Werken aan dezelfde grote beweging in de City Deal

Er gebeurt al heel veel in Arnhem en Nijmegen onder de vlag van de City Deal Kennis Maken. ‘Het zet mensen echt in doestand’, stelt Rob Verhofstad, voorzitter van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) dan ook. Samen met projectleider Miriam Jager denkt hij na wat een volgende stap zou kunnen zijn. ‘We moeten het niet te klein maken. We zijn onderdeel van een grotere beweging.’

Dat er vier jaar een beweging ontstond in de vorm van de City Deal Kennis Maken om steden en kennisinstellingen was eigenlijk heel vanzelfsprekend, stelt Verhofstad. “Eigenlijk werd het zelfde inzicht op meerdere plekken in het land bedacht. De City Deal maakt veel beter helder en duidelijk maakt wat eigenlijk onze missie is. Waarom zijn wij op aarde? Nou, om ervoor te zorgen dat we een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen. Dat zijn grote woorden maar het is wel zo. Als HAN doen we dat aan de ene kant met praktijkgericht onderzoek en aan de andere kant door in te zetten op human capital. We willen mensen op de juiste manier helpen om zich te ontwikkelen tot innovatieve ondernemende professionals.”

“Dat doen we dus niet door in een ivoren toren te gaan zitten en ons op te sluiten op de campus. We willen juist tijdens het hele proces van het opleiden en onderzoek doen de driehoek opzoeken: onderzoek, onderwijs en beroepspraktijk. Daarom kostte het de HAN dan ook geen enkele moeite om aan te sluiten bij de City Deal. Wat ik mooi vind aan City Deal is dat we er niet alleen over praten, maar dat er echt studenten bezig zijn en samenwerken met mbo en universiteit.”

Waar zie je dat allemaal gebeuren in Arnhem en Nijmegen?

Jager: “Een goed voorbeeld is dat het Rijn IJssel College bijvoorbeeld in het dorp Westervoort, net buiten Arnhem, een praktijk-leerroute heeft, waarbij wij zijn aangesloten met onze studenten. Daar zijn we daadwerkelijk aan de slag gegaan met thema’s die daar spelen, zoals eenzaamheid of armoede onder agrariërs. Groepjes studenten werken samen met professionals en onderzoekers. Dat moet je wel echt goed faciliteren, alleen dan is het betekenisvol. Studenten willen iets betekenisvol doen, daarom kiezen ze voor hun opleiding, zeker op het hbo en mbo.

Verhofstad: “Dat betekenis geven is echt heel waardevol. We hebben het vaak over uitdagingen met een hoge abstractie, zoals de energietransitie. Dat klinkt heel groot. Je moet niet denken dat je in je uppie in een semester de energietransitie kan oplossen. Juist in dit soort projecten en hybride leersituaties worden grote doelen terug gesneden naar iets wat je kan aanraken. En dat vind ik het mooie van dit soort projecten. Studenten kunnen zeggen dat ze op de fiets stappen om ergens naartoe te gaan waar ze werken iets dat leidt tot een stapje in de goede richting van de energietransitie of inclusieve gezondheid.”

Hoe gaat het met de samenwerking tussen de verschillende onderwijsniveaus?

Jager: “Het gaat om dat we de olifantenpaadjes bewandelen. Voor een student moet je gaan vertalen wat je hier aan het doen bent. Waarom zit ik hier met een mbo’er? Nou, omdat de wereld erbuiten ook zo uitziet. We hebben elkaar nodig als het gaat om energietransitie of kansengelijkheid, complexiteit van de zorg. De wereld ziet er zo uit. En daar word je voor opgeleid. Ook mbo’ers vragen waarom ze met hbo-studenten moeten samenwerken. Dat moet je dus goed kunnen uitleggen. Je moet bepaalde competenties leren die je niet in de schoolbanken leert. Die vertaling, die olifantenpaadjes, zijn essentieel.”

Staan we aan het begin van een tijd waarin multi-level standaard wordt?

Verhofstad: “Ja uiteindelijk wel. Het is namelijk in niemands belang om in een bubbel te blijven werken. Dat werkt niet. Je moet erboven uitstijgen. Dat heeft niks met altruïsme te maken maar dat het een werkzaam element is om te komen tot een innovatief, goed werkend ecosysteem. Zowel op het vlak van onderzoek, als op het vlak van human capital uitdaging. Kijk eens naar een groot bedrijf als onderzoeksinstituut Imec, hier in Nijmegen. Dat staat bekend als zeer kennisintensief, maar het overgrote deel van de mensen die er werkt is mbo-geschoold. Je kunt niet alleen maar denken dat je er bent als je alleen richt op kennisintensief en al dat andere veronachtzaamt.”

