‘Studenten zien hele andere dingen dan wij ambtenaren’

In Nijmegen werken gemeente, Radboud Universiteit, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en ROC samen aan een aantal thema’s. Het afgelopen jaar stond het thema Integrale wijkaanpak centraal. Kim Hoeks, adviseur strategie bij de gemeente vertelt over de succesvolle projecten daarbij.

Dit artikel hoort binnen het overkoepelende model voor verbinding met de samenleving bij het radar Studenten en Externe Verbinding.

Wie ben je?
“Ik ben vanaf januari vanuit de gemeente onderdeel van het kernteam van de City Deal in Nijmegen. Daarvoor heb ik twee jaar bij de gemeente gewerkt als trainee, waarbij ik onder meer een half jaar samenwerkte met Hans van Oerle, die de City Deal hier in de stad opzette. Zo ben ik betrokken geraakt bij de City Deal Kennis Maken. Inmiddels werk ik als adviseur strategie en hou ik me onder meer bezig met de afstemming van de partners van de City Deal in de stad. We werken in één kernteam met vier aanjagers uit de betrokken partijen.”

Hoe staat het met de City Deal in Nijmegen?
“Het gaat hier goed. We hebben dit jaar twee mooie projecten afgerond. Het eerste project was een project in de het stadsdeel Nieuw-West, waar zowel studenten van de Radboud Universiteit en de Hogeschool Arnhem-Nijmegen onderzoek deden. Dit stadsdeel bestaat uit de wijken Hees, Hesveld en Neerbosch-Oost, de laatste twee behoren tot het laagste woningbouwsegment van de stad. Er zijn veel sociale huurwoningen en lage huren. De Radboud-studenten hebben gekeken naar het basisonderwijs in de wijk. Wat zijn de kansen en mogelijkheden voor kinderen tussen 0 en 12 jaar? De HAN-studenten deden participatief actieonderzoek samen met de wijkteams. Die hebben echt met de mensen in de wijk gewerkt, en gekeken waar kansen lagen voor een betere samenwerking met  de partners als gemeente en woningcorporaties. Hun uiteindelijke product is een verbetering van het samenwerkingsverband tussen professionals uit de eerste en tweede lijn. De wijk heeft echt kunnen profiteren van hun aanbevelingen.”

Nijmeegse en Gentse studenten werken samen in de wijk.

Wat was de aanleiding voor onderzoek in deze wijken?
“Deels is afgesproken met de partners om als eerste thema binnen de City Deal te focussen op de integrale wijkaanpak in Nieuw-West. De documentaire ‘De Witte Vlucht’, over drie basisscholen met elk een ander systeem hier in het stadsdeel, is de aanleiding geweest voor de Radboud studenten om te focussen op de kansen en mogelijkheden van kinderen in het basisonderwijs.  Na het zien van de documentaire wilden de studenten hierop doorgaan. De meeste brieven die scholen sturen zijn in het Nederlands. Maar als de mensen in de wijk ze niet kunnen lezen, omdat ze een taalachterstand hebben. Moet je dan het onderwerp misschien in een andere taal opschrijven? Het is een wijk met een complexe opgave, waar nog veel onduidelijk is. Hoe kun je als gemeente daar een boost aan geven? Daarom heeft de wijk dan ook de focus bij de City Deal en zijn de studenten gevraagd er onderzoek te doen. De studenten zien weer hele andere dingen die wij als gemeenteambtenaren niet meer zien. De Radboud-studenten hebben als een van hun aanbevelingen dan ook voor ambtenaren om meer de wijk in te gaan.”

Wat was het tweede project?
“Het tweede project was een uitwisseling met studenten uit Gent. Ook hier lag de focus in Nieuw-West. De opdracht was om scenario’s te maken voor 2050 voor zowel de wijkeconomie, het sociaal domein als voor duurzame stedelijke ontwikkeling. Wat zijn de kritische zekerheden, en vooral wat zijn de kritische onzekerheden? Hoe verandert de samenleving? Op welke manier digitaliseert de economie? Daaromheen hebben de studenten scenario’s ontwikkeld. Die hebben ze door middel van werksessies, speeddates gedeeld met wijkbewoners en professionals. Ze zijn bijvoorbeeld gaan eten met wijkbewoners. Over een paar weken is er een terugkoppeling, een informatieavond. Ook schrijven ze een stukje voor de wijkkrant en zorgen ze na de zomer voor terugkoppeling aan mijn collega’s. We hebben dezelfde oefening gedaan in de wijk Nieuw-Gent, maar dan nu wat concreter. Het is mooi als studenten meer toewerken naar oplossingen. Ze komen op basis van hun aanbevelingen met één scenario voor de toekomst. Hoe zit het bijvoorbeeld met verticale moestuinen? Zijn er straks nog wel auto’s, of is alles groen?”

