” Over de SDG’s zegt ze ‘ze lijken bijna cliché te worden omdat ze zo vaak herhaald worden en ze zijn wellicht te ambitieus, maar daarom niet minder belangrijk.” Szolgayová zegt ook dat het voortbestaan van de EU in gevaar komt als men geen nieuwe manieren ontwikkeld om Europees beleid tastbaar te maken voor de inwoners. Daarbij kunnen steden een belangrijke rol spelen, want zij zijn de ogen en oren van de EU op lokaal niveau. Tot slot schetst ze de noodzaak van een sterk huisvestingsbeleid – 80 miljoen Europeanen kunnen de woonlasten niet of nauwelijks opbrengen en in Slowakije blijft 68 procent van de jongvolwassenen bij de ouders wonen door het woningtekort.

In een panelgesprek met Beets en Szolgayova roemt Beets het informele karakter van de Europese Partnerschappen: “Het is in bureaucratieën makkelijk om te zeggen ‘dit kan niet’. Maar op die manier slechten we de barrières niet. Dus proberen we in partnerschappen te kijken – en daarbij helpt het informele karakter: ‘hoe kunnen we het tóch oplossen?”, aldus Beets.

Nicolaas Beets (links) ontvangt het rapport ‘SDG Index’ van Bastiaan Zoeteman van Telos

Vervolgens worden na een korte pauze in drie break-out sessies aan de hand van de thema’s ‘Green’, ‘Smart’ en ‘Inclusive’ deze Europa-brede thema’s verkend in rondetafelgesprekken waarin ook deelnemers aan bestaande Europese Partnerschappers hun ervaringen en expertise delen. Het leidt tot veel inzichten, vooral in de vraag naar welke voorwaarden ten grondslag liggen aan een sterk partnerschap, zoals ‘oplossingsgerichtheid, vooruit denken, heldere verwachtingen, goede ondersteuning en enthousiaste deelnemers’. In de sessie over ‘Green’ ontvangt Beets uit handen van hoogleraar Bastiaan Zoeteman van Telos (Universiteit van Tilburg) het rapport ‘SDG Index’, een eerste inventarisatie van koplopers en achterblijvers in Europa met betrekking tot de Duurzame ontwikkelingsdoelen.

Nico Beets en Valentina Schippers (rechts, op de rug gezien), presenteren de inzichten van de break-out sessie Green. Foto Evan Schaafsma

Bottom-up

Maarten Hajer

Na de deelsessies verzamelen de aanwezigen zich weer voor een gloedvol pleidooi van professor Marten Hajer van de Urban Future Studio. Hajer bepleit een lokale aanpak voor problemen op wereldniveau. “Dat maakt ze behapbaarder en organiseren op wijk- of buurtniveau garandeert ook een democratischer proces en meer betrokkenheid van burgers.”

Hajer zegt dat we voor de keuze staan: maken we steden ‘Europeser’ of maken we Europa ‘stedelijker’. “Lang werd gedacht dat ‘upscaling’ de oplossing was, maar Europanisering van openbaar bestuur blijkt niet de oplossing. Het succes van de Urban Agenda bewijst dat we de andere kant op moeten.” Het is met andere woorden nodig om ‘uit de hiërarchie te stappen’. “Weersta de reflex om de Urban Agenda de institutionaliseren en meer zoals andere instituties te worden”, waarschuwt Hajer daarom. Daarnaast zouden strategische beleidsmakers er volgens Hajer goed aan doen om wat beter te luisteren naar de ‘streetlevel bureaucrats’, de beleidsmakers die meer met de voeten in de klei staan.

De straat naar Brussel brengen

Na deze woorden van steun voor het gedachtegoed van de Urban Agenda, is het laatste woord aan de grootste pleitbezorger van de stad. “De afgelopen vier jaar waren de meest fascinerende van mijn 41-jarige loopbaan die zich overal op de wereld heeft afgespeeld”, aldus Nicolaas Beets, oud-ambassadeur in o.a. Finland en Saoedi-Arabië. “Want in die vier jaar ben ik in meer dan 50 Europese steden geweest en ik ben daar veel geleerd over de échte problemen waar mensen in de steden mee kampen. Niet de ‘highbrow’ zaken in binnenkamertjes, maar wat er echt gebeurt op straat. Ik heb mijn bijdrage mogen leveren om dié onderwerpen op de agenda te krijgen in Brussel en ik zie dat dat door de Europese Partnerschappen steeds meer gebeurt.” Hans Tijl, directeur Ruimtelijke Ordening bij BZK, bedankte Beets voor zijn vele verdiensten. Tijdens de afsluitende borrel werd geproost, op Beets en op de toekomst van de Urban Agenda.

Hans Tijl (links) bedankt Nico Beets. Foto Evan Schaafsma

 

Laat een reactie achter

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *