Eindelijk! Na twee jaar online bijeenkomsten kunnen we elkaar weer fysiek ontmoeten op vrijdag 12 november, op de zevende Landelijke Kennisdelingsdag van de City Deal Kennis Maken. Het jaar 2021 is voor de City Deal Kennis Maken (CDKM) opnieuw een jaar van kennis delen. Daar willen we bij stil staan in Arnhem en Nijmegen waar we elkaar ontmoeten op een dag vol inspirerende workshops, demonstraties en lezingen. Graag nodigen wij u hierbij officieel uit voor deze landelijke dag.

Een scala aan sprekers hebben reeds toegezegd een bijdrage te leveren. Zo kunt u onder andere in gesprek met trekkers van CDKM steden over huidige lokale en regionale projecten en verneemt u meer over hoe aan de CDKM deelnemende kennisinstellingen de komende jaren instellingsbrede aanpakken ontwikkelen rond de maatschappelijke opgaven van steden.

Daarnaast presenteren onderzoekers de resultaten van 15 door de CDKM gefinancierde onderzoeken rond het thema “Verbinding met de Samenleving”, nemen lokale experts u mee in de strategie van de Arnhemse Leeragenda, praat u door met Nuffic over het concept Edubadges en het belonen van studenten voor hun inzet rond maatschappelijke opgaven. Op excursie kunt u naar het Nijma Terrein, Honig Terrein, Talent Lab van ROC Nijmegen, Ieder Talent Telt! en de stadswandeling ‘Nijmegen omarmt de Waal’.

Daarnaast wordt op deze dag doorgepraat over de strategische toekomst van de City Deal Kennis Maken.

Meer lezen over het programma en aanmelden kan hier.

Dinsdag 31 augustus was er een interessante kennissessie voor gemeentes, ontwikkelaars en aanbieders. Via vier korte presentaties op Teams gingen de deelnemers in op de hoofdvraag ‘Wat hebben gemeenten en projectontwikkelaars van elkaar nodig om deelmobiliteit succesvol te realiseren?’.

Projectontwikkelaars hadden de wens geuit om meer kruisbestuiving te creëren tussen de partijen, om zo inzicht te krijgen in elkaars werkwijze en hoe elkaar te versterken. Deze twee uur durende Teams-sessie gaf gehoor aan deze wens. Deloitte en Advier presenteerden hun ervaringen met hun ontwikkelde beleidstoolkit. Namens drie Gooise gemeenten werden de ervaringen met buurtschap Crailo gedeeld. Daarop volgden de twee verhalen van ontwikkelaars BPD en AM. Bij deze een verslag van deze interactieve ochtend, georganiseerd door City Deal-secretaris Sanne Kalshoven en Margriet Schepman van NEPROM.

Allereerst stipte Green Deal-voorzitter Betty de Boer in de aftrap het belang van klimaat aan in uitgelekte rijksbegrotingsplannen. Dat het klimaat en de huidige onderhoudsopgave van de bestaande Nederlandse infrastructuur stevig op de agenda staan, biedt in deze tijd kansen voor deelmobiliteit. Zeker als je daarnaast denkt aan de miljoen woningen die nodig zijn.

EU-project beleidstoolkit – Wouter de Wit, Deloitte

Gemeentebeleid blijkt de belangrijkste succesfactor voor deelmobiliteit, zo begint Wouter zijn presentatie. Daarom kregen ministeries EU-subsidie om gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van dat beleid. Samen met Advier is Wouters werkgever Deloitte opdrachtnemer van trainingstrajecten hierover. Zij ontwikkelden een toolkit, bestaand uit een kennis, beleid- en communicatieonderdeel. Bij veel gemeenten regent het namelijk vragen om deelmobiliteit te faciliteren, niet alleen vragen van deelmobiliteitsaanbieders, maar steeds meer vragen van projectontwikkelaars die deelmobiliteit willen integreren in nieuwe gebiedsontwikkelingen in ruil voor korting op de parkeernorm. De meeste gemeenten willen hier wel inmee gaan, maar wel onder de juiste voorwaarden. En ze hebben behoeften aan inzicht in de wijze waarop ze deze voorwaarden kunnen vormgeven in beleid en afspraken met projectontwikkelaars. Meer kennisuitwisseling en kruisbestuiving tussen gemeenten en projectontwikkelaars helpt bij het verkrijgen van deze inzichten en bij het beter begrijpen van elkaars (on)mogelijkheden;