Hoe verloopt de samenwerking met de partners in Nijmegen?
“Die gaat erg goed. We hebben de laatste tijd wel wat wisselingen van de wacht gehad. Zowel bij ons, als bij de HAN en Radboud. Afgelopen april hebben we een nieuwe herstart gedaan met het kernteam. We komen nu weer elke drie weken bij elkaar. De focus ligt op nieuwe projecten, meer communicatie, -laten zien wat je als stad allemaal doet-, en ook kijken we of we een fysieke plek kunnen vinden van waaruit we kunnen werken. Met de Impulsregeling vanuit OCW, die voor iedere stad in de City Deal 30.000 euro beschikbaar maakt voor projecten, willen het komend jaar als thema de Gezonde Stad uitwerken. Dat willen we doen in een andere wijk.”

Hoe gaan jullie dat aanpakken?
“Dit doen we op verschillende manieren. We gaan kijken of er al vakken en opleidingen met dit thema zijn gelieerd. We kijken hoe we de middelen kunnen gebruiken om er een boost aan te geven. Naast een fysieke plek, willen we workshops organiseren en projectbegeleiding. Hoe gaan we studenten aantrekken van de universiteit, hogeschool, maar ook mbo? Zo’n subsidie helpt daarbij. Maar vooral gaan we gewoon starten. We zien wel waar we allemaal tegenaan lopen. Tezijnertijd kijken we wel hoe we dat dan verbeteren. Als je te lang wacht verlies je de energie van de studenten en docenten. We hebben al een coalitie in Nijmegen genaamd ‘Groen Gezond en in Beweging’ met onder meer de universiteit, het RUMC, GGD en gemeente. Doel is om Nijmegenaren vitaler en gezonder te laten leven. Omdat de HAN al zo’n mooie infrastructuur heeft met de Labs, voorheen de Spark Centresen de wijkdocenten willen we hen er ook bij betrekken bij het gezonde stad verhaal. We kijken nu hoe we een goede start kunnen maken. Dat wordt ergens eind augustus.”

Waarom hebben jullie ook het mbo benaderd om mee te doen?
“Ik vind het heel belangrijk dat mbo meedoet. Het is weer een heel ander type onderwijs, veel meer praktijkgericht. Juist dat kunnen we heel goed gebruiken in onze projecten. Als gemeente kunnen we veel van die praktijkkennis opsteken, en ik denk de studenten van de Radboud en de HAN ook in hun manier van denken. En natuurlijk andersom ook. De City Deal is een goede aanbeveling om verder te kunnen. Het is juist zo belangrijk dat studenten leren de maatschappelijke context beter te begrijpen, en tegelijkertijd ervaring in de praktijk op te doen. Dat zijn dingen die je in de schoolbank niet leert. We hopen dan ook snel met de Gezonde Stad mee te doen. Een uitdaging is nog hoe je het borgt in het curriculum van de betrokken opleidingen. Meegaan naar Gent was een mooie ervaring, maar het leverde de studenten geen studiepunten. En dat is wel weer jammer.

Volgende jaar weer Gent?
“De Europese subsidie voor de uitwisseling was eenmalig. Daarom moeten we ook kijken hoe we toekomstbestendige financiering kunnen regelen voor dit soort projecten, naast het curriculum. Met die opdracht zijn we naar huis gegaan. Eind  van de zomer gaan we in gesprek om te kijken of we deze projecten in 2020 weer kunnen doen.”

Wat kunnen jullie nog gebruiken vanuit de landelijke City Deal?
“Er zijn meer steden bezig met een thema als de Gezonde Stad.  Hoe stel je gezondheid bij je bewoners centraal en hoe maak je daaromheen beleid? Het is interessant om te leren hoe andere steden het doen. Wat komt er bij jullie uit? Wat werkt, wat niet? Het inbedden van zo’n thema in het curriculum is ook iets waar meerdere steden mee worstelen. Daarom kan de City Deal als landelijk platform fungeren om daarover met elkaar te sparren en kennis uit te wisselen.”

Wat kunnen andere steden leren van jullie?
“Ik denk dat het project met Gent duidelijk laat zien hoe je als City Deal ook succesvol kunt zijn over de grens. Niet alleen Nederland is een voorloper. Ik denk dat we met de City Deal de kans hebben om andere steden in Europa te laten aanhaken. Dat wil ik graag meegeven aan andere steden: kijk over de grenzen.”

Uitwisseling studenten Nijmegen en Gent.