Studenten Deventer werken aan slimme oplossingen voor de stad

Samen met bewoners kijken hoe een straat veiliger kan. Of meedenken hoe het stadion van Go Ahead Eagles duurzaam kan worden uitgebreid. Studenten van de Saxion Hogeschool in Deventer krijgen geen opdrachten meer die in een bureaulade van een docent belanden maar juist opdrachten waar de maatschappij op zit te wachten. Met de City Deal Kennis Maken zetten de Saxion Hogeschool en de gemeente Deventer een volgende stap in de rijke leeromgeving.

Dit artikel hoort binnen het overkoepelende model voor verbinding met de samenleving bij het radar Cultuur & Communityvorming en Studenten.

Vorig jaar sloten gemeente Deventer en Saxion Hogeschool een Strategische Samenwerkingsconvenant voor vier jaar om de band tussen stad en onderwijs te versterken. Daarnaast sloten ze zich ook aan bij de City Deal Kennis Maken met dit zelfde doel. De thema’s duurzaamheid, ICT en gezondheidszorg staan daarin centraal.

Gemeentelijke vraagstukken

“We werkten daarvoor al op veel fronten samen”, vertelt Hanneke van de Weg, relatiehouder strategische uitvoeringsagenda bij de gemeente.. Maar die samenwerking miste focus. De behoefte was dan ook groot bij beide besturen om in kaart te brengen welke opleidingen en kennisdomeinen Saxion heeft en hoe die gekoppeld kunnen worden met gemeentelijke vraagstukken.” En aangezien Saxion op de locatie Deventer alleen al achtduizend studenten heeft, is er een enorm potentieel te benutten, vult Marije Nije Bijvank, bestuursadviseur van de hogeschool, aan. “Andersom is de stad een fantastische omgeving voor de studenten om te leren.”

De behoefte vanuit de stad om het beter in kaart te brengen had ook te maken met andere doelen, zoals de Deventerse economie en arbeidsmarkt. Daar is de krapte sinds de crisis alleen maar toegenomen. “We willen de studenten ook behouden, dus opleiden om hier in de regio te werken”, legt Van de Weg uit. “ICT-talent is hier broodnodig. Hoe komen we aan de benodigde tweeduizend ICT’ers? De stad kent een aantal grote spelers en die willen we graag hier houden. Daarvoor versterken we de onderlinge samenwerking en willen we studenten al tijdens hun studie in contact brengen met het bedrijvennetwerk. De City Deal werkt als een olievlek om dit verder tot een succes te brengen.”

Pionieren

Met het aanstellen van een kwartiermaker begin dit jaar ging de City Deal echt van start. Meike Heijenk stapte in die rol. “Het was echt pionieren. Mijn opdracht was eerst om het netwerk in kaart te brengen. Wat gebeurt er allemaal bij de gemeente? Wie kent wie, wat gebeurt er op welke thema’s?”
Nu na een half jaar is ze al dé spil in het netwerk van de stedelijke City Deal. Ze werkt zowel vanuit het gemeentehuis als bij Saxion. Een dag in de week is ze te vinden in de Gasfabriek, tussen de startups en ondernemers. “Het is eigenlijk een luxepositie. Je leert iedereen kennen. Mijn rol als kwartiermaker is het ophalen van opdrachten, vragen die leven in de stad en mogelijk opdrachten kunnen zijn voor het onderwijs.”

Nije Bijvank voegt toe: “Meike is echt een dagelijks aanspreekpunt en een spil in de stad. Ze is een ongelofelijke verbinder. En zo iemand hadden we nodig, anders zou het te veel bij intenties blijven.”
Een van de grootste uitdagingen in de City Deal Kennis Maken is hoe de Hogeschool de kennis kan inzetten voor de stad. Nije Bijvank: “Hoe maak je dat juist mogelijk al tijdens de opleidingen? In plaats van fictieve opdrachten of op papier willen we de studenten echt laten leren in de stad, door bijvoorbeeld wijken in laten gaan, en hun kennis al te benutten. De studenten van Deventer, maar ook docenten en onderzoekers, kunnen nog veel beter betrokken raken bij opgaven van het bedrijfsleven en andere partijen in de stad. De uitdaging is vooral hoe je dat vertaalt dat naar passend opdrachten.”