“vandaar ook deze kennissessie!” Wouter deelde de belangrijkste takeaways van de trainingen en de ‘stereotypen’ die leven bij gemeenten over ontwikkelaar en vice versa. Daaruit hebben Deloitte en Advier geprobeerd randvoorwaarden en oplossingsrichtingen te destilleren.

De coöperatiestructuur van Goois buurtschap Crailo – Minze Walvius, Advier

GEM Crailo is een samenwerkingsverband van gemeenten Gooise Meren, Hilversum en Laren. Hierdoor is het uiteindelijke beheer van de te realiseren wijk Crailo anders dan gebruikelijk. Samen met een op te zetten energie coöperatie biedt dit kansen voor andere beheervormen en meer betrokkenheid en eigenaarschap van de bewoners.

Minze bouwt voort op internationale ervaringen die o.a. zijn opgedaan binnen het project www.share-north.eu. In een aantal steden kan korting op de parkeernorm eenvoudig definitief of tijdelijk worden afgekocht bij de gemeente, die vervolgens zorgt voor alternatief vervoer en fallback-scenario’s. In de ogen van Minze richt je een wijk idealiter zó in, dat de eigen auto verder van huis is dan de OV-mogelijkheden, en heb je direct om de woning (deel)fietsen. Als je vanuit die filosofie de ruimte gaat inrichten, zie je dat automatisch het gedrag verandert – zeker aansluitend op het Live changing moment van de verhuizing naar en nieuwbouwwijk. Dit is behoorlijk vooruitstrevend voor Nederland, maar vanuit gedrag gezien is het logisch.

“In Crailo zijn we bezig met de puzzel hoe we de energiecoöperatie organiseren ten opzichte van de mobiliteitscoöperatie. Krijgen die straks ieder zijn eigen app? En komt er daarnaast nog een app van de beheerorganisatie? Een lastig vraagstuk. Zeker omdat we nu ook de marktconsultatie in moeten gaan voor de aanbieders van energie en mobiliteit, en in beide sectoren gaan de ontwikkelingen ontzettend snel. Hoe kunnen we daarbij flexibel blijven? Daarop hopen we ook van marktpartijen een antwoord te krijgen.” Bekijk hier de presentatie over Crailo (pdf).

Na een vraag van een van de luisteraars vertelt Minze dat de politici het liefst één app willen voor ieder thema. Maar als hij naar het buitenland kijkt, vraagt hij zich af een app überhaupt noodzakelijk is. Het kan ook een website zijn, of een paal met een scherm. Niet iedereen heeft immers constant 4G-internet, en je wilt zoveel mogelijk mensen bedienen.

Daarnaast wijst hij op het belang van het vroeg, vanaf de bestemmingsplanfase, in kaart brengen van de ‘hardware’: van wie is die laadpaal, van wie is deze parkeerplaats, van wie zijn die afvalcontainers? Anders kun je straks niet meer sturen op de data. Daarbij gaat het ten koste van veel ruimte indien dergelijke zaken in het ontwerp niet worden gebundeld.

