City Deal Meetup – 18 januari 2024

Dit gaat over de City Deal Een Slimme Stad, zo doe je dat

We zitten middenin de digitale transitie. De kansen van digitalisering en technologisering zijn groot, maar hoe benut je als organisatie die kansen optimaal? Hoe zorg je ervoor dat oplossingen en toepassingen goed worden geborgd én worden benut. De City Deal Meetup is dus de unieke gelegenheid om te leren van praktijkvoorbeelden en innovatieve benaderingen binnen verschillende gemeenten en organisaties. Het evenement richt zich op diverse aspecten waardoor jij waardevolle kennis en strategieën kan opdoen.

Programma (wijzigingen voorbehouden):

10.00: Inloop

10.30: Welkom namens de City Deals – Leer van je collega’s
Jan-Willem Wesselink heet u welkom op de City Deal dag

10.45: Samenwerken buiten je organisatie: Hoe haalt de gemeente Deventer met De Kien innovatie van buiten in huis?
Hoe werk je samen met verschillende organisaties aan dezelfde opgave? Hoe pakt de gemeente Deventer met de Kien dit aan en welke lessen halen ze uit deze samenwerking. Met als spreker Rene Nelissen (programmamanager Witteveen + Bos)

11.30: Hoe borg je intern digitalisering Verbondenheid door digitalisering als dé echte gamechanger.
Hoe stel je je organisatie instaat om zelf te organiseren en hoe zorgt dit voor betere samenwerkingen voor zowel binnen als buiten je organisaties. Henk Vonk en Peter van Capelleveen (gemeente Zwolle) vertellen lessen van de Alliantie Smart Zwolle.

12.15: Openingswoord door gemeentesecretaris
Welkom op de City Deal dag – Hoe neem je je organisatie mee in datagedreven werken door Dick Emmer (gemeentesecretaris gemeente Zwolle).

12.30: Hoe borg je innovatie in je organisatie?
Waarom en hoe creëren, onderhouden en weerstaan managers en ondernemers disruptieve technologische en organisatorische verandering? Dr. Michel Ehrenhard (Universiteit van Twente) deelt zijn langjarige ervaring op dit gebied.

13.00: Lunch

14.00: De lessen van regionale samenwerking in het sociaal domein.
Twentse Koers laat zien hoe je door kleine stappen te zetten, verandering te weeg brengt binnen het sociaal domein. Elise Hol (Twentse Koers) verteld wat de aanpak is en of er al dingen geleerd zijn?

14.45: Van visie, naar programma, naar plan – Lessen Sittard-Geleen.
Hoe zorg je voor breed draagvlak binnen je organisatie? Sittard-Geleen heeft een visie om te laten zien waar hun stad voor staat. Maar wat zijn hun lessen? Roel Goossens (gemeente Sittard-Geleen) en Wil Jacobs (Groen al een Service) vertellen het.

15.30: Hoe maak je het tastbaar en laat je het zien: Alkmaar’s sensorenbeleid.
Met hun sensorenbeleid is Alkmaar koploper op gebied van stakeholderparticipatie. Maar hoe doen ze dat? Hoe nemen ze de hele organisatie daarin mee? Niek Hendricks (gemeente Alkmaar) laat het zien.

16.15: Hoe borg je digitalisering intern: Hoe kleine stappen maken helpt bij het behalen van grootste plannen (en wat soms misgaat)
Bauke Keulen (gemeente Amersfoort) laat zien hoe Amersfoort met agile werken aan de slag gaan. Hoe zorgt het kleiner maken van een groot project als DMI voor grotere successen? En wat gaat er soms mis en wat kun je daar weer mee?

17.00: Wrap up – Wat zijn de overkoepelende lessen?

17.15: Borrel

 

________________________________________________________________
Datum en tijd:
18 januari 2024 van 10.00 uur – 17.00 uur.

Locatie: Stadhuis van Zwolle (Grote Kerkplein 15, 8011 Pk Zwolle Overijssel). Het event is in de raadzaal. 

Mocht u willen vergaderen tijdens de dag, dat kan in de Herman Brood zaal en de Typhoonzaal.

Voor vragen en/of opmerkingen mail naar [email protected].

Interview Town Deal: “We vroegen ons intern af waarom we geen City Deals voor kleinere gemeenten hebben”

In mei van dit jaar werd de Town Deal Sterke Streken ondertekend. Als afgeleide van de City Deals, richt het instrument Town Deal zich op kleinere en/of meer landelijke gemeenten. Die kampen immers ook met complexe opgaven. Én hebben vaak ook nog eens minder ambtelijke capaciteit om aan die opgaven te werken. De Town Deal is nu bijna een half jaar onderweg. Aanleiding voor Gebiedsontwikkeling.nu, hét onafhankelijke platform voor nieuws over gebiedsontwikkeling, om betrokken dealmaker Steven Kroesbergen van Agenda Stad en beleidsmedewerker Marieke Meijer van mede-initiatiefnemer Regio’s aan de grens te interviewen.