Stadslab

Er liepen al twee initiatieven waar de City Deal daarvoor mooi bij kon aansluiten: het Stadslab en SmartSolutions. In het Stadslab gaan studenten aan de slag met vraagstukken in de wijken, zoals onveilige verkeerssituaties of bewoners die een groene straat willen. Nije Bijvank: “Bij deze twee initiatieven kwamen de vragen voorheen vooral ad hoc binnen. Dankzij de City Deal wordt dat gestroomlijnd, hebben zij nu meer status en zijn het meer good practices geworden. Een voorbeeld van een project dat is gestart vanuit SmartSolutions is een opdracht voor de Adelaarshorst, het stadion van de Go Ahead Eagles, de voetbalclub van de stad. Dat stadion wordt uitgebreid. Hoe kan dat duurzaam gebeuren? Studenten van verschillende opleidingen denken in het Lectoraat Duurzame Leefomgeving straks daaraan mee. “We zijn nu bezig de vragen te articuleren zodat we ze kunnen inbrengen in het onderwijs.”

Een thema waar studenten mee aan de slag gaan binnenkort is de Circulaire Economie. Deventer wil haar afvalbeleid moderniseren, het omzetten naar grondstoffenbeleid. Zo wil de gemeente onderzoeken of er een verband bestaat tussen prijsbeleid en dumpen van afval. De gemeenteraad stelt vragen over deze overlast en dit willen we vertalen richting onderzoeksvragen. Een ander onderwerp is zwerfafval op de stranden langs de IJssel. Wat kun je doen met gedragsmaatregelen om dit overlast terug te dringen?”

Andere opdrachten waar studenten deze maand aan zullen werken is de vorming van een jongerenraad en Serious Games, een project waarbij teams van studenten worden gekoppeld aan wijkteams van de gemeente om te kijken in de verschillende stadswijken wat er allemaal speelt, de wijk te verbeteren en bewoners te helpen. Ook gaan studenten en onderzoekers van Saxion, Windesheim in Zwolle en de Universiteit Twente meewerken aan de Kennisagenda Transform met als doel om 40.000 woningen van het aardgas af te koppelen.

Samenwerken

Een van de grootste winsten tot nu toe noemt Van de Weg de manier waarop de partners nu samenwerken. “We weten nu de weg dat wat je in juni formuleert in september kan worden opgepakt. Die routine en planning krijgen we steeds meer in de vingers. Voorheen hing het succes van een vraag of project vooral af van de beleidsmedewerker en hoe proactief deze was. Nu begint het ook binnen de gemeente steeds zichtbaarder te worden wat de mogelijkheden zijn om onderzoekers en studenten van de Hogeschool in te zetten. We snappen steeds beter hoe we binnenkomen en hoe de muren van Saxion werken. Met de succesjes moeten we nu de boer op.”

Nije Bijvank: “Het ideale beeld is dat de vragen uit de stad het onderwijs binnenkomen, de studenten ermee aan de slag gaan, en hun kennis weer terugvloeit de gemeente in. Nu is het zover dat we hier aan kunnen werken. We hebben betere systemen en kunnen een aanpak maken daarvoor.”

Heijenk: “We willen ook meer aandacht voor het ophalen en formuleren van stadsvragen. We willen binnenkort starten met het geven van workshops bij de gemeente waar we docenten en beleidsmakers bij elkaar brengen om te formuleren hoe je het beste een opdracht uitzet richting onderwijs. Het mooie aan de City Deal is dat we met andere steden contact hebben hoe zij dat hebben gedaan, zoals Delft en Leiden.”

Marije Nije Bijvank, Meike Heijenk en Hanneke van de Weg. Foto: Pieter Verbeek.

Over vier jaar

Wat levert het op over vier jaar? Nije Bijvank: “Ik zie dan dat Deventer een bruisende aantrekkelijke studentenstad is geworden, waarbij Saxion met en in de stad werkt en kennis teruggeeft aan die stad. En dat studenten na hun studie blijven hangen op de arbeidsmarkt. Na vier jaar moet de strategische samenwerking mede door de City Deal blijvend succesvol zijn.”

Van de Weg: “Ik hoop dat er over vier jaar ook een loket toegankelijk is voor burgers met vragen. Dat bewoners op laagdrempelige manier voor kleine vragen bij Saxion terecht kunnen. En dat ze bewust zijn van de hogeschool in de stad. Dat ze het hele jaar het gevoel hebben dat ze er iets aan hebben.”

Heijenk: “Ik droom iets kleiner. Ik zou het ideaal vinden dat ik in mijn rol als kwartiermaker er tussenuit kan. Dat ambtenaren zelf de weg vinden naar de juiste mensen bij Saxion met hun vragen.”