Toolbox en projecten – Stijn Boogerd, BPD (Bouwfonds Property Development)

Stijn Boogerd benadrukt dat de doelgroep het uitgangspunt is. De verhuizing naar een aantrekkelijke autoluwe nieuwbouwwijk is een kans voor (mobiliteit)gedragsverandering. ‘Artist impressions’ van stedelijke nieuwbouwprojecten en aanbestedingen/tenders laten zien dat een groene autoluwe omgeving goed verkoopt. Samen met andere partijen heeft gebiedsontwikkelaar BPD een toolbox en een leidraad gemaakt om gebiedsontwikkeling en (deel)mobiliteit beter met elkaar te verbinden. Centraal staat een processchema waar diverse tools onder hangen, zoals mobiliteitskaarten, een dashboard autobezit en hulpmiddelen voor deelmobiliteit. De kern is volgens Stijn: ruimte is schaars in steden, en als je naar ruimtegebruik kijkt is de (privé)auto niet bepaald de beste vervoerswijze. Hij wil daarom naar een bepaalde volgorde van vervoerswijzen. Uit Vlaanderen komt het concept STOP: Stappen, Trappen, OV, Privéauto. Daar heeft Rebel de M van MaaS/Deelmobiliteit aan toegevoegd: STOMP. “Daarmee zoeken we naar een betere balans, waarbij we andere mobiliteit voorrang geven.” Stijn laat afbeeldingen uit de laagdrempelige klikbare leidraad zien, waarin ook de concepten van MaaS en de mobiliteitshub staan uitgelegd.

Hij wijst op het belang van realistische en flexibele parkeernormen als succesfactor voor deelmobiliteit: waarop is de reductie en is het vertrekpunt wel realistisch? Een kleine groep gemeenten hanteert nu lagere (maximum)parkeernormen, maar veel gemeenten gaan nog uit van te hoge parkeernormen gebaseerd op de ruime bandbreedte van de CROW-parkeerkengetallen. Het gevolg hiervan is te hoge parkeernormen voor met name stedelijke (huur)appartementen. Het BPD-dashboard autobezit, met het werkelijke autobezit per doelgroep en woningtype per gemeente en buurt, helpt om tot goede parkeernormen voor een specifiek project te komen. Te hoge parkeernormen helpen niet om van deelmobiliteit een succes te maken. Aanbieders van deelmobiliteit bieden anders gezegd een oplossing voor een “parkeerprobleem” met schaarste aan parkeerplekken.

Ook parkeerregulering is een belangrijke succesfactor voor deelmobiliteit en voorkomt mogelijke overloop naar omringende buurten van een nieuwbouwproject. Een kansrijke doelgroep voor deelmobiliteit is in zijn ogen mensen die maximaal 1 à 2 keer per week de auto gebruiken, mensen die vaker autorijden zijn te duur uit met deelmobiliteit. Maak parkeerplaatsen voor deelmobiliteit het liefst in openbaar gebied, als voorziening voor de hele buurt, in plaats van in een garage. Met 5 gerealiseerde en 10 deelmobiliteitsprojecten in aanbouw lukt het BPD steeds beter om deelmobiliteit te ontwikkelen. Stijn sluit zijn presentatie af met de laatste factor voor succesvolle deelmobiliteit, namelijk een goed aanbod van deelmobiliteit: onder andere gericht op doelgroep, woningen en locatie, multimodaal, tijdig gereed en met een sluitende businesscase.

Mobiliteitsaanpak op maat – Maarten Markus, AM

Maarten Markus van gebiedsontwikkelaar AM lichtte de mobiliteitsaanpak toe die AM hanteert voor nieuwe projecten aan de hand van praktijkvoorbeelden. In 4 projecten is als eindresultaat deelmobiliteit opgeleverd en in 18 lopende projecten is deze aanpak toegepast.

Stap 1 – Analyseren: “Maatgevend voor de kansen van deelmobiliteit is hoe auto-onafhankelijk een locatie is, vooral kijkend naar de werkbestemmingen.” Ook het lokaal beleid telt daarbij mee: bij een onnodige hoge parkeernorm, zijn mensen eerder geneigd een auto mee te verhuizen of later te kopen.