Lees het volledige interview op Gebiedsontwikkeling.nu

In het interview schetst Meijer dat deelnemende gemeenten in de Town Deal zich, anders dan bij een City Deal, richten op één actueel project of een actuele hulpvraag. Daarbij maakt de Town Deal gebruik van een Impactpool van externe partijen, die helpt om gericht een impuls te geven aan een project. Meijer schetst ook dat de Town Deal weliswaar geen ‘heilige graal’ is voor alle opgaven van kleinere gemeenten,maar wel nadrukkelijk aansluit bij het adviesrapport Elke Regio Telt van de drie adviesraden Rli, RVS en ROB.

De eerste Town Deal is een pilot voor dit nieuwe instrument en wordt na de looptijd van een jaar geëvalueerd. Toch durft Steven Kroesbergen al vooruit te kijken. “We denken nu al hardop na over een nieuw thema.” Mogelijk wordt dit ‘maatschappelijke onrust.

Meer weten over de voortgang van de Town Deal? Lees het volledige interview op Gebiedsontwikkeling.nu.

Lees hem nu: Good Food City Magazine

Dit gaat over de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving

Good Food City Magazine is uit! Een tijdschrift vol inspirerende verhalen over hoe we het voedselaanbod in de stad gezonder en duurzamer kunnen maken.

Gemeenten hebben de mooie opdracht om te zorgen voor een gezonde en veilige leefomgeving voor hun burgers. De toegang tot gezond en duurzaam voedsel valt hier ook onder. Maar het voedselaanbod gezond en duurzaam maken, blijkt niet eenvoudig. Sterker nog: het aantal fastfoodzaken blijft stijgen en 91% van het aanbod in de horeca is ongezond. Daarbovenop zijn in arme buurten twee keer zoveel aanbieders met ongezond voedsel.

Tijd voor verandering
En daar moet verandering in komen, want we zijn massaal te zwaar. In 2021 had de helft van de volwassen Nederlanders overgewicht, waarvan 14% met ernstig overgewicht (obesitas). Dit leidt weer tot een grotere kans op diabetes, hart- en vaatziekten, terwijl het zorgsysteem al flink onder druk staat. Bovendien is ons huidige voedselsysteem erg belastend voor het klimaat.

In dit magazine leest u hoe de steden Almere, Amsterdam, Den Haag, Ede, Haarlem, Rotterdam, Utrecht en Wageningen ernaar streven om van een gezonde en duurzame keuze ook de meest logische en makkelijke keuze te maken. Dit willen ze bereiken door mensen te verleiden gezonde keuzes te maken, het aandeel lokaal voedsel te vergroten en het aanbod gezonder en duurzamer te maken, met name rond scholen, in sportkantines en kwetsbare wijken.

Inspiratie
Ook vindt u in het magazine inspirerende columns. Zo pleit wethouder Leon Meijer (gemeente Ede) voor meer instrumenten voor gemeenten om het voedselaanbod in de stad te kunnen beïnvloeden. Dr. Maartje Poelman (Wageningen Universiteit) beschrijft hoe onze voedselomgeving invloed heeft op onze keuzes en Dr. Hanno Pijl van het LUMC gaat in op de impact van ongezond eten op onze gezondheid. Gedragswetenschapper Dr. Ronald Voorn licht toe hoe reclame ons verleidt tot ongezonde keuzes.

Wilt u een papieren exemplaar ontvangen? Stuur dan een e-mail met uw contactgegevens naar [email protected]. Of lees het magazine online.

 

 

Tilburg nieuwe partner City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving  

Dit gaat over de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving

De gemeente Tilburg sluit zich aan bij de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving. Samen met acht andere steden, de provincie Zuid Holland, drie departementen, het Voedingscentrum en diverse andere organisaties investeert de gemeente de komende twee jaar in zoeken naar mogelijkheden voor gezond en duurzaam voedsel in de stad.  

Het belang om te werken aan een gezondere leefomgeving is in Tilburg heel duidelijk. Meer dan de helft van de inwoners is te zwaar en bepaalde vormen van kanker komen vaker voor dan op andere plekken. Gezond en betaalbaar voedsel is belangrijk om gezond te kunnen leven. In de afgelopen jaren werd het voedselaanbod  echter steeds minder gezond; in tien jaar tijd steeg het aanbod met ongezond voedsel met zo’n 45%. Vooral in de kwetsbare wijken en rondom scholen is er te weinig gezond aanbod.

