URBACT, het Europese programma voor duurzame stedelijke ontwikkeling, selecteerde dit jaar 97 ‘Good Practice Steden’ in 25 Europese landen. Een Good Practice is een unieke aanpak die robuuste resultaten heeft geboekt en daarmee kan dienen als goed voorbeeld of model voor andere steden. Deze steden komen in aanmerking om leadpartner te worden van een Transfer Network, hiervoor is de call nu geopend. Ook in Nederland bekroonde URBACT drie steden tot Good Practice stad: Groningen, Heerlen en Schiedam. Twee ervaringsdeskundigen leggen uit waarom Groningen de titel Good Practice Stad draagt

Groningen wordt steeds internationaler. In ‘Het Akkoord van Groningen’, een uniek samenwerkingsverband tussen stad en onderwijsinstanties, bundelen de Hanzehogeschool Groningen, de Rijksuniversiteit Groningen, het UMCG, de provincie Groningen en de gemeente Groningen de krachten. In dit samenwerkingsverband werd een welkomstbeleid ontwikkeld specifiek gericht op internationale studenten en expats. Met het beleid streven deze partijen naar een verbetering van het internationale vestigingsklimaat, met behoud van het sociale karakter van de lokale universiteitsstad. De aanpak spitst zich toe op vier thema’s: huisvesting, werkgelegenheid, leven in de stad en communicatie. Voor meer informatie, klik hier voor de informatiepagina van Groningen. Wat merken de internationale studenten en expats nou van deze aanpak?

Lees het interview met twee expats in Groningen op de website van Urbact.

Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) onderstreept in zijn opinie ‘Naar een Europese Agenda voor Huisvesting’ de conclusies van het rapport van de Europese Commissie aan de Raad van de Europese Unie, waarin gepleit wordt voor een bredere toegang tot sociale huisvesting.

Op dit moment definieert de EU ‘social housing’ als huisvesting voor ‘achterstandsgroepen of sociaal achtergestelden die door solvabiliteitsbeperkingen geen huisvesting tegen marktvoorwaarden kunnen vinden’. Dat betekent dat alleen huisvesting voor die doelgroepen als ‘Dienst van Algemeen Economisch Belang’ (DAEB) kan worden aangemerkt en voor staatssteun in aanmerking komt.

In een aantal lidstaten, waaronder volgens sommigen Nederland, hanteert men een bredere definitie voor sociale huisvesting, en daar knelt de huidige Europese definitie. Daarom benadrukt CvdR-voorzitter Lambertz in de aanbiedingsbrief aan EU-commissaris voor Mededinging Margrethe Vestager dat het mededingingsbeleid meer ruimte moet bieden voor staatssteun bij nationale en regionale vraagstukken. Zo roept de CvdR de Commissie op om lidstaten meer autonomie en vertrouwen te geven bij de vaststelling van wat een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) is die staatssteun rechtvaardigt. Daarbij acht de CvdR het wel van belang dat voor lokale en regionale autoriteiten helder is wanneer er bij investeringen sprake is van staatssteun.

De opinie van de CvdR is in lijn met het Guidance Paper van het Housing Partnership van de Urban Agenda for the EU (UAEU), waarin EU-lidstaten, Europese steden, de Europese investeringsbank, de Europese Commissie en publieke en private organisaties, waaronder de Nederlandse corporatiekoepel Aedes, vertegenwoordigd zijn. In het Guidance Paper bepleit het Partnership om ook de ‘sociale mix en sociale samenhang’, de zogenaamde ‘gemengde wijken’, als Dienst van Algemeen Economisch Belang’ te erkennen.

Het Urban Innovative Actions (UIA) initiatief heeft de derde subsidieronde geopend voor steden die nieuwe oplossingen willen uitproberen op het gebied van vier stedelijke vraagstukken: klimaatadaptatie, luchtkwaliteit, huisvesting, werkgelegenheid en vaardigheden in de lokale economie. Er is tot 100 miljoen euro beschikbaar. Voorstellen kunnen ingediend worden tot 30 maart, 14:00.

Urban Innovative Actions (UIA) is een initiatief van de Europese Unie dat stedelijke regio’s in Europa financiële ondersteuning biedt bij het uitproberen van innovatieve oplossingen voor stedelijke vraagstukken. In de periode 2014-2020 heeft het UIA een budget te besteden van 372 miljoen euro.