Stap 2 – Ontwerpen: In het Bajeskwartier in Amsterdam is één autoluwe straat die alle straten met elkaar verbindt, richting de metro. Autoluwheid vergroot je door: voetgangersconnectiviteit, ‘doorwaadbaarheid’ (prettig om doorheen te lopen), goede fietsparkeermogelijkheden, de auto parkeren op een centrale plek op afstand en heterogeniteit aan doelgroepen en leefstijlen: waardoor niet iedereen tegelijk (deel)mobiliteit gebruikt.

Stap 3 – Programmeren van (deel)mobiliteit: Welke mobiliteitsbehoefte blijft er over na lopen, fietsen en het OV? “Daar kijken we naar via onderzoek, waarmee je per doelgroep een goed beeld van de mobiliteitsbehoefte krijgt, en zo de kans op een hoge deelname vergroot.” Diversiteit in het aanbod is voor de een belangrijk, maar voor een ander juist de service of de betrouwbaarheid. Tot slot de multimodaliteit: het is interessant om het kopen van een e-bike te stimuleren, om daarmee het autogebruik te verminderen, en zo even af te stappen van deelmobiliteit als dat zo uitkomt.

Stap 4 – Realiseren: Wat heel belangrijk blijkt is de mobiliteitsgarantie verankeren: laat deelplekken deelplekken. Voorkom dat deelauto’s in parkeergarages staan; hou het toegankelijk. Zichtbaarheid is belangrijk, evenals als opschaalbaarheid via het reserveren van deelplekken. En wat als deelmobiliteit juist beter werkt dan gedacht en er parkeerplekken vrijkomen? Ook daarvoor is flexibiliteit nodig. En houd rekening met overdracht aan de VVE of belegger.

Stap 5. Monitoren

“We kijken naar de spreiding van het gebruik; hoeveel gebruikers van deelauto’s komen er uit het project en hoeveel uit de omgeving? En naar de gebruiksduur, bezettingsgraad en de tevredenheid van de gebruiker. Met de aanbieder kijken we naar het break-evenpoint. Soms kun je namelijk iets extra doen om het gebruik te verhogen, bijvoorbeeld via communicatie.”

Belangrijkste succesfactor is volgens Maarten de manier waarop je deelmobiliteit vormgeeft in een project. “En als we kavelgewijs deelauto’s neerzetten, zetten we onszelf klem in de toekomst; het is veel meer een gebiedsopgave. Het toekomstperspectief van deelmobiliteit is namelijk erg groot!”

Breakoutrooms

Na de presentaties werden de aanwezigen in groepjes in losse ruimtes gezet, om in kleine kring nog kort door te praten. Daar werd nog gesproken over onder andere: deelmobiliteit op maaiveld ja of nee; de dalende behoefte van de jeugd om een eigen scooter te hebben; het belang van diversiteit in je doelgroep; de kansen die óók bij niet-incidentele gebruikers liggen en de zichtbaarheid en toegankelijkheid in de wijk.

Het gebruik van deelscooters kan op termijn zorgen voor minder autobezit onder jongeren. Dit wijst onderzoek van Nick Knoester (Over Morgen) en Bert Berkers (UTwente) naar de behoeften en voorkeuren van de nieuwe generatie deelscootergebruikers uit.

Ruim 40% van de stedelijke deelscooterrijders geeft aan in de komende 5 jaar geen eigen auto aan te zullen schaffen, als er een goed aanbod van deelmobiliteit is. Driekwart van hen denkt deelauto’s net als de deelscooters ‘freefloatend’ te kunnen gebruiken, oftewel voor enkele ritten.