Die trend moeten we zien te keren vindt Marcelle Hendrickx, wethouder gezondheid, zorg en ondersteuning: ‘We zetten graag een stap naar voren als het gaat om een gezonde(re) voedselomgeving en onze rol als gemeente daarin. Uit de ervaring van andere gemeenten zien we dat er kansen liggen en die willen we nu pakken. Samen werken aan een gezonde stad waarin iedereen de vrijheid heeft om voor gezonde voeding. Dat is in sommige wijken nu bijna niet mogelijk. Gezond voedsel is meteen een kans om mensen dichter bij elkaar te brengen, bijvoorbeeld via buurtmoestuinen.’

‘Met aansluiting bij de City Deal willen we onze rol als gemeente in de voedselomgeving onderzoeken. Wat kunnen en willen we doen om een gezondere voedselomgeving te krijgen? We doen dit samen met onze inwoners, omdat het uiteindelijk gaat om hun gezondheid. Gelukkig zien we in Tilburg al goede voorbeelden. We zijn trots op onze gezonde wijkcentra en op het Tilburgse platform voor voedsel-ondernemers, 013Food. We hopen ook de andere gemeenten in de City Deal te inspireren met goede Tilburgse voorbeelden,’ aldus wethouder Marcelle Hendrickx.

Over de City Deal

De ambitie van deze City Deal is om de voedselomgeving in 2030 overwegend gezond en duurzaam te maken. Vooral rond scholen, in openbare gebouwen, in supermarkten, catering en horeca. En dat is hard nodig. Uit onderzoek blijkt dat in onze steden het voedselaanbod de afgelopen jaren is toegenomen en steeds ongezonder is geworden. En dat heeft gevolgen voor onze gezondheid en voor de natuur: meer dan de helft van alle volwassen Nederlanders heeft overgewicht én niet duurzaam geproduceerd voedsel zorgt voor een uitstoot van broeikasgassen, ontbossing en verlies aan biodiversiteit.

City Deals zijn afspraken tussen gemeenten, provincies en het rijk, bedrijven en andere organisaties om samen te weken aan innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. De partners in deze City Deal partners werken samen op drie onderwerpen: een gezondere balans in het voedselaanbod in de stad, zoals in winkels, horeca en kantines, het veranderen van eetpatronen en het vergroten van de beschikbaarheid van lokaal voedsel.

Partners:
De City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving is gestart in oktober 2021. Eerder tekenden al de gemeenten Almere, Amsterdam, Ede, Haarlem, Rotterdam, Utrecht, Den Haag en Wageningen. Het  Voedingscentrum, JOGG, Taskforce Korte Keten, en de Flevo Campus. De Provincie Zuid Holland en de Ministeries van LNV VWS, BZK en  Platform 31.

 

31e City Deal ‘Fietsen voor iedereen’ van start!

Iedereen die wil, moet op de fiets kunnen stappen. Dat betekent dat mensen toegang moeten hebben tot een goede, veilige en passende fiets; en de vaardigheden moeten hebben om veilig te kunnen fietsen. Daar zetten gemeenten, bedrijven, maatschappelijke partners en het kabinet zich voor in. Maandag, op de Dag van de Stad, maken zij in Arnhem de samenwerking officieel door de City Deal Fietsen voor Iedereen te ondertekenen.

Het gaat om mensen, onder wie kinderen, die het fietsen om uiteenlopende reden niet zelf kunnen organiseren. Bijvoorbeeld omdat ze nooit hebben geleerd om te fietsen of het niet kunnen betalen. Bij deze City Deal zijn veertien gemeenten, zes maatschappelijke partners, drie ministeries en twee bedrijven betrokken. Zij investeren tijd én geld in deze samenwerking. Voor de komende vier jaar is in totaal bijna drie miljoen euro beschikbaar voor projecten in wijken, steden en landelijk gebied voor het stimuleren van het hebben en kunnen fietsen.

Dicht bij de mensen

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is een van de initiatiefnemers van deze City Deal Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen: “De fiets brengt je verder in het leven en zorgt daarmee ook voor kansengelijkheid. Je stapt op de fiets naar school, naar werk of naar familie en vrienden. We willen hiermee, dicht bij mensen en in de wijken waar mensen het nodig hebben, stimuleren dat fietsen normaal wordt voor mensen die het nu niet gewend zijn. Dit is een volgende stap in het fietsvriendelijker maken van Nederland, nog altijd fietsland nummer één in de wereld. Onze ambitie is groot: zo pakken de komende jaren alleen al 100.000 extra forenzen de fiets naar het werk ten opzichte van 2022. En dat gun ik meer mensen.” Eerder dit jaar presenteerde het ministerie de fietscampagne ‘Kort ritje? Da’s zo gefietst’.

Minister voor Langdurige Zorg en Sport Conny Helder: “Ik probeer van bewegen een dagelijkse routine te maken. Als ik met de fiets boodschappen doe, ga ik bewust naar een supermarkt die iets verder weg ligt. Ik fiets graag een stukje om. Zo kom ik aan mijn dagelijkse portie beweging en maak ik gelijk mijn hoofd leeg. Bewegen geeft het je energie en plezier en je krijgt er een blij en motiverend gevoel van als je het hebt gedaan. Na een activiteit heb ik altijd weer nieuwe energie om iets te gaan doen.”

