Van een nieuwe energie infrastructuur, meer ruimte voor water en groen tot nieuwe vormen van mobiliteit. De komende jaren gaat de openbare ruimte in Nederlandse steden op de schop. Gezien de drukte zowel boven als onder de grond is dit een uitdaging van formaat. Hoe zorgen we dat opgaven als klimaatadaptatie, energietransitie, deelmobiliteit, een nieuwe circulaire economie en een gezonde natuurinclusieve stad zo goed mogelijk op elkaar aansluiten?

In januari 2021 is de City Deal Openbare Ruimte van start gegaan. De komende drie jaar bundelen diverse ministeries, gemeenten, kennisinstellingen en nutsbedrijven de krachten om te werken aan een integrale aanpak voor al deze stedelijke transitieopgaven. Door in kaart te brengen welke opgaven er liggen, welke planningen de verschillende projecten hebben en welke investeringen nodig zijn, kunnen de partners binnen de City Deal een nieuw instrumentarium voor de verduurzaming van de openbare ruimte ontwikkelen.

Meer informatie

Wilt u meer weten over deze City Deal Openbare Ruimte? Blijf op de hoogte via www.citydealopenbareruimte.nl

In zeven steden worden de komende drie jaar innovatieve woningbouwprojecten opgeleverd met daarbij een grote rol voor elektrische deelauto’s. Dat is het doel van de City Deal die staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) maandag 5 januari sloot met de steden Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Amstelveen, Amersfoort en Apeldoorn. De Deal leidt tot minder uitstoot, goedkopere woningen, een slimmer energiesysteem én meer ruimte voor groen of kinderspeelplaatsen.

De City Deal ‘elektrische deelmobiliteit in stedelijke gebiedsontwikkeling’ is een driejarig programma, waarbij de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, provincie Zuid-Holland, de zeven steden en grote private partijen samen ervaring gaan opdoen met het delen van elektrische auto’s in combinatie met door woningen opgewekte zonne-energie. Door de opgedane kennis te delen, kunnen innovaties vervolgens voor meer bouwprojecten in Nederland worden ingezet.

Betaalbaar en aantrekkelijk

In elke stad doen tussen 2018 en 2021 minimaal twee bouwprojecten mee. In totaal gaat het om de oplevering van meer dan 5.000 woningen en 200 elektrische deelauto’s. Door de introductie van deelauto’s zijn veel minder parkeerplaatsen nodig, wat de woningen beter betaalbaar maakt. De energie voor de elektrische deelauto’s wordt opgewekt met zonnepanelen en in een aantal projecten gaat de accu van de auto’s een rol spelen bij de energievoorziening in de wijk. Stilstaande auto’s kunnen als onderdeel van een slimme laadinfrastructuur (een smart grid) overtollige energie opslaan voor later gebruik.

Organisaties die meedoen aan de City Deal zijn onder meer Syntrus Achmea, Heijmans, BPD, Synchroon, NEPROM, Smart Solar Charging en kennisinstituut ElaadNL.

Lees de volledige tekst van de City Deal in de Staatscourant.

De ambitie van de City Deal ‘Zicht op Ondermijning’ is een versterking en verbetering van de preventieve aanpak van ondermijnende criminaliteit door gebruik te maken van nieuwe methoden van Data Analytics. Overheden werken daarin samen, door kennis en informatie breed te delen en elkaar bij gebruik van deze nieuwe methoden te ondersteunen.

Met als resultaat het verkrijgen van beter inzicht in de onderliggende patronen en fenomenen van ondermijnende criminaliteit en in de maatschappelijke weerbaarheid.

De City Deal Zicht op Ondermijning is een van de diverse initiatieven waarmee het gebruik van data-analytics voor de aanpak van maatschappelijke problemen wordt verkend. Zo bouwt deze City Deal onder andere voort op de City Deal Stedelijke veiligheid en programma’s zoals ‘Big Data voor veiligheidstoepassingen’ van The Hague Security Delta.

De City Deal is gestart als samenwerking tussen de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Tilburg en Utrecht, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), de Nationale Politie, het OM en de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Veiligheid en Justitie en Financiën/Belastingdienst. In 2019 is Groningen toegetreden en is de City Deal verlengd tot en met 30 juni 2021. In 2020 zijn Zwolle en Arnhem toegetreden tot de City Deal.