De eerste call for proposals van de UIA leidde tot 18 gesubsidieerde projecten, waaronder twee in Nederland, in Utrecht en Rotterdam. De tweede call leidde onder andere tot een subsidie voor het SUPERLOCAL-project van de gemeente Kerkrade, woningcorporatie HEEMwonen en IBA Parkstad voor het SUPERLOCAL-project. Europese steden met minimaal 50.000 inwoners komen in aanmerking voor de subsidie. Zie voor meer informatie de CALL-pagina van de UIA.

Op 15 januari verschijnt de online cursus ‘How to make the most of EU resources for regions and cities’ online. Deze cursus van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) bevat praktische informatie over beschikbare financieringsmogelijkheden op regionaal en lokaal niveau en biedt inzicht in Europese beleidsmaatregelen.

De cursus, een zogenaamde MOOC (massive open online course), is beschikbaar op het online leerplatform Iversity en bevat video’s, factsheets en debatten die via livestreams gevolgd kunnen worden. Ook kun je via het platform contact onderhouden met medecursisten. In de eerste zes weken van de cursus, van 15 januari tot en met 23 februari, wordt steeds een ander thema behandeld. Door middel van opdrachten en een wekelijkse quiz kunnen deelnemers hun voortgang toetsen. De wekelijkse studielast bedraagt ongeveer 1,5 uur.

De cursus is in samenwerking met verschillende directoraten-generaal van de Europese Commissie ontwikkeld en bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de EU en in regionale en lokale vraagstukken. Inschrijven kan via die Iversity-pagina van het CvdR.

Eerdere MOOC’s van het CvdR, ‘Europe’s regions, the EU institutions and policy-making’ en ‘The EU budget and funding for regions and cities’ werden door meer dan 15.000 deelnemers gevolgd.

Lees meer op de site van het CvdR.

Het Programma Sociaal Domein gaat in een van haar trajecten, Eenvoudig Maatwerk bij Ingewikkelde Problemen, de leerervaringen uit de City Deal Inclusieve Stad doortrekken.

Het Programma Sociaal Domein is ontstaan door en voor het sociaal domein. Met een 13-tal trajecten wil dit platform werken aan de verbetering van het domein. Bij dit innovatieplatform zijn dan ook meerdere gemeenten en de departementen van JenV, BZK, VWS, SZW en OCW betrokken. Die hebben de dagelijkse sturing overgedragen aan de Programmaraad Sociaal Domein.

Eenvoudig Maatwerk

Een van detrajecten is Eenvoudig Maatwerk bij Ingewikkelde Problemen. Doel van dit traject is om de huidige complexe ondersteuning van kwetsbare burgers  te vereenvoudigen zodat een stapeling van problemen en verdere verstrikking in de bureaucratie kan worden voorkomen. Daarmee wordt de dienstverlening en ondersteuning aan inwoners verbeterd en worden de kosten van de overheid teruggedrongen.

De huidige ondersteuning van kwetsbare inwoners door gemeenten is namelijk veel te complex. Dat geldt vooral bij ingewikkelde persoonlijke/gezinssituaties en bij een stapeling van problemen. De uitvoering kan niet altijd adequaat handelen als gevolg van een groot aantal – bij de oplossing betrokken – partijen, regels, procedures en financieringsbronnen, met ieder eigen belangen en een andere focus. Het resultaat kan zijn dat inwoners te laat de ondersteuning krijgen of niet de goede ondersteuning, die wel nodig is om erger te voorkomen. Inwoners raken dan verder verstrikt in de bureaucratie met ondermeer – naast persoonlijk leed – onnodig hoge kosten als gevolg (zorg, wonen, schulden etc.).

Stapeling van problemen

Het traject richt zich op meer preventie door vereenvoudiging van de uitvoering en het voorkomen van een stapeling van problemen. De Programmaraad gaat daarvoor samen met de belangrijkste rijksorganen op dit terrein en met woningcorporaties, ziektekostenverzekeraars en private partijen op zoek naar constructies zoals vergaand mandaat en blockchain technologieën.

Inclusieve Stad

Ook gaat het programma de leerervaringen die zijn opgedaan bij de de City Deal Inclusieve Stad doortrekken. In verschillende recente rapporten is er op gewezen dat de huidige dienstverlening aan en ondersteuning van kwetsbare burgers te complex is en tot extra problemen kunnen leiden.