Twintig procent fietst (bijna) nooit

Nederland heeft meer fietsen dan mensen. Met elkaar hebben we 23 miljoen fietsen. Tegelijkertijd heeft niet iedereen in Nederland een fiets; van alle Nederlanders vanaf zes jaar oud heeft twaalf procent op dit moment geen fiets. Ruim twintig procent van de mensen fietst nooit of bijna nooit. Een deel hiervan, onder wie kinderen, heeft moeite om het fietsen zich eigen te maken. Bijvoorbeeld omdat ze nooit geleerd hebben om te fietsen van hun ouders die zelf dit ook nooit hebben geleerd, het niet gewend zijn, of omdat ze een fiets en het onderhoud ervan niet kunnen betalen. In elke basisschoolklas (in de stad) zitten gemiddeld twee kinderen die geen fiets hebben. Eén op de elf kinderen fietst nooit of nauwelijks.

Voorbeelden projecten

Vanuit de samenwerking binnen de City Deal gaan partners nieuwe projecten starten en succesvolle bestaande projecten opschalen. Er wordt in verschillende gemeenten en provincies al actie ondernomen op het hebben van een fiets en het kunnen fietsen. Zo zet de gemeente Arnhem zich in om jongeren de kans te geven zich te ontwikkelen en volwassenen mee te laten doen op de arbeidsmarkt door middel van de fiets. Stichting Leergeld, ook een van de City Deal-partners, helpt jaarlijks zo’n 20.000 kinderen aan een fiets. Dit doen zij vaak in samenwerking met het Kinderfietsenplan van de ANWB die lokaal tweedehands fietsen inzamelt en opknapt met vrijwilligers. De gemeenten Maastricht en Rotterdam verzamelen tweedehandsfietsen, repareren deze en geven ze (voor een kleine vergoeding) aan mensen met een kleine beurs.

 

Van vluchteling tot regisseur inburgering

Huisvesting, opvang, taalonderwijs: steden kampen met grote uitdagingen voor nieuwkomers in hun gemeente. Maak daarbij meer gebruik van ervaringsdeskundigen, adviseert Anwar Manlasadoon, Regisseur inburgering bij Bureau Nieuwkomers van de Gemeente Arnhem en columnist bij dagblad De Gelderlander. ‘Zij kunnen je vertellen hoe het is om vluchteling te zijn.’

Manlasadoon was net klaar met zijn studie rechten in Aleppo toen de burgeroorlog in Syrië uitbrak. In 2015 vluchtte hij voor het oorlogsgeweld. Na een levensgevaarlijke oversteek over de Middellandse Zee belandde de beloftevolle jonge advocaat van Koerdische afkomst in Nederland. Daar moest hij als vluchteling een nieuw leven opbouwen.

Een nieuw begin

“Ik had het gevoel dat ik opnieuw geboren was, niet als baby, maar als volwassen man. Ik moest opnieuw de taal leren, mensen leren kennen, een netwerk opbouwen. Ik had echt de hoop dat ik in Nederland aan de slag kon als advocaat, iets betekenen voor mijn nieuwe land”, vertelt Manlasadoon. “Dat bleek een illusie, want mijn diploma was niets waard hier. Dat was een beetje een slopend begin.”Manlasadoon besloot om snel Nederlands te leren en dat lukte hem. “Binnen elf maanden ging ik van het verplichte niveau twee niveaus omhoog. Daar ben ik heel trots op.”

Als statushouder belandde Manlasadoon in de stad Arnhem, waar hij werd uitgenodigd voor een bijeenkomst met hoogopgeleide vluchtelingen. “De gemeente wilde weten wat ze voor ons kon doen. Opvallend was dat mensen die een vak kenden, zoals installateurs en elektriciens, heel makkelijk werk vonden. Mensen met een andere achtergrond, zoals ik met mijn rechtenstudie niet. Dat was een teleurstelling. Het was gratis koffiedrinken op de bijeenkomst en terug naar het asielzoekerscentrum. Toen wist ik dat ik nog een lange weg te gaan had om mezelf te bewijzen.”

De Gelderlander

Via de bijeenkomst kwam Manlasadoon wel op het pad van De Gelderlander. De krant bood hem een eigen column aan, een kans die hij met beide handen aangreep. Hij schrijft als nieuwkomer elke week een column, Anwar burgert in. Confronterende én komische belevenissen. “Hier kan ik mijn verhalen kwijt, mijn mening geven en mijn leven delen. Ik wil een beeld geven van nieuwkomers in Nederland. Wat zijn de grappige en moeilijke dingen die wij tegenkomen? Waarom zijn we hier? Een kans om het beeld te verhelderen van vluchtelingen, en om van elkaar te leren. Ik begon in 2016 en zeven jaar later ben ik nog steeds columnist bij De Gelderlander.” Dankzij zijn columns werd Manlasadoon vorig jaar uitgeroepen als Arnhemse Held van 2022. “Dat zie ik echt als erkenning. Het geeft niet alleen maar positieve energie voor mij als persoon, maar ook een hoop motivatie voor mensen die in dezelfde situatie zitten als ik.”