Lees de hele tekst zoals die gepubliceerd is in de Staatscourant.

Update maart 2022

De City Deal Zicht op Ondermijning is afgerond, maar gaat als samenwerking tussen Rijk, gemeenten en andere partijen door. Daarnaast wordt het succesvolle dashboard Zichtopondermijning.nl uitgebreid. Lees meer in het bericht ‘Kabinet investeert in aanpak ondermijning – City Deal Zicht op Ondermijning uitgebreid op deze site.

Meer informatie

Kijk eens op www.zichtopondermijning.nl.

Hoe geef je als gemeente de samenwerking tussen het zorg- en veiligheidsdomein vorm? Hoe bouwen beide domeinen samen aan een sterke combinatie? En welke aanpakken voorkomen daadwerkelijk persoonlijk leed van daders en slachtoffers, en de daarbij horende hoge maatschappelijke kosten? De CityDeal Zorg voor Veiligheid in de Stad bood de afgelopen 2,5 jaar de ruimte om hiermee te experimenteren.

In deze CityDeal sloegen de gemeenten en het Rijk de handen ineen om te werken aan de ambitie om criminaliteit en overlast zoveel mogelijk te voorkomen door zorg en ondersteuning beter op elkaar te betrekken. Betere zorg dus door slimme samenwerking tussen zorg- en veiligheidspartners op lokaal niveau. Door partners die ervan overtuigd zijn dat die samenwerking steviger wordt met een integrale aanpak, waarin aandacht is voor vroegtijdige signalering. Dit met als belangrijk verwacht neveneffect dat inzet op preventie leidt tot kostenbesparing in zowel het veiligheidsdomein, als in het zorg- en sociaal domein.

Experimenten

Het accent van de experimenten in de steden lag op de meest kwetsbare inwoners, die zowel op het gebied van veiligheid en zorg als op het gebied van participatie ondersteuning nodig hebben. Denk hierbij aan bijvoorbeeld risicojeugd, ex-gedetineerden en personen met verward gedrag. De deelnemende gemeenten bepaalden zelf de lokale doelstellingen van de experimenten, in overleg met de betrokken departementen.

Opbrengsten

De CityDeal liep tot en met oktober 2019. Benieuwd naar de belangrijkste inzichten en geleerde lessen van de CityDeal Zorg voor Veiligheid in de Stad? Hier treft u alle rapportages aan:

Overkoepelende eindrapportage CityDeal Zorg voor Veiligheid in de Stad
Statement van de stuurgroep van CityDeal Zorg voor Veiligheid in de Stad

Slotbijeenkomst

In de voormalige Koepelgevangenis in Breda sloten de betrokkenen op 1 november 2019 de CityDeal af. Naast een inhoudelijke verdieping over LVB en de wereld van zorg en veiligheid (verzorgd door LVB-arts Michiel Vermaak) blikten de stuurgroepleden terug en keken vooruit. Kijk hier voor het verslag van deze bijeenkomst.

In oktober 2015 presenteerde het Nederlandse kabinet een nationale voedselagenda in de ‘Kamerbrief over de voedselagenda voor veilig, gezond en duurzaam voedsel’. Stedelijke gemeenten kunnen hierbij een belangrijke rol spelen omdat zij voor de nationale voedselagenda de vertaling kunnen maken naar het lokale niveau en de uitvoering hiervan. Succesvol voedselbestuur is daarom sterk afhankelijk van gemeenten, zowel qua rolneming als inhoud.

Voedsel op de stedelijke agenda

In dit kader starten in het voorjaar van 2017 drie ministeries (EZ, BZK, VWS), twaalf gemeenten (Amsterdam, Almere, Den Haag, Ede, Groningen, Leeuwarden, Den Bosch, Venlo, Helmond, Utrecht, Oss, Rotterdam) en de provincie Gelderland de City Deal ‘Voedsel op de stedelijke agenda’. De deelnemende steden streven ernaar om het Nederlandse voedselsysteem te verbeteren door nauwe samenwerking met Rijkspartijen, kennisinstellingen, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties en van elkaars ervaringen te leren in deze City Deal.