Een zelfde constatering was voor vijf steden en vier departementen aanleiding om de City Deal Inclusieve Stad te sluiten (2016-2017). Met als doel onder meer om de wijkteams meer handelingsruimte te geven, kostenbewuster te laten handelen, te laten doen wat nodig is en de sociaal werkers daartoe verdergaand te professionaliseren. Om zodoende een nieuwe balans realiseren tussen de systeemwereld in het sociaal domein en de leefwereld van (kwetsbare) burgers.

Deze  leerervaringen zullen worden doorgetrokken  onder de vlag van “Eenvoudig maatwerk bij ingewikkelde problemen”. Op welke wijze kunnen professionals in de wijk betere ondersteuning bieden binnen de bestaande budgetten. Professionalisering, andere sturing, bekostiging en verantwoording, zijn aspecten die daarbij onder de loep worden genomen.

Meer weten over de City Deal Inclusieve Stad? Kijk op de speciale website www.inclusievestad.nl of op de City Deal pagina.

Wat gebeurt er met de stad als het stationsplein groen kleurt, als je onder bomen op een terras kan zitten en als een buurt samen gaat tuinieren? Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat investeren in groen en blauw in de stad veel positieve effecten heeft. Nu is het zaak om deze effecten te verwaarden. De City Deal Waarden van groen en blauw in de stad spant zich daarvoor in. 

“Zeven steden participeren in deze City Deal”, vertelt Stefan Verbunt van RVO op  de website van de GreenDeals. “Zij willen groen en blauw waardeerbaar maken. Eigenlijk is dat een waarde die iedereen wel voelt; als een wijk veel groen heeft of water, dan wordt dat zeer gewaardeerd. Het zet aan tot bewegen, sociale cohesie én de huizenprijzen stijgen. Daarnaast zijn een aantal economische effecten inzichtelijk; grenst een woning direct aan het openbaar groen, dan is hij gemiddeld 7% meer waard. Maar die financiële effecten zijn niet altijd meetbaar. Neem het effect dat groen heeft op de gezondheid. Weliswaar weten we dat het tegengaan van oververhitting van steden mensenlevens spaart en dat het de sociale samenhang in wijken ten goede komt als mensen samen het groen of een moestuin onderhouden, maar is daar een prijskaartje aan te hangen? Dat willen we met een aantal gemeenten en het RIVM onderzoeken.”

Praktisch

Stefan Verbunt.

De City Deal wordt daarom praktisch ingestoken. “De TEEB is de leidraad en maakt inzichtelijk welk effect het toevoegen van groen en blauw heeft op verschillende locaties”, legt Verbunt uit. “Daarnaast koppelen we de TEEB aan de ANK (Atlas Natuurlijk Kapitaal).” En er worden projecten gestart. “Een van de eerste pilots betreft het stationsgebied in Amersfoort. Deze willen we vergroenen. Maar er zijn meer thema’s die we in verschillende steden willen uitwerken. Denk aan de waterretentie, biodiversiteit, sociale componenten en de overgang van stad naar platteland.”

Designfase

De betere onderbouwing moet ervoor zorgen dat gemeenten investeringen in groen en blauw al in de design en inrichtingsfase onderdeel maken van de stedelijke plannen. Verbunt: “Vanaf de eerste plannen moet de buiteninrichting worden toegevoegd. Niet alleen door gemeenten (want naar hen wordt vaak gekeken) ook door vastgoedondernemers, banken, Gezondheidsinstellingen of bijvoorbeeld winkeliers. Zij zijn namelijk degene die de baathouders bij een levendige prettige en gezonde omgeving die haar waarde behoudt.”

City Deals

City Deals willen de groei, innovatie en leefbaarheid van de Nederlandse steden en stedelijke regio’s versterken door concrete samenwerkingsafspraken te maken. De werkwijze van de City Deals vertoont parallellen met de Green Deal aanpak, maar de City Deals kennen over het algemeen een bredere thematiek. Denk aan: next economy, gezonde steden, veiligheid of grensoverschrijdende economie. Steden zijn veelal initiatiefnemer en belangrijke partners in de City Deals.

Meer weten over de Groene Stad? Het is een van de thema’s van de Dag van de Stad op 30 oktober. Voor meer informatie en aanmelden kijk op: https://www.dedagvandestad.nl.

Lees het interview dat we eerder hier op de site deden met Stefan Verbunt.
Dit artikel is eerder gepubliceerd op de site van de GreenDeals.