Anwar de Arnhemmer

Manlasadoon besloot een andere studie te gaan doen. Omdat er veel vraag is naar technische mensen, startte hij de opleiding Industrieel Productontwerp aan de Hogeschool Arnhem-Nijmegen (HAN) en haalde zijn diploma. “Nu ben ik de trotse bezitter van een Nederlands diploma. Als ik ergens kom zeg ik niet meer dat ik een diploma rechten heb behaald aan de Universiteit van Aleppo, maar dat ik een Nederlands diploma heb.”

Na zijn afstuderen kreeg Manlasadoon al snel een baan als product designer bij een technisch bedrijf in Nijkerk. Toch voelde hij zich daar niet helemaal op zijn plek. “In mijn hart wilde ik eigenlijk graag iets vinden in mijn stad. Ik wilde iets voor Arnhem doen. Ik geloof niet in toeval. Dat ik in deze stad ben geplaatst, zie ik als mijn lot. Dankzij de columns is mijn netwerk groot en hoe meer mensen je ergens kent, hoe meer je je er thuis voelt. Ik ben niet alleen Anwar de columnist, maar ook Anwar de Arnhemmer. Dus bleef ik zoeken naar een baan in Arnhem en zo kwam ik de vacature tegen voor regisseur inburgering. Na een sollicitatiegesprek werd ik dezelfde dag nog aangenomen. Ik was zo blij, het betekende heel veel voor mij.”

De blik van een ervaringsdeskundige

Voor zijn werk als regisseur inburgering gebruikt hij zijn ervaringsdeskundigheid. “Jaren geleden zat ik aan de andere kant van de tafel, nu ben ik degene die het gesprek voert. Ik kijk naar mijn cliënten met twee blikken, die van gemeentemedewerker en die van ervaringsdeskundige. Ik weet hoe het is als een nieuwkomer een traject in te gaan. Ik weet wat het betekent om te vallen en op te staan. Hoe het voelt wanneer iemand je zegt dat je de taal moet leren, moet werken. Ik vertel hen: door het werk leer je de taal en jezelf kennen. Ik deel mijn ervaringen en zeg vaak, zonder arrogant te zijn: kijk naar mij. Ook ik was nog niet zo lang geleden een nieuwkomer. En nu zit ik hier en heb deze baan, door mijn wilskracht. Mijn vriendin zei het laatst heel mooi: ‘De aanhouder wint.’ Vallen is niet het einde, opstaan is een nieuw begin. En iedere keer dat je valt, kom je dichter bij je dromen. Zo moet je het zien. Dát zeg ik tegen mensen.”

Daarbij snapt Manlasadoon heel goed hoe het is om ‘de oorlog in je hoofd te hebben’. “We delen kwetsbaarheden. Ook ik moest vaak huilen, ik weet hoe het is als je je niet goed voelt. Maar we moeten wel samen door en ik zal jou wijzen wat de beste manier is om door te gaan. Dat hebben de mensen echt nodig. Ze zijn ook dankbaar dat ik mijn ervaringen met hen deel. Ook al ben ik ambtenaar, ik praat met hen van mens tot mens.”

Of hij een voorbeeld is voor andere vluchtelingen, vindt Manlasadoon moeilijk te zeggen. “Ik hoor het mensen wel zeggen, maar ik ben natuurlijk niet de enige. Er zijn duizenden mensen zoals ik, alleen kreeg ik de kans als ervaringsdekundige een voorbeeld te zijn voor mensen die zich down voelen, slachtoffer zijn. Het is aan mij en anderen om hen te helpen. Een win-win situatie voor iedereen, ook voor ons als stad.”

‘Iedere persoon heeft een kracht’

Manlasadoon adviseert dan ook stedelijke professionals om ervaringsdeskundigen meer in te zetten. “Laten wij de unieke ervaringen en de kracht van mensen gebruiken in onze stad. Het beleid is: je moet eerst de taal leren en dan kun je werken. Daarmee zet je mensen thuis vast, die wel kunnen werken. Taal heeft tijd nodig, werk niet. Door meteen te werken, leer je juist de taal. Dat heb ik zelf ervaren. Door mijn werk praat ik nu goed Nederlands. Dus geef iemand die goed kan schilderen werk en laat hem niet thuis zitten tot hij het woord voor verf en muur kent. Daarmee los je heel veel problemen op in onze samenleving.”

