Met de Health Hub etaleert Utrecht zich verder

Eind mei ondertekenden tien Utrechtse gemeenten samen met Rijk, kennisinstellingen en bedrijfsleven de City Deal Health Hub. Het moet de regio Utrecht nog meer op de kaart zetten met haar gezondheid gerelateerde economie. Een van de drijvende krachten achter de City Deal is Floris de Gelder, directeur van het Utrecht Science Park. Hij legt uit wat de City Deal voor de regio betekent.

Er is geen andere plek te bedenken in Nederland waar gezondheid gerelateerde wetenschappelijke instituten en bedrijven zo dicht bij elkaar zitten als op het Utrecht Science Park. Hier op een terrein van 300 hectare vind je naast de Universiteit Utrecht het UMC, het Wilhelmina Kinderziekenhuis, het Prinses Máxima Centrum, maar ook instellingen als het Hubrecht Instituut en TNO. Opgezet in 2011 als een gebied waar kennisinstellingen en bedrijfsleven meer samenwerken, hebben inmiddels verschillende grote bedrijven zich er gevestigd, waaronder Danone en Deltares.

Gezondheidseconomie

Ook ontstaan hier bedrijven, juist uit die kruisbestuiving van verschillende organisaties. Genmab is een life sciences instituut dat een betere methode ontwikkelt om kanker te behandelen. Vijftien jaar geleden opgezet door een medewerker van UMC en nu een beursgenoteerd bedrijf. Utrecht heeft zichzelf op de kaart gezet als gezondheidsstad. De gezondheidseconomie vormt ongeveer een kwart van de totale regionale economie in de regio, met zo’n 55.000 banen. In 2010 en 2013 is de regio Utrecht dan ook door de Europese Commissie uitgeroepen tot meest competitieve regio van Europa.

Niet geheel onlogisch dus om hier een City Deal Health Hub af te sluiten. De verschillende partijen hebben hierin afgesproken nog verder met elkaar op te trekken om die gezondheidseconomie verder te versterken. Vooral door de blik verder te richten dan de regio zelf. “De regionale samenwerking is natuurlijk niet nieuw, maar we hebben nu wel voor het eerst de schaal vergroot”, legt De Gelder uit. “Dat vind ik heel erg belangrijk. We zijn allemaal een schaal groter gaan denken. In plaats van de stad, hebben we het nu over de provincie, in plaats van Nederland hebben we het nu over Europa.”

Kern van de City Deal Health Hub is het inventariseren van knellende wet- en regelgeving. Ook voorzien de afspraken in het opzetten van pilots voor een regelarme of -vrije aanpak en de toepassing van bewezen innovatieve technologieën voor de ontwikkeling van een gezonde stad. De City Deal Health Hub bestaat uit vier pijlers: Vestigingsklimaat en campusontwikkeling, Utrecht als modelregio voor zelfmanagement, Talent en professionals en Gezonde wijken.

Pensioenfondsen

Als directeur van het Utrecht Science Park zet De Gelder zich dan ook in voor de City Deal. Als belangrijke taak heeft hij het aantrekken van financiering. “We zijn momenteel druk bezig om ervoor te zorgen dat pensioenfondsen hier hun geld investeren, in plaats van dat te doen in de Verenigde Staten, zoals nu nog gebeurt”, vertelt De Gelder. “Mede door die opschaling is het makkelijker om te proberen die pensioengelden in Nederland te houden. De centrale overheid kan er immers bij helpen. Het ministerie van Economische Zaken (EZ) speelt hierbij bijvoorbeeld een rol.” Het project met de pensioenfondsen wordt de komende drie maanden cruciaal. Naast het ministerie van EZ werkt het Utrecht Science Park ook samen met andere steden voor het aantrekken van financiering.

Centraal in de City Deal staat verder het stationsgebied van Utrecht. Dat wordt gebruikt als proeftuin voor nieuwe technologie, die wordt ontwikkeld op het Science Park. TNO heeft bijvoorbeeld sensoren ontwikkeld die luchtkwaliteit meten. De bijbehorende app en site waarschuwen burgers als die kwaliteit niet goed is en helpen hen zo gezonder te leven. De Gelder: “Dat wordt nu toegepast in het Utrechtse stationsgebied, een gebied dat twee keer zo druk is als bijvoorbeeld Schiphol. Het leuke van dit voorbeeld is dat TNO het meteen kan toepassen in het stationsgebied, voordat ze het verder ontwikkelt als exportproduct. De verbinding die groeit tussen de verschillende partijen is een van de grootste opbrengsten van deze City Deal.”

Verbinding

Op het Science Park is recent door die verbinding van verschillende partijen de bouw van het Prinses Máxima Centrum gestart. “Dit wordt een van de drie grootste kinderkankercentra ter wereld”, legt De Gelder uit. ”Alle kennis over kinderkanker vind je hier bij elkaar. De prognose is als we alle kennis hierover beter uitwisselen dat het genezingspercentage van deze ziekte flink zal stijgen. Het is efficiënt om bij elkaar te zitten, niet alleen deel je de kosten voor ontwikkelingen, het levert ook prestige op. Maar het belangrijkste is natuurlijk dat men verwacht dat het genezingspercentage van de kinderen kan stijgen van 75 procent naar 90 of 95 procent. Dat lukt alleen omdat de kennis allemaal bij elkaar zit. Met de Health Hub ontstaat er een goede schaal zodat er topkwaliteit kan worden geboden. En zo kun je een internationaal voorbeeld zijn. Je helpt niet alleen Utrecht verder, maar heel Nederland.”

Verder wordt er in de City Deal gewerkt aan een gebiedsverkenning voor de bereikbaarheid van het Science Park. Tijdens de Campus Party, waar de deal werd ondertekend, is er een Challenge opgezet. Er is een bedrag beschikbaar gesteld van 50.000 Euro voor het opzetten en ondersteunen van deze challenge, waarbij studenten uit de hele wereld meewerken aan het bedenken van creatieve oplossingen. “We vonden dat er ook echt iets concreets moest staan in de City Deal. Ik vind het heel belangrijk dat de City Deal iets markeert, dat er iets zichtbaar is en onmiddellijk kon worden overhandigd.”

Floris de Gelder, directeur van het Utrecht Science Park. Foto: Pieter Verbeek.

Satellietlocatie

Health Hub gaat overigens verder dan de stad Utrecht alleen. Er doen in totaal tien Utrechtse gemeenten mee. Op het voormalige RIVM-terrein in De Bilt komt nu een satellietlocatie van het Science Park. Een grote Indiase multinational heeft zich hier in 2012 gevestigd en inmiddels is er al een tweede gevolgd. De Gelder: “De ontwikkeling en acquisitie doen we helemaal samen. Dit is immers een middel dat de hele regio verder kan versterken.”

Maar Utrecht richt niet alleen zijn blik naar buiten. Ook laat ze haar eigen wijken niet links liggen. Vanuit de City Deal helpen de partijen ook de wijken in de stad gezonder leven. Voor sommige wijken is dat dan ook nodig. De wijk Overvecht, in het noorden van de stad, is bijvoorbeeld bestempeld als de wijk waar de gezondheid het slechtst is van heel Nederland. De Gelder: “Dat is een enorm probleem. Voor een stad met zoveel kennis en kwaliteit van wonen moeten we daar echt wel iets mee doen.”