De reden dat Knoester samen met Berkers het gedrag van jonge deelscootergebruikers onderzocht was dat hij 2, wat hij zelf noemt, ‘mythes’ rondom deelmobiliteitgebruikers zag. Knoester: “Het vaak geschetste beeld van ‘de deelautogebruiker’ komt vooral voort uit inmiddels wat gedateerde onderzoeken. Enkele jaren terug werd Greenwheelsgebruikers gevraagd wat men van ‘standplaatsgebonden’ auto’s vond. De toenmalige gebruikers van Greenwheels hechtten grote waarde aan die vaste plek. Daardoor zijn we nu geneigd beleid te maken gericht op behoefte van die subgroep, terwijl er nu misschien een geheel nieuwe generatie komt met andere wensen en gedrag.”

Knoester constateerde in zijn eigen wijk (Amstelkwartier, Amsterdam) dat de freefloatingsystemen van Sixt, Fetch, ShareNow, maar ook de MyWheels-zonefloating auto (geen vaste plek in de wijk, maar weg voor een retourtrip) veel vaker gebruikt werden dan de Greenwheelsauto in de straat. Het zette hem aan het denken. “Waarom willen we alles op vaste plekken, terwijl floating-concepten vaker lijken te worden gebruikt?” Daarom besloten Knoester en Berkers de voorkeur van de jonge generatie scooterrijders te onderzoeken. “Die scooterjonkies snappen wat freefloating inhoudt, namelijk het voor een enkele rit gebruiken en het vertrouwen hebben dat er altijd aanbod in de buurt is. Zij schatten dit concept daardoor beter op waarde dan een hub-deelauto”. Hun onderzoek onder Haagse en Rotterdamse scooterrijders bevestigt deze hypothese. 75% maakt liever gebruik van freefloating deelauto’s.

De andere aanname is dat er vooral jonge mensen op de deelscooter zitten, die in de ogen van de meeste mobiliteitsambtenaren ‘gewoon lekker moeten gaan fietsen’. “Ik zie vaak genoeg jonkies op zo’n scooter zitten, waarvan ik ook denk: ga toch fietsen. Maar gedragsverandering gaat niet over één nacht ijs”, stelt Knoester. Hij was betrokken bij meerdere Low Car Diet gedragscampagnes, waardoor hij de finesses kent van mensen om krijgen. “Bij de Low Car Diet-campagnes nam het aantal inschrijvers altijd toe op het moment dat men in een Tesla kon gaan rijden – toen nog redelijk uniek. Vervolgens gingen ze ook andere dingen proberen. Je hebt dus een trigger nodig om mensen ‘in je systeem te krijgen’. Een deelscooter kan ook zo’n rol vervullen voor deelmobiliteit in de breedte. Die jongeren beginnen met een scooterritje voor de lol en stappen daardoor veel makkelijker ook in een deelauto of op een deelbakfiets.” Het onderzoek toont aan dat wel 40% van de jongeren verwacht bij een goed aanbod van deelmobiliteit en OV prima zonder auto te kunnen leven de komende jaren. Of ze het daadwerkelijk gaan doen? De tijd zal het leren. Knoester gelooft er in ieder geval wel in: “Met een beetje sturend parkeerbeleid en een divers aanbod moet het aantrekkelijker zijn om te blijven delen.”

Meer informatie over het onderzoek

De komende tien jaar moeten er 1 miljoen woningen bijkomen in ons land. Betty de Boer, voorzitter van de Green Deal Autodelen II, ziet daarin een rol weggelegd voor autodelen/deelmobiliteit.

Die nieuwe woningen zullen vooral binnen stedelijk gebied komen, met een (nog) grotere druk op de openbare ruimte tot gevolg. Als al die 1.000.000 huishoudens gemiddeld één (of meer!) auto bezitten, dreigt er een parkeerprobleem. Een mooie reden om extra in te zetten op autodelen?