Verder raadt hij gemeenteambtenaren aan om meer de wijk in te gaan. “Kijk niet alleen naar data en papieren, praat met mensen. Over wat hun pijn is, wat hun successen zijn. Benoem niet alleen wat fout gaat. Wij hebben het als mens nodig te horen wat we goed hebben gedaan.”

 

Dag van de Stad

Op de Dag van de Stad op 9 oktober gaat Anwar Manlasadoon in gesprek journalist en radiomaker Mischa Blok in een sessie van het blok Verhalen van dichtbij. Een gesprek over hoe het is om vluchteling te zijn, over inclusie, het belang van taal en inburgering en zelf de regie nemen. Meer informatie: www.dagvandestad.nl

Jongeren aan de groente en het fruit

Dit gaat over de City Deal Gezonde en duurzame voedselomgeving

Jongeren tussen 12 en 23 jaar smullen van gratis fruit en groente in jongerencentrum Entree in Wageningen. Elke week maken zo’n 50 jongeren uit veelal kwetsbare gezinnen gebruik van het aanbod.

Uit onderzoek blijkt dat juist deze groep vaak een minder gezonde levensstijl heeft. Dit bleek ook in de praktijk: noodles waren de favoriete keuze van veel jongeren. De jongerenwerkers trokken bij de gemeente aan de bel. Al snel lag er een plan.

Met dit initiatief wordt het eten van verse fruit en groente genormaliseerd bij een doelgroep die daar niet altijd automatisch mee in aanraking komt. Biologische Zorgboerderij De Hoge Born levert het fruit. Hierdoor stimuleert de gemeente ook ecologische voedselproductie en de lokale economie en krijgen jonge mensen meteen het belang van gifvrij voedsel mee.

Thijs Schaffers, jongerenwerker:In het begin moesten jongeren er echt aan wennen. Dit daagde ons team uit om de jongeren te laten zien dat groente en fruit echt heerlijk kunnen zijn. Het duurde ongeveer 2 weken, totdat de jongeren het al aangaven als het bij binnenkomst nog niet klaar stond.’

Lessen geleerd
In het eerste half jaar zijn er ook wel wat lessen geleerd. De groente of fruit moest veelal in stukjes aangeboden worden. Soms hielp een dipsaus, en vaak maken de jongerenwerkers een rondje om het fruit actief aan te bieden. Ook geven de jongerenwerkers aan dat het feit dat het fruit en de groente gratis wordt aangeboden een voorwaarde is voor het slagen van de opzet.

Het afgelopen half jaar laat zien dat het doorbreken van ongezonde routines relatief eenvoudig te bereiken is. Dat gaat echter niet van de ene op de andere dag. Daarom gaan we voortbouwen op de basis die het afgelopen half jaar is gelegd. De jongerenwerkers kwamen bovendien met ideeën om de activiteiten uit te breiden. Fruit wordt vanaf nu ook standaard meegenomen als de jongerenwerkers voorlichting geven, bijvoorbeeld op scholen. Ook geven jongerenwerkers nu digitale voorlichting over een gezonde leefstijl, bijv. via Tiktok.

Wageningse Voedselagenda
Het fruit en de groente worden niet alleen aangeboden in het jongerencentrum, maar ook in de buurthuizen in Wageningen en bij activiteiten van het buurtsportwerk. Dit project sluit naadloos aan bij de doelstellingen en plannen in de Wageningse Voedselagenda 2021 – 2030.

 

Steden gezocht voor ‘Cities of Equality’ en ‘Food’

Europese Agenda Stad opent de inschrijvingen voor de thematische partnerschappen ‘Cities of Equality’ en ‘Food’. ‘Cities of Equality’ zal zich richten op het gangbaar maken van gelijkheid. Steden die op succesvolle en proactieve wijze gelijkheid bevorderen, zijn steden die rekening houden met de uiteenlopende behoeften van alle individuen en sociale groepen. Door rekening te houden met de unieke uitdagingen waarmee verschillende individuen en gemeenschappen worden geconfronteerd, streeft dit thematisch partnerschap naar alomvattende en inclusieve benaderingen om gelijkheid binnen steden te bereiken.

Het partnerschap ‘Food’ wil thema’s agenderen zoals agro-ecologie, voedselrechtvaardigheid, toegang tot land en openbaar landbeheer. Het doel is hierbij om bij te dragen aan de ontwikkeling van meer duurzame en rechtvaardige voedselsystemen. Door beleidsafstemming en het bundelen van middelen, kan het partnerschap een systematische transformatie binnen de Europese Unie bevorderen. Zo wil het partnerschap bijdragen aan bredere doelstellingen zoals de Europese Green Deal en de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.

Kijk voor verdere informatie en de aanvraagformulieren hier. Aanmelden kan tot 29 september.

