Jaarverslag 2022 – Interview Frank Reniers “Een inclusieve samenleving smart organiseren”

“Eigenlijk heb ik in het afgelopen jaar, dus tijdens deze slimme-stad-deal, geleerd wat een smart city kan zijn en daar ben ik heel enthousiast over”

Een bijzonder goed gevulde agenda voor een klein land met enorme potentie. Dat is waarmee Frank Reniers, manager Agenda Stad, zich bezighoudt in de broedplaats van innovatie. Hij is dan ook verantwoordelijk voor City Deals. Deals waarop hij trots is en waarover hij graag praat.

Wat is het geheim van Agenda Stad en de bijbehorende City Deals?

“Wij stellen de stad centraal en verbinden iedereen aan elkaar die nodig is om een probleem op te lossen met een werkwijze die inmiddels bewezen is.”

Vertel …

“Het gaat om een bijzonder programma van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, waarbij gemeenten bij ons kunnen aankloppen met óf een grote kans die ze zien óf met een groot probleem dat zij ervaren en waarbij je meerdere ministeries nodig hebt om dat op te lossen. Een complex coördinatievraagstuk dus.”

“Eerst checken we of dit speelt in meerdere steden, daarna gaan we een verkenningsfase in en uiteindelijk heb je dan een City Deal die gepubliceerd wordt in de Staatscourant. Welke steden, ministeries, kennisinstellingen of maatschappelijke initiatieven je erbij betrekt, is afhankelijk van het thema.”

Wat is goed om te weten? 

“Bij City Deals investeer je zelf. Die dynamiek maakt het leuker, want je moet én betalen én mensen vrijmaken. Kom je alleen om te consumeren, dan haal je er niets uit. Je moet bijdragen aan die werkgroepen. Dat is het leuke én het ingewikkelde.”

Wat vind jij eigenlijk van de City Deals?

“Ik mag elke dag werken met mensen die de wereld willen verbeteren en die daar een concreet plan voor hebben, maar daarin zijn vastgelopen. De dealmakers uit mijn team hebben kennis van processen en samenwerkingsverbanden, zij gidsen mensen met een goed idee door Den Haag en dan heb je op een gegeven moment een deal die gaat over superrelevante thema’s, zoals: hoe eten mensen gezond in de stad, hoe bouwen we circulaire huizen, hoe maak je oma cyber-weerbaar?”

Waarop ben je het meest trots?

“Ik ben het meest trots op het feit dat we een community hebben van wereldverbeteraars die dagelijks met ons willen werken om het onmogelijke mogelijk te maken, en het ook doen. Dat is gewoon wauw! Op al die thema’s hebben we echte toplui die met ons samenwerken.”

 Kun je een paar successen vanuit de City Deals delen?  

“Voor een groot aantal thema’s hebben we de basis kunnen leggen. Zo was klimaatadaptatie vanuit Rijksoverheid geen issue 6 jaar geleden. Steden vonden van wel, maar kregen geen gehoor. Na experimenten en politieke lobby hebben we aanspraak kunnen maken op het Deltafonds, een deel daarvan gaat nu naar steden. Dat is nu normaal beleid geworden.”

“Door gegevens van politie, justitie, sociale zaken, belastingdienst en makelaarskantoren te koppelen, konden we overzicht creëren. Ondermijning criminaliteit is nu een landelijk dashboard geworden. Er was eerst veel gedoe met privacy en samenwerken. Maar na een tijdje voorkom je het not invented here syndrome, omdat iedereen aan tafel zit en al die clubs van elkaar horen hoe hun regels niet goed uitwerken in de praktijk. Dus: hoe kunnen we dit beter maken?”

Wat is de bijdrage van Agenda Stad aan de transitie naar smart cities?

“Ik werk al zes jaar voor Agenda Stad en krijg al zes jaar de vraag: wanneer komt er een smart City Deal? En heel lang heb ik de vraag gesteld: wat is dat dan? Daar kon nooit iemand antwoord op geven. Ik denk dat Jan-Willem en zijn club voor het eerst de juiste mensen om tafel hebben gezet.”

“Echt baanbrekend! Er is laten zien: hier moeten we wat mee en hier moeten verschillende overheden wat mee en daar hebben steden een rol in. En dan ontstaat er ook een kans. Beleidsmedewerkers, collega’s van het Rijk zochten echt een moment om dit op te pakken. Staatsecretaris Knops had ook veel met het onderwerp en heeft zich er ook voor ingezet. Het werd steeds groter en op een gegeven moment zei de massa: we gaan nu deze City Deal maken.”

“Met deze deal is er 1,5 miljoen euro Europese subsidie voor twee projecten binnengekomen. Onder andere voor de crowd safety manager, waarmee je stromen van mensen kunt voorspellen en op basis daarvan je handhaving en het legen van prullenbakken kunt bepalen. Die is ontwikkeld in Scheveningen en heeft in Barcelona een prijs gekregen als beste smart-city-experiment. Is ook afgelopen jaar ingezet bij de La Vuelta in Nederland met zo’n 200.000 bezoekers per dag. Dat is wel leuk.”

Wat nog meer …?

“Eigenlijk heb ik in het afgelopen jaar, dus tijdens deze slimme-stad-deal, geleerd wat een smart city kan zijn en daar ben ik heel enthousiast over. Wij zijn naar een pitch geweest van Heijmans in hun experience center. Over hoe ze op dit moment in de buurt van Utrecht aan het bouwen zijn aan een smart wijk. De wethouder wilde een goede mix tussen jong en oud, want hij wil een leefbare wijk. Dan komen er dus smart-city-oplossingen ten dienste van deze inclusieve wijk.”

“Wanneer is de wijk het meest sociaal? Dat is het eerste jaar na oplevering, want dan staan er nergens schuttingen. Wat ze hebben gedaan: gemeenschappelijke tuinen aangelegd, zonder schutting. Veiligheidsmeldingen: negen van de tien keer is dat vals alarm. Normaal komt de politie, nu krijgt de buurman een bericht: wil je even kijken of er iets aan de hand is?”

“Ze hebben een app met een puntensysteem. Zodra een oudere iets doet voor jongeren, zeg: op de kinderen passen, dan kunnen ze de punten omzetten in bijvoorbeeld een keer extra je ramen laten lappen. Doen de jongeren iets voor de ouderen, krijgen ze ook punten voor bijvoorbeeld deelmobiliteit.”

“Sowieso hebben ze het hele systeem waarmee ze communiceren ook aan de wijk ernaast gegeven. Waardoor mensen voordat ze er woonden al gingen communiceren met elkaar: weet iemand een goede schilder, wat is een goede school?”

“Dat vond ik zo’n mooi voorbeeld. Een inclusieve stad waarbij technologie van dienst kan zijn. Nog los van alle health-apps in huis, als je die zou willen. Dat is volgens mij echt smart. Dit is de potentie.”

Lees meer over Agenda stad en de City Deals in het jaarverslag: https://agendastad.nl/jaarverslag-2022-zo-werken-we-samen-aan-de-slimme-stad/?cd=1