Betty: “In de krappe binnensteden zet je openbare ruimte graag in voor speeltuintjes en recreatie”. We hebben de negen miljoen auto’s al aangetikt en nu hebben we een woningbouwopgave van 1 miljoen woningen. Als je voor al die extra auto’s parkeerplaatsen moet creëren én daarop de infrastructuur moet aanpassen, heb je een gigantische opgave als overheid. In coronatijd had je met 8% minder auto’s op de weg 50% minder files. Je kunt wel doorgaan met het verbreden van snelwegen, maar het onderliggende wegennet loopt gewoon vast. Daarom moet je zoeken naar creatieve oplossingen.

En daar komt deelmobiliteit in beeld. “31 augustus hebben we in een kennissessie nog met de City Deal-partners gesproken. Gemeenten en projectontwikkelaars zijn ook creatief op zoek naar oplossingen voor deelmobiliteit. Want daarmee heb je, inderdaad, een belangrijke deeloplossing voor die 1 miljoen nieuwe woningen. Dat is ongelooflijk belangrijk, want je voelt op je klompen aan dat er bij een nieuw kabinet meer geld nodig is voor onderhoud van bruggen en wegen. Tegen die context gezien is deelmobiliteit een ongelooflijk belangrijke kans. Het biedt namelijk meerdere oplossingen: openbare ruimte creëren en het levert een financiële besparing voor zowel de overheid als de bewoners op. Het grote voordeel van autodelen is ook dat autorijden voor mensen met een kleine portemonnee bereikbaar wordt.”

Betty licht toe: “Als je in een woonwijk neerstrijkt en je kunt je vervoer regelen via deelmobiliteit, e-bike of OV, scheelt je dat honderden euro’s per maand in je portemonnee. Denk aan tanken, belasting, onderhoud. En je krijgt meer woning voor je geld, want een parkeerplaats kost in aanleg gemiddeld 25.000-35.000 euro. Dat scheelt dus enorm in de aanschaf van een nieuwbouwwoning.

En alle overheden scheelt het ook als je de groei van het aantal auto’s kunt afremmen: het scheelt ruimte in het bestaand stedelijk gebied en het scheelt wegenonderhoud.
Doordat je bij deelmobiliteit met lagere parkeernormen werkt, hou je de steden bereikbaar en kun je de ruimte op een andere manier inzetten. Zo creëer je een ander soort wijken, waar het prettiger verblijven is. Dus winst in ruimte en in de portemonnee van alle betrokken partners. Daarom is deelmobiliteit een enorme kans,” sluit Betty af.

Op 2 en 3 september 2021 vindt het Swiss Green Economy Symposium in Zwitserland plaats. Dit congres biedt een podium voor inspirerende voorbeelden van duurzaam ondernemen en succesvolle samenwerkingen tussen politiek, bedrijven en kennisinstellingen. Doel is om van elkaar te leren en successen en hulpvragen met elkaar te delen. Dit jaar is het thema: ‘Met dialoog en eigenzinnigheid naar duurzaamheid’. Centraal staan praktische voorbeelden en innovatieve koplopers.

Datum: 2 & 3 september 2021

Locatie: Winterthur in Zwitserland

Deelname: Voor deelname en meer informatie kijk op: Swiss Green Economy Symposium 2021 · SGES

Bijdrage City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’

Jan-Willem Wesselink, programmamanager van de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ en de Future City Foundation zal op 3 september de City Deal toelichten en hulpvragen vanuit de Deal delen met het aanwezige publiek. Net als het symposium zet de City Deal zich in voor het leefbaarheid van steden en dorpen volgens de sustainable development goals van de VN. En ook bij de City Deal staat het uitwisselen van kennis centraal om zo samen tot innovatieve oplossingen te komen. Met zijn bijdrage zal Jan Willem Wesselink de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ presenteren op een internationaal podium. Ook Jeroen Steenbakkers van Argaleo en partner van de City Deal is als spreker aanwezig op het Swiss Green Economy Symposium. Daarnaast zijn er ook Nederlandse bijdragen van Dr. Ben Kokkeler van Avans Hogeschool, de Nederlandse diplomate Hedda Samson en Jan Hoskam, wethouder van ‘s-Hertogenbosch.