‘Peilstok’ midterm review maakt Agenda Stad alert op kansen om City Deals te versterken

Als interbestuurlijk innovatieprogramma zet Agenda Stad City Deals zich in om nieuwe oplossingen te vinden en toetsen voor complexe maatschappelijke opgaven. Om na te gaan hoe effectief City Deals zijn in het bereiken van deze doelstellingen, heeft onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix (AEF) een Midterm Review uitgevoerd.

AEF nam acht City Deals onder de loep die ongeveer halverwege hun looptijd zijn: Impact Ondernemen, Lokale Weerbaarheid Cybercrime, Slimme Stad, Openbare Ruimte, Ruimte voor Lopen, Gezonde en duurzame voedselomgeving en Energieke Wijken. Het onderzoek richtte zich op waardecreatie door City Deals, het meten van resultaten van City Deals, de effectiviteit van beschikbare instrumenten en mogelijk deelbare lessen voor lopende en nieuwe City Deals.

Koen Haer, waarnemend programmamanager Agenda Stad: “De inzichten die de midterm review, als een soort peilstok van het programma Agenda Stad en de City Deals heeft opgeleverd, zijn waardevol. We streven met City Deals naar een constructieve samenwerking én schaalbare en deelbare resultaten. Met de lessen die we gezamenlijk trekken uit de midterm review van AEF, maken we nieuwe én bestaande City Deals nog doeltreffender.”

De review heeft een ‘lerend karakter’. Onder andere door gebruik te maken van een ‘self assessment’ door deelnemers aan de deals op basis van vooraf gezamenlijk opgestelde indicatoren. Naar aanleiding van dat self assessment hebben verdiepende gesprekken tussen betrokkenen bij de deals plaatsgevonden en verkennende interviews met dealmakers van Agenda Stad en projectleiders van de deals. Dat heeft geresulteerd in een rapportage met bevindingen op drie niveaus: van BZK, van het programma Agenda Stad en van de City Deals zelf.

Conclusies en aanbevelingen

Het volledige eindrapport van de midterm review is hier (.pdf, 2MB)  te lezen. Hieronder volgt een bloemlezing uit de belangrijke conclusies en aanbevelingen, gerangschikt op de drie geschetste niveaus:

BZK

Het innovatieprogramma Agenda Stad heeft met de City Deals resultaten geboekt, maar is ook kwetsbaar. Borging van het programma en de financiën binnen het Rijk verdient aandacht.

Agenda Stad

AEF toont zich onder de indruk van het programma en de creatieve aanpak van meervoudige problemen. Het programma is goed verankerd dichtbij stakeholders en er wordt vanuit verschillende invalshoeken adaptief gewerkt. Door te leren en experimenteren is de aanpak adaptiever, flexibeler en meer op vooruitgang gericht dan gebruikelijke beleidsontwikkeling. Kansen liggen in het breder en beter uitdragen van de City Deal-werkwijze van Agenda Stad, zodat er een bredere basis voor de aanpak ontstaat.

Door bewust gebruik te maken van externe projectleiders op basis van cofinanciering door de partners in de deal, ontstaat een meer onafhankelijke sturing op de deal, wat door partners gewaardeerd wordt. Dit vraagt echter wel extra aandacht voor het bestendigen van de door de projectleider geleerde lessen in de eigen organisatie en voor de ervaren verbinding tussen de deal met Agenda Stad en andere City Deals.

City Deals trekken met name creatieve personen aan die goed in staat zijn buiten de gebaande paden te werken en denken. Tegelijkertijd denken ze minder in termen als procedures en borging en dat kan het werkproces nog wel eens in de weg zitten. Dealmakers kunnen hierin een rol spelen.

Er liggen veel kansen voor City Deals om meer van elkaar te leren dan nu gebeurt. De Community of Practice die Agenda Stad hiervoor heeft opgezet draagt hier aan, maar er kunnen meer kansen voor kennisdeling benut worden.

City Deals

City Deals sturen veelal op energie en enthousiasme bij de betrokken partijen. Dat is een van de benoemde succesfactoren. De kwetsbare kant hiervan is dat het daardoor meer om mensen dan om tools en instrumenten kan draaien. Bewustzijn van deze sturingsmethode is daarom belangrijk, zodat men alert is op eventuele benodigde aanvullende beheersmaatregelen.

Bij alle deelnemers aan het onderzoek bestaat enthousiasme over het instrument City Deals en de kansen dit het instrument biedt om doorbraken te forceren. Tegelijkertijd is er beperkt aandacht voor het bestendigen van dit instrument, doordat de focus ligt op de eigen doelen. Ook hier valt nog veel te winnen.

Monitoring en evaluatie

Agenda Stad bedankt Andersson Elffers Felix voor het uitvoeren van de midterm review en gaat de komende tijd aan de slag met de leerpunten. Zo hebben zowel Agenda Stad als de betrokken City Deals inmiddels vervolgacties geformuleerd om de gesignaleerde kansen beter te benutten. De midterm review van AEF heeft Agenda Stad alerter gemaakt op de waarde van monitoring en evaluatie, waardoor dit aspect beter verankerd zal worden in de werkwijze.

