Verslag sessie ‘Landelijk doorpakken: structureel samenwerken’

In een van de lunchsessies sprak Martin Schulz, co-decaan Nederlandse School voor Openbaar Bestuur in een “Vraag maar raak” gesprek met Cees Hogendoorn van het Avans ondernemerscentrum en Marcel de Heer (gemeente Breda) over de CDKM-pilot ‘Structurele samenwerking Avans & gemeente’.

Drie jaar geleden besloot Breda als hbo-stad mee te doen met City Deal. “We wilden de samenwerking tussen gemeente en hogescholen beter op de rails krijgen. Daarom hebben we onze visie ontwikkeld. Die hebben we weergegeven in de praatplaat. We hebben meer structuur gekoppeld aan onze strategische vragen. Zo hebben we het Urban Living Lab opgezet in de voormalige koepelgevangenis waar we fysieke ontmoetingen organiseren. Ook zijn er digitale ontmoetingsplekken opgezet die beter zichtbaar moeten maken wie betrokken is en bij welke projecten.”

Vitaliteit

Het thema dat centraal staat in Breda is vitaliteit, dat weer wordt gekoppeld aan andere thema’s als inclusie, energietransitie, smart mobility en digitalisering. “We willen van projectmatig naar programmatisch werken gaan, met alle kennisinstellingen in de stad, inclusief de Defensie Academie. Daar hopen we de resterende City Deal periode mee verder te gaan.”

“Voorheen misten we kansen omdat we niet wisten wat er liep bij de gemeente”, licht Hagendoorn toe. “Hoe zorg je ervoor dat onderwijs en onderzoek goed aansluit bij de behoefte van de gemeente?”

Schulz deelt een denkraam met het City Deal Breda. Zijn specialisatie ligt rond het gevoelige snijvlak tussen politiek en bestuur, en het verduurzamen en opschalen van experimenten in het publieke domein. Hij is een van de auteurs van het essay Experimenteren en Opschalen. In die rol ging hij in de sessie in gesprek het Bredase City Deal netwerk over al hun vragen rond structureel bestuurlijke samenwerking en grootschalige opschaling. Want hoe schaal je op?

We experimenteren in ieder geval heel veel, pas na afloop vragen we ons af wat we doen met de resultaten. Er zijn heel veel vormen van experimenteren. Een voorbeeld is het experiment met 10-14 scholen, waarbij het hele schoolsysteem op de schop moet, zodat kinderen niet al zo snel worden gekwalificeerd voor hun vervolgonderwijs. Een ander experiment is het inschakelen van roofvogels om vijandige drones uit de lucht te halen. Het opschalen van experimenten is bedoeld voor maatschappelijke grote opgaven.

Er zijn twee redenen om te experimenteren”, volgens Schulz. “Om bewijs te verzamelen, om te kijken of iets werkt. Bijvoorbeeld de pilot met de roofvogels. Dat bleek uiteindelijk niet te werken. Of om beweging te veroorzaken. Denk aan circulaire landbouw, waarvoor we meer actoren en dynamiek willen creëren.”

Beweging

De praatplaat van de City Deal Breda laat beweging zien, concludeert Schulz. De City Deal wil groeien en partijen engageren. Dat beaamt De Heer. “We zijn de beweging gestart door gewoon te beginnen. Geïnspireerd door andere steden zijn we op zoek gegaan naar de oliemannetjes in Breda om ook hier de beweging op te zetten.”

De aanpak van Breda is heel navolgbaar aldus Schulz. Maar wat willen ze bereiken? Oogsten of opschudden? “Wil je bewijzen verspreiden, praktijklessen delen binnen het bestaande pad? “, vraagt Schulz. “Of wil je het systeem, het pad zelf, opschudden? Bij de eerste vorm kan het gaan om het overbrengen van informatie vanuit het experiment, maar ook om professionalisering van de werkwijze.”

Wat Breda vooral oogst volgens Schulz is het opzetten van een beweging. Daar zijn ook De Heer en Hagendoorn het mee eens. “Het is mooi dat er samenwerking ontstaat, het gaat niet in één keer. Als een enthousiaste docent met studenten in de wijk aan de slag gaat, leidt dat niet meteen tot concrete resultaten, maar we zetten wel iets in beweging.”

Toch zijn er ook concrete resultaten te zien. Dat werd vorige week duidelijk: in een Onderwijscafe presenteerden studenten van de BUAS en Avans hun resultaten, na een samenwerking met het Amphia ziekenhuis over de vraag hoe mensen na kanker weer kunnen terugkomen op de arbeidsmarkt. Het ziekenhuis heeft gezegd de resultaten verder te gaan brengen.

Lees ook het interview over opschalen met Martin Schulz op deze site .