Over Swiss Green Economy Symposium

Het symposium richt zich sinds 2016 op een internationaal publiek. Het biedt een neutraal platform voor innovaties en ideeënuitwisselingen over een duurzame economie.

Voor meer informatie over het symposium kijk op: Swiss Green Economy Symposium 2021 · SGES

Werk jij ook aan toekomstbestendige steden en stedelijke regio’s? Omcirkel dan maandag 1 november alvast in jouw agenda en kom naar de Dag van de Stad 2021 in Heerlen, georganiseerd door Agenda Stad. Tijdens dit jaarlijkse evenement komen stedelijke professionals samen voor inspiratie en kennisuitwisseling voor economisch sterke, duurzame, toekomstbestendige én leefbare steden.

Wil je meer? Ook in de nacht bruist Heerlen van de gave stedelijke ontwikkelingen. Je kunt ze zelf ontdekken tijdens de Nacht van de Stad op zondag 31 oktober. Tijdens die Nacht van de Stad organiseren wij vanuit de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ excursies die de impact van digitalisering in de stad laten zien. Een unieke ervaring, dus hou de website in de gaten. Meer informatie volgt nog.

Terug naar de toekomst
De Dag van de Stad reist dit jaar ‘Terug naar de toekomst’! Op 1 november leren we niet alleen van elkaar, maar putten we ook inspiratie uit het verleden. En gaan we samen met jou op zoek naar het antwoord op de vraag hoe de geschiedenis van een stad een inspiratiebron kan zijn voor haar toekomst.

Programma
Op de Dag van de Stad stel je je eigen programma samen. Alvast een inkijkje in het programma tot nu toe? Een tipje van de sluier:
• Als zij de wereld nog één keer mogen toespreken, wat geven ze dan mee? Luister naar de inspirerende Last Lectures van de Deense architect en stedenbouwkundige Jan Gehl, architectuurhistoricus en winnaar van de Grote Maaskantprijs Michelle Provoost en futurist en toekomstgerichte academicus Tessa Cramer.
• Nieuwsgierig naar het verhaal achter het Maankwartier in Heerlen? Kunstenaar en ontwerper Michel Huisman neemt je mee in zijn visie over dit innovatieve voorbeeld van binnenstedelijke transformatie.
• Lunchen terwijl je luistert naar een bekend stemgeluid? Verwonder je over Maarten van Rossem, het vaste jurylid van ‘De Slimste Mens’, en bekend van het televisieprogramma ‘Hier zijn de Van Rossems’.
• Duik in de geschiedenis van Heerlen met Marcia Luyten: econoom, cultuurhistoricus, presentator van Buitenhof en auteur van bestseller ‘Het geluk van Limburg’.
• Verken de mogelijkheden en risico’s van technologie voor onze steden met Tessa Steenkamp, urban interaction designer.
• Altijd al willen weten wat kleiner groeien inhoudt voor Heerlen? Maurice Hermans toont met voorbeelden uit zijn boek ‘De Antistad’ hoe je bouwt voor minder mensen en hoe je omgaat met een overschot aan ruimte en voorzieningen.
• Bezoek de meest iconische plekken van onze gaststad Heerlen, ontmoet vakgenoten en wissel ideeën uit!

Blijf op de hoogte!

Inschrijven is binnenkort mogelijk op www.dedagvandestad.nl

Wil jij op de hoogte blijven? Volg de Dag van de Stad op Twitter,  LinkedIn of Instagram.

De Dag van de Stad wordt georganiseerd door Agenda Stad, Gemeente Heerlen, G4, G40, iba parkstad, Netwerk Kennissteden Nederland, Platform 31, Rijksoverheid, VNG in samenwerking met de provincie Limburg. De City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ organiseert de Nacht van de Stad op 31 oktober.