Er was al heel wat samenwerking in de twee steden tussen de kennisinstellingen aan maatschappelijke vraagstukken? Wat voegt de City Deal Kennis Maken precies toe?

Rob Verhofstad. Foto: Eva Broekema.

Verhofstad: “Het is niet zo dat de City Deal een idee heeft bedacht dat er nog nooit eerder was. Wat het toevoegt is dat het werkelijk mensen in de doestand zet. Dat versnellen en verbinden, is volgens mij wat de toegevoegde waarde is van de City Deal Kennis Maken en wat er uit voort is gevloeid.”

Jager: “Het maakt praktisch wat al aanwezig is. Ik had de Corona Challenge geschreven, daar zou een event voor komen, dat niet doorging. Daarom wilde ik een actie doen om wat te doen met welzijn van studenten. Wat gebeurt er vervolgens? Bestuurders haken aan, maar ook POZ-GGZ bellen me en zeggen een enorme toename te zien van studenten die het slecht hebben. Studentenhuisvesting belt me ziet dat ze wegkwijnen. Gisteren ben ik nog door een soort Rotary-achtige club gebeld die studentenwelzijn als project wil oppakken met geld en middelen. Dat is wat er ontstaat. Je zet iets in de wereld en het heeft een aanzuigende werking.”

Wat denken jullie dat een volgende stap kan zijn voor de City Deal?

Verhofstad: “Dan moet ik denken aan de NASA en haar missie: We put a man on the moon. De hele bureaucratische organisatie daar is terug te brengen tot deze ene missie. Als je daar aan de poort komt en je vraagt de portier wat hij precies doet, zegt hij we put a man on the moon. Daar denk ik wel eens aan ook als ik de projecten zie van de City Deal Kennis Maken. Het zou mooi zijn om ook af en toe die verbeelding aan de macht te brengen. Dat je inderdaad kunt zeggen dat het klein lijkt wat je doet, -het gaat immers maar om wat studiepunten-, maar dat je werkt aan energietransitie of aan inclusieve gezondheid. Je helpt mee de stad CO2-neutraal te maken. Als City Deal Kennis Maken ben je onderdeel van een grotere beweging. We moeten het niet te klein maken.  Je kunt als mbo- of hbo-student wel degelijk onderdeel zijn van iets groots. Ook als je gediplomeerd bent en de arbeidsmarkt op gaat. Je doet het ergens voor. Je doet ertoe. Je bent in staat om bij te dragen. Dat zou ik ons gunnen, dat we dat ons voornemen. Het stelt wat voor allemaal.”

Hoe beweeg je iedereen binnen de City Deal richting die zelfde missie?

Verhofstad: “Bijvoorbeeld door in kaart te brengen wat er al allemaal gebeurt rond een thema. Dan zie je dat het niet toevallig is. Er is veel meer samenhang dan je op het eerste oog ziet, als je in een van die onderdelen ziet. Ook daar kan de City Deal Kennis Maken een rol in spelen.”

Miriam Jager.

Jager: “Zorg dat je de satellietjes verbindt en van elkaar weet wat je doet. Doe het samen, zorg ervoor dat je elkaar de bal toespeelt. Heel concreet verbinden we in Arnhem de City Deal aan Arnhems Studiestad. Deze city marketing gaan we benutten om dit soort verhalen op te halen en te laden met mooie projecten. Het is een vehikel om dat grotere verhaal te vertellen. Energietransitie en kansengelijkheid zijn de thema’s in Arnhem. Groen, creatief en vrij zijn de kapstokken. Als je dat gaat laden en vullen met dit soort verhalen dan wordt het ook zichtbaar.”

Hoe moet de City Deal een vaste plek krijgen in het onderwijs?

Verhofstad: “Dit is niet iets wat erbij kan. Het is daarom nu al onderdeel van het instellingsplan. We noemen het werken in de driehoek. We hebben echt de overtuiging dat onderzoek beter doet als je dat niet vanuit je ivoren toren doet, maar vanuit de maatschappij. De hele stad als campus dus. En ook dat je niet mensen sec opleidt op een campus maar ook in de driehoek onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk. Dat sluit een op een aan bij de doelstellingen van de City Deal Kennis Maken.”