De nationale voedselagenda is inmiddels nader uitgewerkt, o.a. in een nieuwe Kamerbrief in november 2016 over de ‘Voortgang van de voedselagenda voor veilig, gezond en duurzaam voedsel’ en de slotverklaring van de Voedseltop op 26 januari 2017 bij welke gelegenheid ook de City Deal werd getekend. Inmiddels is duidelijk dat ook het nieuwe kabinet de voedselagenda zal voortzetten, en de City Deal ‘Voedsel op de Stedelijke Agenda’ beoogt hier aan bij te dragen met voorstellen over de rol van steden in het versnellen en versterken van de voedselagenda.

Steden zullen beleid ontwikkelen dat leidt tot ‘systeeminnovatie in de voedselketen’ door:

1. samenwerking via een kennisuitwisselingsprogramma op nationaal niveau;
2. actief middelen in te zetten voor het verder door ontwikkelen van de nationale voedselagenda naar een integraal voedselbeleid op lokaal niveau;
3. op internationaal niveau een voorbeeldfunctie te vervullen met Nederland als koploper op het gebied van integraal voedselbeleid, door een actieve inbreng in onder andere Europese platforms en internationale samenwerkingsverbanden.

Vier themaclusters

Om de transitie naar integraal en interactief voedselbeleid te helpen richten en te versnellen wordt in deze deal gewerkt binnen vier themaclusters:

• ecologisch en economisch verduurzamen en innoveren;
• regionale voedselsystemen en versterken voedselketens rond de stad;
• bewustwording, gezondheid en sociale inclusiviteit;
• bestuurlijke innovatie.

Lees de tekst van de City Deal, zoals die gepubliceerd is in de Staatscourant.

De ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu gaan met een zevental steden en partners VHG, RuG, RIVM en Hogeschool van Amsterdam aan de slag om de waarden van natuurlijk kapitaal in de stad steeds beter in geld uit te drukken.

Dit is vastgelegd in de City deal ‘Waarden van groen en blauw in de stad’. Gemeenten, private partijen en kennisinstituten gaan gebruikerservaringen en kennis delen om de TEEB-stadtool en de Atlas Natuurlijk Kapitaal (ANK) te verfijnen, te integreren en nog beter te laten aansluiten bij de uitvoeringspraktijk. TEEB staat voor The Economics of Ecosystems and Biodiversity. Met de TEEB-stadtool kan de monetaire waarde van stedelijk groen en water worden bepaald.

Groen is een wezenlijke factor in het stedelijk vestigingsklimaat voor bewoners en bedrijven. Dit werd ook onderstreept in de recente studie ‘BlindSpot’. De city deal moet er dan ook toe bijdragen dat groen en water een grotere rol spelen in gemeentelijke besluitvorming. De deal kwam tot stand op initiatief van een zevental gemeenten en partners zijn afkomstig uit onder meer bedrijfsleven en hoger onderwijs.

Lees de hele tekst van de City Deal in de Staatscourant.

In de City Deal committeren partijen zich aan het regionale economische strategietraject ‘Roadmap Next Economy’, die de acties en investeringen moet beschrijven die nodig zijn voor een toekomstbestendige economie van de MRDH. De roadmap moet meerdere uitgewerkte business cases bevatten op onder andere de volgende terreinen: economie, arbeidsmarkt, onderwijs en gebiedsontwikkeling.

De Roadmap Next Economy (RNE)  is op 1 december 2016 aangeboden aan de minister van Economische Zaken Henk Kamp. De RNE is het economische antwoord van de regio op de uitdagingen van nu, waarbij twee ontwikkelingen boven alles uit torenen: de snelle ontwikkeling van internettechnologie en de overgang naar schone energie. De RNE bevat een strategie en een actieprogramma die ervoor moeten zorgen dat de economie van de Metropoolregio klaar is voor de toekomst.

De Roadmap Next Economy is op 1 december 2016 door de 23 gemeenten verenigd in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag overhandigd aan minister Kamp van EZ.

Lees de hele tekst van de City Deal in de Staatscourant. De samenvatting van het eindverslag is hier op de website te vinden.

De City Deal beoogt een meer samenhangende en innovatieve aanpak van complexe stedelijke veiligheidsuitdagingen, met als doel het behalen van maatschappelijk (veiligheid) en economisch rendement (meer omzet/winst voor de veiligheidssector, werkgelegenheid). Nederland profileren als Secure digital gateway to Europe.

Lees de gehele tekst van de City Deal in de Staatscourant.