Minister Bruins Slot informeert Tweede Kamer over Town Deal, Toolbox, dertigste City Deal en andere mijlpalen van Agenda Stad

Op donderdag 13 juli heeft minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de Tweede Kamer geïnformeerd over de voortgang van het interbestuurlijke programma Agenda Stad.

In de voortgangsbrief schetst de minister dat de maatschappelijke uitdagingen waar Nederland voor staat, in toenemende mate vragen om samenwerking over organisatiegrenzen heen, en om een overheid die responsief is en praktijkervaringen betrekt in de beleidsvorming. Dit is onderdeel van de kabinetsopgave om het openbaar bestuur te versterken. Agenda Stad levert hieraan een bijdrage door met City Deals en sinds dit jaar ook met een Town Deal, innovatie en kennisdeling tussen overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen te stimuleren.

City Deals kunnen kwetsbaar zijn omdat de netwerkkracht afhankelijk is van relaties en personen en omdat nieuw ontgonnen beleidsinnovaties niet altijd eenvoudig in de bestaande praktijk van beleidskaders opgenomen kunnen worden.

Dertig City Deals

Sinds de start van Agenda Stad zijn inmiddels 30 City Deals gesloten. De dertigste deal, Dynamische Binnensteden: regie op transformatie, werd onlangs, op 14 juni ondertekend. Bij de vorige voortgangsbrief van 5 maart 2020, stond de teller nog op 20. Inmiddels zijn 17 City Deals afgerond. Bovendien zijn er nog drie deals in verkenning: Fietsen, Gezonde & Gelukkige Steden en Bruisende Kades.

Doel is om met City Deals impact te hebben op beleidsprogramma’s, wet- en regelgevingstrajecten of nieuwe financieringsmodellen. In de brief noemt de minister voorbeelden hiervan, zoals de City Deal Binnenstedelijk Bouwen en Transformatie die een impuls gaf aan de woningbouw, de City Deal Ruimte voor Lopen die eraan bijdraagt dat loopbeleid onderdeel wordt van de mobiliteitsvisie van het Rijk en de City Deal Elektrische deelmobiliteit die is opgeschaald tot een Nationaal Samenwerkingsprogramma Deelmobiliteit waarvoor het kabinet 20 miljoen euro heeft vrijgemaakt.

Toolbox City Deals gelanceerd

De minister meldt ook een aantal nieuwe mijlpalen van Agenda Stad. Zo kondigt ze de Toolbox van City Deals aan die inmiddels te vinden is via Agendastad.nl. De Toolbox is een omvangrijke database van ruim 70 instrumenten, concrete hulpmiddelen die door City Deals zijn opgeleverd om gemeenten en andere partijen die werken aan thema’s van de deal, te laten profiteren van inzichten die uit de samenwerking zijn voortgekomen.

Ook gaat de minister in op de Dealmakersopleiding die Agenda Stad in samenwerking met het ministerie van LNV en Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) ontwikkelde en waarvan onlangs de derde tranche gestart is. Vanaf deze editie wordt de leergang interdepartementaal aangeboden. Latere tranches zullen ook toegankelijk zijn voor mede-overheden. Zo kunnen meer ambtenaren kennis maken met dealmaken als beleidsinstrument voor vandaag en morgen.

Town Deal Sterke Streken biedt ook kleinere gemeenten agglomeratiekracht

De minister staat uitgebreid stil bij de Town Deal Sterke Streken die in maart van start ging en een belangrijke verbreding vormt voor de focus van Agenda Stad. Waren het voorheen met name G40-steden die door City Deals konden profiteren van agglomeratiekracht, met de Town Deals richt Agenda Stad zich op kleinere, middelgrote en plattelandsgemeenten, op verzoek van de koepels van deze gemeenten.

Nieuwe Partnerschappen voor Europese Agenda Stad

Tot slot staat de minister stil bij de Europese Agenda Stad en het mandaat van de Dutch Urban Envoy dat per 1 juni 2022 verlengd is. Deze speciale stedelijke gezant zal daardoor ook de komende jaren bijdragen aan de rol en positie van steden in Europa. In het New Leipzig Charter en het Ljubljana Agreement is vastgelegd dat de Europese Agenda Stad het centrale forum voor de versterking van de positie van steden in Europa blijft en dat er vier nieuwe Europese Partnerschappen worden gesloten: Greening Cities, Sustainable Tourism, Food en Cities of Equality. De eerste twee daarvan zijn al gestart.

Bij de voortgangsbrief is een bijlage bijgevoegd waarin wordt terug- en vooruitgeblikt. Lees in de bijlage (.pdf) alles over lopende en afgeronde City Deals, de Town Deal, Toolbox én City Deals in verkenning.