De stad is de rijkste leeromgeving voor student

In de steden zijn naast de kennisinstellingen de meeste bedrijven en publieke organisaties te vinden. Juist hier, in de nabije omgeving van de collegebanken, vind je onderzoeksvragen naar grootstedelijke vraagstukken als migratie, armoede, sociale inclusie, zorg, circulaire economie en energietransitie. Vraagstukken waar studenten nog meer kennis kunnen maken met de maatschappij tijdens hun onderzoek of stage.

Praktijkgericht onderzoek bij hogescholen is nog beperkt in omvang, en er is steeds meer vraag naar stages voor studenten op universiteiten. Het ideale plaatje dat OCW schetst, is dat straks elke student de samenleving als leeromgeving kan gebruiken. Dus dat hij meer dan ooit nu zijn kennis opdoet, in de wijk en op straat.

Burgemeester Henri Lenferink van Leiden, voorzitter netwerk Kennissteden.

Het hoger onderwijs van de toekomst moet een plek worden waar jongeren uit verschillende disciplines, sociale achtergronden én internationale culturen elkaar ontmoeten en leren samenwerken. Naast de ontplooiing van individueel talent wordt ook een beroep gedaan op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Kortom, de Strategische Agenda vraagt om een betere verbinding tussen onderwijs en samenleving. En dé plek waar dat kan is in de stad. En vanuit die samenleving komen vooral de onderzoeksvragen, waarmee studenten aan de slag kunnen gaan. Er is een dubbele winst te behalen. Niet alleen maken studenten meer kennis met de praktijk. Met hun kennis kunnen zij weer bijdragen aan het inzichtelijk maken en oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Niet alleen de universiteiten en hogescholen zijn al begonnen om de verbinding tussen theorie en praktijk te versterken, de studenten zelf vragen er al om.

Er zijn genoeg goede voorbeelden van de stad als leeromgeving. Denk aan Living Labs waarmee Rotterdam is begonnen. Of aan bijvoorbeeld de studenten met verschillende studie-achtergronden die worden opgeleid tot coach om jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt naar een opleiding of baan te begeleiden. En studenten Bedrijfseconomie maken risicoanalyses voor verschillende gebieden die worden gebruikt voor zonne-energievelden. Zo verbetert de innovatiekracht van universiteiten en hogescholen het sociale, culturele en economische klimaat in de stad. En doen studenten relevante ervaring op voor de arbeidsmarkt.

Tijd dus om voort te bouwen op deze initiatieven en intenties die er zijn. Er moet een goede structuur komen waar de stad als  rijke leeromgeving een vaste plek krijgt op een gezamenlijke agenda van stad en kennisinstellingen . Daarin moet zeker ook aandacht komen voor de samenwerking van de verschillende onderwijslagen met elkaar, van WO, HBO, MBO tot het voortgezet onderwijs. Bij de onderzoeksvragen en vraagstukken uit de praktijk moet zowel een multidisciplinaire als een multilevel samenwerking plaatsvinden tussen verschillende studies en onderwijsinstellingen.

Om de stad tot een succesvolle rijke leeromgeving te maken zijn duurzame samenwerkingsverbanden tussen steden en kennisinstellingen essentieel. Daarom tekenden vorige week negen universiteitssteden samen met hun kennisinstellingen, het Netwerk Kennissteden, de VSNU, de Vereniging Hogeschool, Kences en de ministeries van OCW en BZK de City Deal ‘Kennis Maken’.  

Deze nieuwe, intensieve samenwerking moet zorgen voor evidence-based stedelijk beleid. En het biedt de studenten een rijke leeromgeving aan waarbij onderwijs, onderzoek en de praktijk met elkaar zijn verbonden. Studenten zullen samen met onderzoekers en mensen uit de praktijk de relevante onderzoeksvragen formuleren, nader onderzoek doen naar stedelijke problemen en oplossingsrichtingen proberen te formuleren. Zo versnellen we het oplossen van maatschappelijke problemen in steden.

Steden maken het verschil. Ook in het onderwijs.

Dit opiniestuk is eerder gepubliceerd op de website van Binnenlands Bestuur.